۱۰ مورد از بهترین ورزش های رزمی برای دفاع شخصی؛ از «کیک بوکسینگ» تا «جیت کان دو»

هنرهای رزمی به اندازه ورزش های دارای تماشاگر فراوان دیدنی بوده و البته راه خوبی برای تناسب اندام هستند، اما وقتی در دفاع شخصی مورد استفاده قرار می گیرند – به پتانسیل کامل خود می رسند که آن ها را به جایگاهی متفاوت از ورزش های سرگرم کننده مانند فوتبال می رساند. اگر به دفاع از خود در برابر مهاجمان علاقه دارید، در این لیست به ده مورد از بهترین هنرهای رزمی برای توانایی دفاع شخصی می پردازیم.

۱۰- کیک بوکسینگ

اول اینکه اگر در خیابان هستید و یک غریبه سعی می کند شما را کتک بزند یا بدتر از آن، او به احتمال زیاد هیچ سبک مبارزه خاصی را بلد نیست، و این موضوع در مورد اکثر ورزش های رزمی دیگر نیز صدق می کند. ورزش کیک بوکسینگ چند شاخه دارد که معروف ترین آن ها موی تای (Muay Thai) است و معنای لفظی آن تقریباً «هنر هشت اندام» است.

کیک بوکسینگ برای دفاع از خود بر روی نسخه ضربات مشت، زانو و لگد تمرکز می کند: سریع، حواس پرت کننده، و هدف گرفتن تمام روزنه های موجود در بدن حریف. اگر مهاجم چاقو یا اسلحه داشته باشد و فاصله به قدری باشد که دستش به شما برسد، از سلاح استفاده خواهد کرد. در این صورت مدافع می تواند از دست ها، پاها، زانوها، آرنج ها و سرش استفاده کند. در این صورت باید به آرامی به سمت مهاجم حرکت کنید (بغیر از وقتی که تفنگ دارد) و با شدت تمام با پای جلوی خود ضربه ای به چانه او وارد کنید. کیک بوکسینگ برای زدن چنین ضربه هایی تلاش می کند و به فرد یاد می دهد که آن را با چنان سرعتی اجرا کند که سریع تر از توان واکنش مهاجم باشد. اگر این کار را به درستی انجام دهید تقریباً همیشه فک مهاجم می شکند، حنجره اش را خرد می کند، دندان هایش را می شکند، او را مجبور می کند زبانش را گاز بگیرد و غیره. در کیک بوکسینگ این نوع ضربه چنان به خوبی آموزش داده می شود که به شکل بی نقصی اچرا می شود و به سرعت و با قدرت تمام، مهاجم را از کار می اندازد.

کیک بوکسینگ کاران حرفه ای حرکتی به نام «کی مبارزه» (combat qi) را تمرین می کنند که سازگار کردن شرایط فیزیکی هر بخشی از بدن از طریق آسیب های مکرر است، تا زمانی که دیگر سیگنال های درد کافی را به مغز ارسال نکند تا فرد را اذیت کند. کیک بوکسرها دسته چوب بیسبال را برای حدود یک ساعت در روز به مدت ۲ سال روی ساق پای خود می کوبند تا درد کافی تولید شده و بدن به آن عادت کند. درشت نی بارها آسیب می بیند و خود را قوی تر و ضخیم تر بازسازی می کند. در نهایت، کیک بوکسر می تواند چوب بیسبال را با ساق پای خود به دو نیم کند و درد را احساس نکند.

۹- کاراته

در اینجا، تاکید ویژه ای بر انحراف حمله می شود. بیشتر ضربات مشت و چاقو مستقیم به سمت شما انجام می شوند، نه در یک قوس. تعداد کمی از مبارزین به اندازه کافی احمق هستند که یک ضربه مشت چرخشی را امتحان کنند. از این رو اگر کاراته بلد باشید باید به کنار او بروید یا به ضربه اش جا خالی داده و یک خط جانبی به سمت دست مهاجم ایجاد کنید، با دستی که مهاجم با آن حمله کرده ضربه بزنید و سپس به سرعت با مشت دیگرتان به قسمت پایین بدن، شکم یا پشت او ضربه بزنید. دفاع در برابر این سبک مبارزه بسیار دشوار است و به احتمال زیاد او قادر به این کار نخواهد بود. به جلو فشار بیاورید و با زانو به ماهیچه چهار سر زانوی او ضربه بزنید. این ضربه آسیبی ویرانگر می رساند.

ضربه به صورت و سر مهم است، اما مهاجم انتظار آن ها را دارد، بنابراین در عوض، حمله دست راست او را با مشت چپ (یا بالعکس) مسدود کنید، و با دست دیگر خود مستقیماً به نقطه نرم زیر جناغ سینه او ضربه بزنید، در حالی که لگن خود را می چرخانید. در اینجا هدف نقطه وسط قفسه سینه اوست که به سرعت او را از کار می اندازد. اگر حریف به سمت شما حمله کرد، طوری با پا به او ضربه بزنید که پاشنه پایتان روی معده یا پایین جناغ سینه او قرار گیرد. اگر یکی از این اهداف مورد اصابت قرار گیرد، مهاجم با درد مجبور به عقب نشینی خواهد شد. اگر در هنگام حمله به شما به جلو خم شود، ضربه ای به کشاله ران او باعث می شود که کاملاً بی دفاع شود.

۸- آیکیدو

هنری جالب که بلافاصله قابل تشخیص است زیرا به شدت تدافعی است. چند حرکت قابل توجه در آیکیدو وجود دارد، اما در بیشتر موارد، بر اساس این اصل است که وقتی یک مهاجم حمله می کند، بخشی از دفاع خود را آسیب ناپذیر باقی می مانید. اگر شما، مدافع، به او حمله نکنید، در حالی که در حالت دفاعی هستید، آسیب ناپذیر باقی می مانید. در آیکیدو، مدافع در برابر حمله مهاجم مقاومت نکرده و صرفاً از حرکتش علیه خود او استفاده می کند. استیون سیگال مشهورترین استاد و استفاده کننده سبک مبارزه آیکیدو در دنیای غرب است. او ممکن است یک بازیگر بسیار بد باشد، اما سیگال یک کمربند سیاه درجه ۷ واقعی در آیکیدو دارد ، و حرکت ویژه او برای هر نوع دفاع از دفاع شخصی با این سبک مبارزه حیاتی است: کوته گاشی، یا “بازگشت ساعد”.

در این سناریو، مهاجم جلو می رود و یک مشت مستقیم پرتاب می کند. شما یک قدم به سمت بغل برداشته، مچ او را می گیرید و همزمان با مشت او، مچش را می چرخانید. اگر این کار را درست انجام دهید، مهاجم کاملاً تعادلش را از دست داده، و از شتاب ضربه خودش استفاده کرده و در حالی که می چرخید، مچ او را به سمت بیرون می چرخانید. قطعاً نتیجه مانند آن چیزی نیست که در فیلم های سیگال می بینید، اما مچ دستش ممکن است به راحتی بشکند. بعد از آن دیگر مهاجم نخواهد توانست بجنگند.

بیشتر منتقدان این هنر رزمی به این نکته اشاره می کنند که تقریباً غیرممکن است که یک فرد دارای کمربند مشکی معمولی آیکیدو بتواند مشت یک شخص را بگیرد و به اندازه کافی سریع بچرخد تا این حرکت را انجام دهد، اما این درست نیست. در واقع یادگیری و استاد شدن در این روش بسیار آسان است. آیکیدو عمدتاً بر اساس قفل کردن مفصل ها کار می کند که در مقایسه با کوته گیشی، به سرعت زیادی برای اجرا نیاز ندارد و در بی حرکت کردن و ناتوان کردن مهاجم بسیار موثر است.

۷- وینگ چون

وینگ چون کونگ فو هنری رزمی است که ییپ من به بروس لی آموخت و لی به خاطر کند بودن بیش از حد و رسمی بودن برای دفاع شخصی، علیه آن شورش کرد و تغییرش داد. البته این انتقادات کاملاً گمراه کننده است. منظور بروس لی این بود که هنگام مبارزه با رزمی کاران حرفه ای، مانند ونگ جک من، که با او دوئل مشهوری انجام داد، برای او کافی نبود. لی نسخه خودش از وینگ چون را ابداع کرد که به دلیل ضعف هایی که لی در وینگ چون مشاهده کرد، در رتبه ای بالاتر در این فهرست قرار گرفته است. لی با این روش وانگ را در ۳ دقیقه شکست داد، در حالی که تقریباً هر مبارز دیگری در جهان به زمان بیشتری برای این کار نیاز داشت و آسیب بیشتری می دید.

بروس لی با ضربات مشت بسیار مشهور وینگ چون توانست این مبارزه را پیروز شود: در این ضربات از قدرت لگن استفاده نمی شود اما به جای آن، بسیار سریع، ضرباتی چپ و راست با شدت فراوان به سینه مهاجم هستند و نه شکم یا گلوی او، بلکه قسمت قفسه سینه و کمی پایین تر را نشانه می گیرند. در این سبک، شما با یک دست جلوی حمله حریف را می گیرید و با مشت دیگر مستقیماً به سینه او پاسخ می دهید و در حالی که پشت سر هم ضربه می زنید، به سمت او می روید. حرکت رو به جلو کل بدن شما قدرت بیشتر به ضربات مشت می بخشد، که همراه با قدرت ضربه مشت یک زن ۵۰ کیلوگرمی، منجر به حدود ۱۵۰ کیلو نیرو می شود که بارها به سینه مهاجم وارد می شود. تنها چیزی که باقی می ماند تمرین سرعت انجام این تکنیک است. ۱۵ ضربه مشت به سینه قبل از اینکه مهاجم بتواند واکنش نشان دهد، بی سابقه نیست. این ضربات همچنین این مزیت را دارند که آرنج ها را رو به طرفین نگه می دارند و مانع از گرفتن دست ضربه زننده توسط مهاجم می شود.

سپس نوبت دفاع مرکزی در مقابل حمله چرخشی است، شبیه ضربه مشت یا لگد چرخشی. به جای گرفتن قدرت بیشتر با تاب خوردن و چرخاندن باسن، ضربه مهاجم را مهار می کنید و همزمان یک ضربه پای جلو را مستقیماً به سمت شکم او پرتاب می کنید. اگر ضربه پایتان به اندازه کافی پرقدرت باشد، هر کسی را در همان ضربه اول از زمین بلند کرده و پرت خواهد کرد.

این تکنیک در فاصله نزدیک برای افراد کوتاه قامت تر مفید است، مانند زنی که از خود در برابر تجاوزگر بالقوه دفاع می کند. هر چه دو نفر نزدیک تر باشند، برای فرد کوتاه قامت تر فرار از دست فرد بلندقامت تر ساده است زیرا می تواند به شکلی موثرتر به دفاع او نفوذ کند.

۶- جیوجیتسو

این جهانی ترین سبک مبارزه و دفاع شخصی در این فهرست است. این ورزش یک ورزش رزمی ترکیبی واقعی است و عناصری مانند گلاویز شدن، ضربه شدید، تلاش برای کور کردن، خفه کردن، گاز گرفتن، قفل مفصل و همچنین آگاهی از مرکز ثقل مدافع در مقابل مرکز ثقل مهاجم را در خود جای داده است. شما با قرار دادن مرکز ثقل بدن خود در زیر بدن مهاجم، او را پرت می کنید. این روش ساده و موثر است. اگر او با سلاح حمله کند، دست مهاجم او را به دام بیندازید، سپس یک ضربه با دست به استخوان ترقوه او وارد می کنید، در حالی که او را به عقب و پایین هل می دهید، مچ دست مهاجم او را قفل کنید و آن را بشکنید. اگر به صورت مستقیم یا چرخشی با ضربه پا به سمت شما حمله کرد، باید بدانید که او باید روی پای دیگرش تکیه کند. به ضربه او جا خالی داده، پای مهاجم را به دام می اندازید و لگد خودتان را به قسمت زانوی پای تکیه گاه او وارد می کنید و آن را به سمت عقب شکسته و بعد از کار می اندازید. اگر او به سمت شما حمله ور شود و پیراهن شما را بگیرد، به عقب حرکت نکنید. به جلو حرکت کرده و خم شوید، باسن خود را به قسمت میانی او ببرید، یکی از شانه های او را با یک دست می گیرید، و دست دیگر را به پشت او ببرید، و او را روی شانه ها اندخته و هر دو پای او را بلند کنید. یک زن ۵۰ کیلویی می تواند این کار را به راحتی روی یک مرد ۱۰۰ کیلویی انجام دهد. سپس می توانید یکی از دست های او را به دام انداخته و در حالی که روی زمین افتاده، یکی از مفاصل او را قفل کنید.

۵- جیت کان دو

بروس لی “سبکی بدون سبک” را تصور می کرد که بی معنی به نظر می رسد. اما سعی کنید مفهوم سازگاری را درک کنید. لی بیش از هر چیز بر این موضوع تاکید کرد: «بدترین کاری که می توانید انجام دهید این است که نتیجه یک مبارزه را پیش بینی کنید. شما نباید به چیزی جز حمله او و واکنش خودتان فکر کنید. همه افکار دیگر را از ذهن خود پاک کنید، در غیر این صورت شما را کند خواهند کرد». بنابراین، شما گارد می گیرید، گاردی که شمشیربازان می گیرند. روی پنجه پاها بالا و پایین بپرید تا بتوانید به راحتی از پای چپ در جلو به پای راست در جلو تغییر موقعیت دهید، عقب نشینی یا پیشروی کنید و بتوانید با هر دو پا ضربه بزنید. کار با پا در یک مبارزه واقعی بسیار مهم است، زیرا تعیین می کند که چقدر از مهاجم فاصله خواهید داشت. عناصر وینگ چون شامل به دام انداختن دست و پا در فاصله نزدیک، هیچ ضربه ای بالاتر از کمر- زیرا ضربه زدن با پا بالاتر از نیم تنه باعث می شود که کشاله ران و پایی که روی آن ایستاده اید آسیب پذیر باشد- در این روش نیز دیده می شود و همزمان حمله و دفاع کنید. عناصر جیو جیتسو در جیت کان دو شامل پرتاب بدن و منحرف کردن ضربات مهاجم است. تاکید روی سرعت ضربات ترکیبی قرار می گیرد و افراد ماهر و آموزش دیده می توانند در یک ثانیه تا ۱۰ بار به گلوی مهاجم ضربه بزنند.

۴- بوکس غربی

حتما شماً هم داستان هایی شنیده اید که سارقان ممکن است یک پیرمرد اشتباهی را برای سرقت کردن انتخاب کنند. این مبارزه معمولاً با یک ضربه به پایان می رسد. این تمام چیزی است که یک بوکسور نیاز دارد.در واقع، بوکسورها به دلیل دفاع از خود در برابر جیب برها، قاتلان، سارقان بانک ها و غیره زندانی شده اند، به این دلیل که دستان آن ها سلاح هایی مرگبار است. بوکسورها ضربات مشت را سریع تر، سنگین تر و دقیق تر از هر رزمی کار آموزش دیده دیگری روی کره زمین پرتاب می کنند. این به این دلیل است که بوکسورها به طور متوسط ۴ سال برای انجام این کار آموزش می بینند: مشت زدن درست. آن ها اجازه ندارند لگد بزنند، بنابراین دست هایشان تنها چیزی است که دارند. در نظر داشته باشید که راکی مارسیانو با یک ضربه مشت راست، در شرایطی که تعادل نداشت و دست راستش به حریف نمی رسید، و در شرایطی که یک دستکش چرمی نیم کیلویی به دست داشت، رکس لین، بوکسور سنگین وزن مشهور آمریکایی را ناک اوت کرد. این مشت دهان گیر لین را از دهان بسته لین خارج کرده و ۵ متر آنطرف تر پرت کرد و از آرواره های به هم فشرده بیرون زد و چهار تا از دندان های او را شکست.

بوکسورها همچنین هر روز بدن خود را سرسختانه و متعهدانه مقاوم تر می کنند تا عضلات خود را برای استقامت و تاب آوری بیشتر تقویت کنند. آن ها به اندازه بدنسازان درشت اندام به نظر نمی رسند، اما ماهیچه های آن ها به اندازه ماهیچه های یک کشاورز قدرتمند و سخت است. بوکسورها بی وقفه در حال مشت زدن، متوقف کردن ضربات حریف، چرخیدن و حرکت هستند و تمامی این حرکات را در زمان عقب نشینی و پیش رفتن انجام می دهند. آن ها بی وقفه با این شعار که “همیشه از خودتان محافظت کنید” تمرین می کنند. دست ها در دو طرف سر باقی می مانند، حالت بدن به گونه ای خم می شود که تمام بدن برای قدرت انفجاری آماده باشد، و جلوی نیم تنه بالا توسط ساعد محافظت می شود. هدف بوکسور دو طرف چانه حریف است، که ضربه به آن، سر حریف را به پهلو چرخانده و با نیشگون گرفتن نخاع در گردن، مغز او را از کار می اندازد. مهم نیست حریف چقدر قوی و سرسخت باشد. با یک ضربه موثر بیهوش شده و روی زمین خواهد افتاد.

۳- جیوجیتسو برزیلی

این ورزش رزمی ترکیبی، پرتاب ها و ضربات ایستاده جیو جیتسو را با مبارزه روی زمین ترکیب می کند، که بر فشار به مفاصل و کنترل کلی حریف تاکید دارد و به طور موثری، خیلی سریع به یک مبارزه پایان می دهد. هرچه مهاجم بزرگ تر باشد، راحت تر می توان او را به زمین دوخت و از مرکز ثقل بدنش علیه خود او استفاده کرده و او را مجبور به تسلیم (یا بیهوش شدن) کرد. اولین چیزی که جیو جیتسو برزیلی یاد می دهد، گرفتن یکی از اندام های حریف و شکستن آن در یک مفصل است: قفل زانو برای خرد کردن زانوها یا قوزک پا، قفل بازو برای خرد کردن آرنج ها و مچ ها، خفه کردن و استفاده از پاهای قدرتمند برای بی حرکت کردن تنه مهاجم در حالی که مدافع مبارزه را با ضربه مشت یا آرنج به صورت پایان می دهد.

۲- سبک مبارزه کیسی

این روش مبارزه را در فیلم های بتمن ساختن کریستوفر نولان خواهید دید. این ورزش رزمی توسط خوستو دیگوئز و اندی نورمن و براساس تجربیات مبارزه خیابانی دیگوئز در اسپانیا ابداع شده است. با نگاه به روش مبارزه بتمن درکتاب های کامیک این شخصیت مشخص می شود که این روش مبارزه به بیشترین میزان اثرگذاری نیاز دارد، زیرا بتمن در مبارزه با جرم و جنایت نابغه است و وقت و تلاش خود را برای ناکام گذاشتن مجرمان هدر نخواهد داد. معمولاً ده یا بیست آدم تبهکار به طور همزمان به او حمله می کنند و دیگوئز و نورمن این سبک را برای دفاع در برابر این تعداد افراد توسعه داده اند. این کار غیرممکن به نظر می رسد، اما پس از ۶ یا ۷ سال تمرین در آن که خیلی هم طولانی نیست، هر کسی می تواند تمام حرکات لازم را انجام دهد. بدین ترتیب شما تبدیل به یک ماشین دفاع شخصی می شوید. نولان به دنبال یک سبک مبارزه بود که تا آن زمان هرگز در روی پرده سینما نمایش داده نشده بود، چیزی با سرعت زیاد، در فاصله نزدیک اما سریع، کثیف و بیرحمانه. تماشای مسابقات تکواندوی کلاسیک زیباست، اما از نظر مبارزه خیابانی که در آن هیچ قانونی وجود ندارد، بسیار ناکارآمد است.

روش مبارزه کیسی تقریبا هیچ نوع ضربه پایی از هر نوعی ندارد. این روش مستلزم نبردهای تن به تن در فاصله نزدیک با استفاده از هر سلاحی است که بدن می تواند به سرعت در چنین فضای کوچکی به کار ببرد: مشت ها، سر، زانوها و به خصوص آرنج ها. تنها یک ژست وجود دارد و وقتی آن را یک بار ببینید می توانید انجامش دهید: «مرد متفکر» در حالی که دست هایش روی سرش قفل شده و آرنج ها برای محافظت از سر، گردن و قسمت بالای سینه بالا آمده است. شبیه مردی است که در فکری عمیق فرو رفته و سرش را با دست هایش نگه داشته است. این سبک مبارزه برای ضربه زدن با آرنج های تیز و مشت های چکشی فراوان طراحی شده است که بسیار قوی تر و ویرانگرتر از مشت های مستقیم هستند، زیرا آن ها کل نیم تنه بالایی را برای ضربه زدن از ریشه انگشت کوچک تا مچ دست به کار می گیرند، مانند یک چکش در برابر هدف. این یک روش هیبریدی است که از عناصر گلاویز شدن در جیو جیتسو و آیکیدو، مبارزه روی زمین از جیو جیستو برزیلی، ضربات از فاصله نزدیک و دفاع از مرکز ثقل در وینگ چون و به دام انداختن از جیت کان دو استفاده می کند. روش کیسی به هنرجویان خود می آموزد که در برابر هر تعداد مهاجم، ۵، ۱۰، ۲۰ نفر و حتی بیشتر، با دامنه ۳۶۰ درجه ای از حمله، از خود دفاع کنند و تمام اشیای اطراف را به عنوان اسلحه در نظر بگیرند.

۱- کراو ماگا

کراو ماگا (Krav Maga) هنر رزمی اسرائیل است که تا حد زیادی توسط ایمی لیختنفلد توسعه یافته است و به ناتوان کردن بی قید و شرط با هدف بقا در خیابان اختصاص دارد. در این ورزش انتظار دادن ذره ای فضا وجود ندارد. این ورزش شامل حرکاتی از مشت زنی غربی، ضربات پا و زانو در کاراته، کشتی فرنگی، مبارزه روی زمین در جیو جیتسو برزیلی، پرتاب و گلاویز شدن در جیو جیتسو و از همه مهم تر “فشار دادن” برگرفته از وینگ چون است. این یک روش دفاع / حمله همزمان است: به جای مسدود کردن یک حمله و سپس وارد کردن یک واکنش، به طور همزمان حمله را مسدود کرده و ضربه واکنشی را وارد می کنید؛ یعنی با دست چپ ضربه حریف را متوقف کرده و با پاها به جلو فشار می آورید، با مشت راست به گلو ضربه می زنید، و همه این ها را به طور همزمان انجام می دهید. همچنین روی حملات به قسمت های آسیب پذیر بدن تاکید می شود: چشم ها، گلو و کشاله ران.

مهاجمان می توانند انتظار پارگی بیضه را داشته باشند. همچنین تاکید بر خلع سلاح مهاجمان چاقو یا اسلحه به دست و استفاده از آن ها علیه خود آن هاست. همچنین در این ورزش رزمی دفاع شخصی به طور خاص هماهنگی دست و چشم را آموزش می دهند، تا زمانی که دفاع به مکانیسمی طبیعی با سرعتی میلی ثانیه ای تبدیل می شود و نیازی به فکر کردن نداشته باشد. و یک مربی خوب کراو ماگا می تواند همه اینها را به هر کسی، صرف نظر از توانایی ورزشی، تنها در ۳ تا ۶ ماه آموزش دهد.

منبع: روزیاتو