باستانشناسان گنج 3 هزارسالۀ «داس و تبر و شمشیر» را از زیر خاک بیرون آوردند

یک گنجینۀ بزرگ مربوط به عصر برنز به تازگی در منطقه کلاین نوئندورف در شهر گورلیتس در شرق آلمان کشف شده است. این گنجینه برنزی شامل ۳۱۰ شیء با وزن کلی ۱۶ کیلوگرم است و قدمت آن به قرن نهم پیش از میلاد بازمیگردد. این دومین گنجینه بزرگ یافت شده ازعصر برنز در کل ایالت زاکسن به شمار میرود.
فرادید| از سال ۱۹۰۰ تاکنون اشیای متعددی از عصر برنز در همین محل یافت شده بود. در آن سال، چند کودک هنگام برداشت سیبزمینی به طور اتفاقی به سه خنجر برنزی برخوردند. یکی از این خنجرها خیلی زود گم شد و دو تای دیگر در سال ۱۹۰۵ به موزه گورلیتس منتقل شدند. بعدها در جریان هرجومرج جنگ جهانی دوم، یکی از آن دو خنجر هم ناپدید شد و در نهایت از سه خنجر نخستین، تنها یک نمونه باقی ماند. همچنین پدر همان کودکان، دو سال بعد یک تبر برنزی دستهدار را به موزه اهدا کرد.
به گزارش فرادید؛ این اشیاء بیش از یک قرن در موزه نگهداری میشدند تا اینکه در اوت ۲۰۲۳، دکتر یاسپر فون ریختوفن، مدیر مجموعههای گورلیتس، تصمیم گرفت برای نخستین بار کاوش علمی در محل کشف اولیه را به انجام برساند. این طرح با همکاری اداره باستانشناسی ایالت زاکسن و گروهی از داوطلبان مجهز به دستگاههای فلزیاب اجرا شد.
در جریان همین کاوش، یکی از فلزیابها نخستین یافته مهم را به دست آورد: چند تکه داس برنزی در بخش غربی محدوده کاوش. سپس تیم باستانشناسی کار را گسترش داد و اشیای بیشتری در لایههای زیر خاک و منطقهای که قبلاً شخم زده شده بود پیدا کرد. در مجموع ۱۰۸ شیء از این گنجینه که به دلیل فعالیتهای کشاورزی پراکنده شده بودند، شناسایی شد.
پس از مدتی، گروه به تعدادی شیء رسید که به صورت دستهجمعی در یک محل قرار داشتند. این بخش، بقایای اصلی گنجینه بود که هنوز سر جایش باقی مانده بود، در حالی که لایههای بالایی آن پیشتر توسط شخمزدن از هم پاشیده بود. اما باقی گنجینه دستنخورده درون خاک باقی مانده بود و با یک بلوک خاکی کامل برای کاوش دقیقتر به آزمایشگاه مرمت اداره باستانشناسی زاکسن منتقل شد.
کاوشها از سپتامبر ۲۰۲۳ تا پایان آوریل ۲۰۲۴ ادامه یافت. یافتهها شامل ابزار، سلاح، زیورآلات، قطعات تزئینی لباس و شمشهای فلزی خام بود. بیشترین تعداد اشیاء به داسها تعلق داشت: ۱۳۶ داس در این گنجینه وجود دارد. پس از آن، تبرها با تعداد ۵۰ عدد در رتبه دوم قرار دارند. برای ثبت دقیق، در تمام مراحل کاوش عکسهای فتوگرامتری گرفته شد تا امکان بازسازی سهبعدی گنجینه فراهم شود و پژوهشگران بتوانند جایگاه دقیق هر شیء را در ارتباط با دیگر اشیاء بررسی کنند.
از میان یافتهها، دو مورد بیش از همه جلب توجه کردهاند: مورد اول یک شمشیر است که به چهار قطعه شکسته شده. بررسیها نشان میدهد که دستکم دو شکستگی مربوط به گذشتههای دور بوده و شمشیر در همان حالت شکسته دفن شده است. پس از اتصال تکهها، طول کامل آن تنها ۴۴ سانتیمتر شد که برای یک شمشیر بسیار کوتاه است. دسته شمشیر از دو لایه فلزی ساخته شده و در میان آنها یک صفحه از جنس ماده آلی (احتمالاً استخوان یا عاج) قرار داشت. تحقیقات بعدی میتواند جنس دقیق آن را روشن کند.
مورد دوم نیز یک سنجاقسینه (بروش) از نوع اسپیندلرسفلد است که نام خود را از محلی نزدیک برلین گرفته است.