«اهرام لهستان»؛ مقبره‌هایی غول‌آسا مربوط به 5500 سال قبل
باستان‌شناسان در غرب لهستان دو سازه بزرگ ماقبل‌تاریخی را کشف کرده‌اند که از آن‌ها با نام «اهرام لهستان» یاد می‌شود. این کشف نگاهی چشمگیر به یکی از نخستین جوامع کشاورزی اروپا فراهم می‌کند.
فرادید| این آرامگاه‌های بزرگ سنگی که قدمت‌شان بیش از ۵۵۰۰ سال تخمین زده شده، در پارک چشم‌انداز خوواپوفسکی در روستای ویسکوچ در منطقه ویلکوپولسکا کشف شده‌اند.
به گزارش فرادید، این کشف را پژوهشگران دانشگاه آدام میکیویچ در شهر پوزنان لهستان در جریان یک بررسی میدانی با استفاده از فناوری پیشرفته سنجش از دور انجام دادند. به گفته کارشناسان، قدمت این سازه‌ها به هزاره چهارم پیش از میلاد بازمی‌گردد و فرهنگ قیفی‌شکل‌سازان سازنده‌ی آن هستند؛ جامعه‌ای نوسنگی که به دلیل معماری آرامگاهی عظیم خود شناخته شده‌اند.
اهرام لهستان چه هستند؟
این آرامگاه‌های سنگی بزرگ که گاهی با نام «اهرام لهستان» یا «گورستان غول‌ها» هم شناخته می‌شوند، تپه‌هایی کشیده و خاکی به شکل ذوزنقه هستند. برخی از آن‌ها تا ۲۰۰ متر طول و ۴ متر ارتفاع دارند. بخش جلویی هر تپه، به‌شکل چشمگیری عریض‌تر و بلندتر از انتهای آنست و نمای مثلثی و باشکوه به آن می‌دهد که دلیل نام‌گذاری آن‌ها نیز همین است.
باستان‌شناسان باور دارند این سازه‌ها مکان‌های تدفین دسته‌جمعی برای افراد برجسته‌ی فرهنگ قیفی‌شکل‌سازان بوده‌اند. اگرچه این جامعه کم و بیش برابرگرای بوده، اما شخصیت‌هایی مانند رهبران قبیله، کاهنان یا شمن‌ها در این آرامگاه‌های بزرگ دفن می‌شدند.
آرتور گولیس، کارشناس ارشد حفاظت از طبیعت و چشم‌انداز در مجموعه پارک‌های چشم‌انداز استان ویلکوپولسکا می‌گوید: «هر نسل، آرامگاه سنگی خودش را می‌ساخت تا از درگذشتگانی که نقش حیاتی در جامعه‌شان داشتند، تجلیل کند.»
باستان‌شناسان در غرب لهستان دو سازه بزرگ ماقبل‌تاریخی را کشف کرده‌اند که با نام اهرام لهستان نیز شناخته می‌شوند
شاهکارهای مهندسی باستانی
ساخت این آرامگاه‌ها را می‌توان از دستاوردهای شگفت‌انگیز مهندسی نوسنگی دانست. این سازه‌ها با کمک سنگ‌های بسیار بزرگی ساخته شده‌اند که برخی از آن‌ها تا ۱۰ تن وزن داشته‌اند و با ابزارهای ابتدایی و با همکاری گروهی از مسافت‌های دور حمل می‌شدند.
حفاری‌ها نشان داده که این بناها با دقت بسیار زیاد نسبت به جهت‌های جغرافیایی ساخته شده‌اند و این نکته نشان‌دهنده‌ی درک پیشرفته‌ی سازندگان از ستاره‌شناسی است. اگرچه گذر زمان موجب از بین رفتن بخش‌هایی از سنگ‌چینی شده، اما برخی عناصر ساختار اصلی همچنان حفظ شده‌اند.
گولیس اشاره می‌کند: «بزرگ‌ترین تخته‌سنگ‌هایی که ورودی آرامگاه را شکل می‌دادند، اکنون ناپدید شده‌اند؛ چه‌بسا طی قرون مردم محلی از آن‌ها برای ساخت‌وساز استفاده کرده‌اند.»
آیین‌های تدفینی و اشیای تدفینی
همواره در هر آرامگاه یک اسکلت در حالت درازکش قرار داده می‌شده، به‌گونه‌ای که پاها به سوی شرق قرار داده می‌شدند. اگرچه تاکنون هیچ بقایای انسانی از این مکان‌های تازه کشف‌شده به‌دست نیامده، باستان‌شناسان امیدوارند اشیای تدفینی مانند سفال، تبرهای سنگی و حتی ظروف حاوی تریاک نزدیک آن‌ها دفن شده باشند.
گولیس می‌افزاید: «این اشیاء می‌توانند داده‌های بیشتری درباره زندگی روزمره و باورهای معنویِ مردم فرهنگ قیفی‌شکل‌سازان در اختیار ما قرار دهند.»
این کشف را پژوهشگرانی از دانشگاه آدام میکیویچ در شهر پوزنان در جریان یک بررسی میدان با کمک فناوری پیشرفته سنجش از راه دور انجام دادند
در حالی که بیشتر نمونه‌های اهرام لهستان در منطقه کویاویا در شمال‌غربی لهستان کشف شده‌اند، کشف اخیر در منطقه ویلکوپولسکا تنها دومین مورد از چنین سازه‌های این ناحیه به شمار می‌رود. نخستین ساختارهای مشابه در این منطقه سال ۲۰۱۹ شناسایی شدند که کشف جدید را از دید باستان‌شناسی منطقه‌ای بسیار دارای اهمیت می‌کند.
از میان پنج مکان امیدبخش که در این منطقه بررسی شدند، دو مورد بدون تردید شامل این آرامگاه‌های باستانی می‌شدند. حفاری در یکی از این مکان‌ها تاکنون نتایج امیدوارکننده در پی داشته و پژوهش‌های بیشتر می‌تواند به درک بیشتر این سازه‌های نادر منجر شود.
دریچه‌ای به اروپای ماقبل تاریخ
«اهرام لهستان» چشم‌اندازی نادر از پیچیدگی‌های اجتماعی، مذهبی و معماری اروپا در دوران نوسنگی ارائه می‌دهند. این آرامگاه‌ها که از نخستین نمونه‌های ساخت‌وساز تدفینی بزرگ در قاره اروپا به شمار می‌روند، گواه غنای فرهنگی جوامع کشاورزی اولیه هستند که روزگاری در جنگل‌های انبوه اروپای مرکزی شکوفا شدند.
با ادامه کاوش‌ها و پژوهش‌ها، این سازه‌های کهن همچنان به شکل‌گیری درک ما از تاریخ بشر کمک خواهند کرد و یادگاری ماندگار از نبوغ ساکنان باستانی لهستان باقی می‌مانند.
مترجم: زهرا ذوالقدر
