«چوسان قدیم» در تاریخ کره؛ پادشاهی مردی که فرزند خرسِ ماده بود

فرادید| بر اساس روایت‌های سنتی، تاریخ بنیان‌گذاری آن به سال ۲۳۳۳ پیش از میلاد بازمی‌گردد، یعنی زمانی که «دانگون وانگوم» افسانه‌ای به‌عنوان نخستین پادشاه شناخته شد. هرچند در اصل این کشور «چوسئون» نام داشت، تاریخ‌نگاران برای متمایز کردن آن از سلسله‌ی متأخر «چوسئون» در قرون میانه، آن را «گوجوسئون» یا «چوسان قدیم» نامیدند.

به گزارش فرادید؛ صرف نظر از افسانه‌هایی که پیدایش چوسان قدیم را به بیش از 2 هزار سال قبل از میلاد می‌رسانند، احتمالا تاریخ واقعی پیدایش این پادشاهی چندصد سال بعد از تاریخ یاد شده است. گوجوسئون بر پایه فرهنگ مفرغ شکل گرفت و قلمروش بخش‌هایی از شمال کره، دشت‌های منچوری و نواحی شرقی چین امروز را دربر می‌گرفت.

حدود قلمرو  چوسان قدیم در دوران اوج که شمال شبه‌جزیره کره را در بر می‌گرفته است

منابع تاریخی کره مانند سامگوک‌یوسا و سامگوک‌ساگی و نیز متون چینی همچون شان‌های‌جینگ و نوشته‌های مورخان هان به وجود این کشور اشاره کرده‌اند. این امر نشان می‌دهد که گوجوسئون نه‌تنها در حافظه‌ی مردم کره، بلکه در نگاه همسایگان قدرتمندش نیز جایگاه مهمی داشته است.

افسانه‌ی دانگون؛ پیوند آسمان و زمین

داستان پیدایش گوجوسئون در قالب افسانه‌ی دانگون روایت می‌شود. در این افسانه، «هوآنین» خدای آسمان، پسرش «هوآنونگ» را برای آوردن تمدن به زمین می‌فرستد. هوآنونگ بر کوه «تئبک» فرود می‌آید و در آنجا یک ببر و یک خرس با او مواجه می‌شوند و آرزو می‌کنند که انسان شوند. اما تنها خرس موفق می‌شود با ریاضت و پرهیز، به زنی انسان‌گونه بدل شود و همسر هوآنونگ گردد. فرزند آنان دانگون نام می‌گیرد و اوست که نخستین دولت کره یعنی چوسان قدیم را بنیان می‌نهد.

تصویر خیالی از حضور خرس و ببر در نزد هوانین، پدر دانگون وانگوم

این افسانه نمادی از تلاش برای پیوند دادن آسمان و زمین و اتحاد نیروهای مهاجر و بومی است. همچنین این داستان برای مردم کره هویت مشترکی می‌آفریند و مشروعیت سیاسی ـ مذهبی پادشاهی را توضیح می‌دهد.

شکوفایی نخستین دولت

با گذر زمان، اتحادیه‌ی قبیله‌ای گوجوسئون به شکل دولتی سازمان‌یافته درآمد. در حدود سده‌ی هفتم پیش از میلاد، این سرزمین روابط بازرگانی با دولت‌های چین برقرار کرد. استفاده از مفرغ و سپس آهن، به رونق کشاورزی و پیشرفت صنایع کمک کرد. در همین دوران فرمانروای آن «شاه» خوانده شد؛ اتفاقی که نشان‌دهنده‌ی شکل‌گیری نظام سلطنتی بود.

نقاشی قرن بیستمی از دانگون وانگوم، بنیانگذار افسانه‌ای چوسان قدیم

از نشانه‌های بلوغ مدنی در این دوره، «قوانین هشت‌گانه» است. هرچند تنها سه اصل آن باقی مانده، اما همین اصول نیز بیانگر جدی گرفتن نظم اجتماعی و حقوق افراد است: مجازات مرگ برای قتل، جبران جراحت با غله، و بردگی برای دزدی.

تحولات سیاسی و سقوط

با گسترش قدرت چین، به‌ویژه دولت «یَن»، گوجوسئون بارها با تهدید و جنگ روبه‌رو شد و بخشی از قلمرو خود را از دست داد. با وجود این، به مدد استفاده از آهن و شکل‌گیری ساختارهای اجتماعی پیشرفته، همچنان یکی از قدرت‌های مهم منطقه باقی ماند.

مقبره یا بنای یادبود سنگی که احتمالا مربوط به دوران چوسان قدیم  است

در سده‌ی دوم پیش از میلاد، فردی به نام «ویمان» از مرزهای چین به گوجوسئون پناه آورد. او توانست اعتماد شاه را به دست آورد و سرانجام قدرت را تصاحب کند. این دوره را «ویمان چوسئون» می‌نامند. در این زمان، روابط تجاری گسترده‌تر شد، اما فشار روزافزون امپراتوری هان سرانجام در سال ۱۰۸ پیش از میلاد به سقوط گوجوسئون انجامید. پس از آن، چینی‌ها چهار فرمانداری مجزا در این منطقه برپا کردند و نفوذ مستقیمی بر شمال شبه‌جزیره اعمال نمودند.

این فرمانداری‌ها بعدها با ظهور پادشاهی «گوگوریو» دوباره تحت تسلط یک دولت مستقل کره‌ای قرار گرفتند.

نقاشی باستانی مربوط به دورۀ گوگوریو که زن و مردی اشرافی را در حال قدم زدن به همراه خدمتکارانشان نشان می‌دهد

میراث فرهنگی و تاریخی

هرچند گوجوسئون به تاریخ پیوست، اما میراث آن همچنان الهام‌بخش فرهنگ کره است. افسانه‌ی دانگون، قوانین اجتماعی و ساختار اولیه‌ی دولت از جمله یادگارهای مهم این دوره است. بسیاری از کره‌ای‌ها امروز دانگون را نیای ملی خود می‌دانند و روز سوم اکتبر هر سال را به‌عنوان «روز ملی بنیان‌گذاری کره» جشن می‌گیرند. گوجوسئون آغازگر راهی بود که بعدها به شکل‌گیری سه پادشاهی کره (گوگوریو، بکجه و شیلا) و در نهایت هویت تاریخی و فرهنگی ملت کره انجامید.