عکس؛ سفر در زمان؛ بازار شانزه‌لیزه، پاریس در قلب تهران!

سال‌ها پیش در دل تهرانِ همیشه بیدار، جایی در تقاطع خیابان نادری و پهلوی راسته‌ای شکل گرفت که گویی هوای پاریس را با خود به قلب پایتخت آورده بود؛ «بازار شانزه‌لیزه» تهران. اسمی که حتی اگر ندانید چرا انتخاب شده، ناخودآگاه شما را به یاد ویترین‌های براق، پیاده‌روهای سنگ‌فرش و آدم‌های شیک‌پوش می‌اندازد.

به گزارش فرارو، تاریخ تأسیس دقیقش شاید در غبار روزگار گم شده باشد؛ برخی می‌گویند اواخر قاجار و برخی دیگر اوایل پهلوی اما آن‌چه روشن است این‌که شانزه‌لیزه، یکی از اولین و پررونق‌ترین مراکز خرید مدرن تهران بود؛ جایی که تهرانِ در حال گذار از سنت به مدرنیته در ویترین مغازه‌هایش منعکس می‌شد.

پاساژی پُر از رنگ و نور؛ مغازه‌هایی در دو سوی راهرویی دل‌نشین که هرکدام با تابلویی شیک و اسمی فرانسوی یا اروپایی‌مآب می‌خواستند این پیام بدهند که «مد، اینجاست». فروشگاه‌هایی پر از لباس‌های شب، کت‌وشلوارهای اتوکشیده، پیراهن‌های ابریشمی و شال‌های نازک که از قلب پاریس، رم یا استانبول به نادری تا از فرق سر تا نوک پای ایرانیان را غربی کنند. انگار بیشتر از بازار، یک اتفاق فرهنگی بود.

تصویری از نمای روبروی بازار با تابلویی بزرگ به نام «شانزه‌لیزه» به فارسی و انگلیسی که بر سردر نقش بسته است. مردها، زن‌ها، بچه‌های شادِ همراه مادرشان، خانواده‌هایی که برای عید لباس نو می‌خریدند یا کسانی که می‌خواستند در مهمانی شب جمعه، یک سروگردن بالاتر از دیگران بدرخشند همه آنجا جمع شده‌اند. یکی با شور و ذوق خرید، دیگری فقط برای تماشا اما همه در دلشان می‌دانند اینجا فقط بازار نیست، تماشاخانه مد است.

تصویری از  بازار شانزه‌لیزه

روبروی بازار خودرویی پارک شده؛ مردی با کت و شلوار و عینک آفتابی که انگار از دل یکی از شرکت‌های نوبنیاد نفتی دهه ۵۰ بیرون آمده با قدم‌های تند می‌رود و باید خودش را به دفتر شرکت در یکی از خیابان‌های کناری برساند. پشت سرش، صدای قدم‌های زنی با پاشنه بلند و رایحه ادکلنی فرانسوی درهم می‌آمیزد.

و حالا... بعد از انقلاب اسلامی، نامش به «میلاد قائم» تغییر کرده اما آن‌چه مردم در حافظه جمعی‌شان حفظ کرده‌اند همان «شانزه‌لیزه تهران» است. گویی تغییر نام نتوانست آن هویت تاریخی و حس خاصی را که با این بازار پیوند خورده بود، پاک کند. هنوز هم اگر از قدیمی‌های تهران بپرسیم، اسم شانزه‌لیزه لبخندی بر لبشان می‌نشاند؛ یادآور عصر پر زرق و برقی که تهران می‌خواست پاریس کوچک باشد، حداقل در چند خیابانش.