کشف «جمجمۀ مربع‌شکل» ۱۵۰۰ ساله در مکزیک
باستان‌شناسان برای نخستین بار شواهدی از تغییر آگاهانه شکل جمجمه در منطقه شمالی هوآستکا را تأیید کرده‌اند و نشان داده‌اند جمجمه‌های مربعی بخشی از مناسک فرهنگی باستانی در منطقه‌ای از مکزیک بوده است که اکنون تامائولیپاس نامیده می‌شود.
فرادید| این کشف مربوط به بقایای مردی با بیش از ۴۰ سال سن است که در دوره کلاسیک آمریکای میانه بین سال‌های ۴۰۰ تا ۹۰۰ میلادی زندگی می‌کرده است. جمجمه او که در منطقه باستان‌شناسی بالکون دِ مونتزوما در کوه‌های سی‌یِرا مادرِ اورینتال یافت شد، شکل نادری دارد. پژوهشگران می‌گویند این نوع از تغییر شکل که به جمجمه ظاهری مربعی می‌دهد، با سایر انواع شناخته‌شده در سراسر آمریکای میانه متفاوت است.
به گزارش فرادید، خسوس ارنستو ولاسکو گونزالس، انسان‌شناس فیزیکی، توضیح داده که این جمجمه از نوع «تَبیولار اِرِکت» است، اما سطح بالای آن به شکل عجیبی صاف بوده که قبلاً در این منطقه ثبت نشده بود. این ساختار مربعی، نتیجه‌ی فشار از پشت سر به بالای جمجمه است و شکل هندسی ایجاد می‌کند، بر خلاف فرم‌های مخروطی رایج در سایر مناطق.
تحلیل علمی منشأ محلی تغییر شکل جمجمه را تأیید می‌کند
ولاسکو گونزالس و باستان‌شناس کارلوس وانوئِث پِرز سیلوا تحقیقات تازه‌ای را در این مکان از طریق بنیاد ملی انسان‌شناسی و تاریخ (INAH) هدایت می‌کنند. پروژه آن‌ها بررسی‌های انجام‌شده در دهه ۱۹۹۰ را بازبینی کرده و روش‌های به‌روز برای مطالعه الگوهای سکونت اولیه در این منطقه را به کار می‌برد.
افزون بر کاوش‌های جدید، پژوهشگران بقایای انسانی را بررسی کرده و مجموعه‌های پیشین را بازبینی کردند. آن‌ها تأیید کردند این نوع تغییرشکل جمجمه تاکنون در مکان‌های شمالی هوآستکا ثبت نشده است. اگرچه اشکال مشابه در وراکروز و منطقه مایا دیده شده، نسخه یافت‌شده در بالکون دِ مونتزوما دارای نسبت‌های متفاوتی است.
نوعی جمجمه آمریکای میانه‌ای به نام تبیولار بالایی یا شکل مکعب‌مانند
تحلیل پایدار ایزوتوپ اکسیژن نشان داده که این مرد با جمجمه تغییریافته، مهاجر نبوده است. نتایج نشان می‌دهد که او در همان منطقه کوهستانی متولد شده، زندگی کرده و همان‌جا فوت کرده است.
ولاسکو گونزالس گفته: «این یافته ارتباط مستقیم با سایر مناطق مانند ال زاپوتال در وراکروز را منتفی می‌کند که جمجمه‌های مشابهی آنجا دیده شده است.»
اهمیت فرهنگی جمجمه‌های مربعی در مکزیک باستان
با این حال، این عمل ممکن است فراتر از ظاهر فیزیکی، معنای نمادین یا فرهنگی داشته باشد. تغییرشکل جمجمه در آمریکای میانه باستانی رایج بوده و اغلب هویت، روابط اجتماعی یا جایگاه فردی را نشان می‌داده است. تکنیک‌های انجام این کار، اعمال فشار در دوران کودکی با استفاده از تخته‌ها، بندها یا تاب‌ها بوده است.
مواد بازیابی‌شده از سال ۲۰۱۰ به دانشمندان این امکان را داده تا یافته‌های پیشین را توسعه دهند و ارتباطات فرهنگی این جامعه کوهستانی را بهتر درک کنند. پژوهشگران باور دارند این مکان ارتباطاتی هم با دشت‌های آمریکای میانه و جمعیت‌هایی تا شمال ایالات متحده امروزی داشته است.
مترجم: زهار ذوالقدر
