مراقبت‌های ویژه قبل از بارداری

فرادید l اگر می‌خواهید صاحب فرزند شوید، باید بدانید که تنها دوران بارداری نیست که اهمیت دارد. بلکه دوران قبل از بارداری نیز مهم و روی رشد جنین تأثیر چشمگیری دارد. در گذشته تنها به ۹ ماه بارداری توجه خاصی می‌شد، اما امروزه ۳ ماه قبل از بارداری و تصمیم به فرزندآوری هم مهم است.

اصول مهمی که قبل از تصمیم گرفتن برای باردار شدن باید به آن‌ها توجه کرد:

برای صاحب فرزند شدن نیاز به توافق خانواده است. این توافق باید دوجانبه باشد. پدر و مادر هم از سلامت کامل روانی و فیزیکی اطمینان داشته باشند.

روابط خوب با همسر و خانواده‌ی همسر از نکاتی است که بسیار اهمیت دارد و باید قبل از بارداری اگر مشکلی در این زمینه وجود دارد برطرف شود . زوج‌های جوان باید بدانند که وضعیت اقتصادی و معیشتی نسبتا خوبی برای فرزند خود فراهم خواهند کرد و اینکه می‌توانند برای کودک خود وقت و حوصله و انرژی صرف کنند.

والدین باید متوجه باشند که با به دنیا آمدن فرزندشان زندگی آن‌ها نیز تغییر خواهد کرد و خود را برای این تغییرات آماده کنند تا بتوانند در شرایط مناسب، کودک خود را تعلیم دهند و باعث رشد و شکوفایی هرچه بشتر استعدادهای او شوند.

سه اصل مهم تعهد (یعنی من با دیگری قراری می‌گذارم و تا زمانی که بدانم این پیمان درست است به آن پایبند باشم) وظیفه (قراری است که از بیرون گذاشته می‌شود و در چهارچوب روابط فردی و اجتماعی انجام می‌پذیرد) و مسؤولیت (توانایی پاسخ به نیاز‌های حقیقی خود و هموار کردن راه برای دیگران) را در درون خود نهادینه کنند و به آن‌ها پایبند باشند. البته باید توجه کنیم که این موارد هزینه‌هایی، چون توجه، وقت، انرژی و هرآنچه که یک کودک برای رشد جسمی و روانی بهتر می خواهد در پی دارد.

علاوه بر این در سایه‌ی این سه مورد والدین باید پیامد رفتار‌های کودک خود را تمام و کمال بپذیرند و بدانند که پدری و مادری کاری همیشگی و دائمی است.

این نکته نیز بسیار مهم است که علاوه بر همسر (مادر یا پدر) برای تربیت فرزند یک کمک هم داشته باشیم. کمکی که آگاه و مهربان و همدل و همزبان و بی ادعا و بی انتظار باشد.
تمامی موارد ذکر شده مقدماتی است برای فرزنددار شدن که باید بتوانیم در چهارچوب این قواعد عمل کنیم.

بررسی زمینه‌های جسمی و روانی قبل از بارداری
والدین باید ۱۵ ماه قبل از بارداری، فرض را بر این بگذارند که صاحب فرزند هستند و شرایط را برای آمادگی‌های جسمانی و روانی خود مساعد و هموار کنند.

۶ماه قبل از بارداری باید به نکات زیر توجه ویژه‌ای داشته باشند:

عوامل ارثی در خانواده‌ی طرفین چک شود

سوابق بیماری‌های خاص در هر دو خانواده بررسی شود.

پیش از تصمیم به بارداردار شدن باید به نکاتی توجه کرد

عوامل محیطی بررسی شود و از تناسب و تعادلی که وجود دارد مطمئن شوند:

محیط و شرایط آن در چگونگی رشد کودک بسیار مهم است و تأثیر بسزایی در شکل گیری جسم و روان او در آینده خواهد داشت. از عوامل محیطی می‌توان به محیط پر سر و صدا (مشاجره و دعوای بین والدین)، مکان‌های آلوده به دود سیگار و مواد مخدر، محیط‌های آلوده به ویروس و باکتری‌ها و... اشاره کرد.

مادر باید معاینه‌ی دقیق پزشکی شود:

بیماری‌های ویروسی باید چک شود. (به عنوان مثال سرخچه در ۱۶ هفته‌ی اول بارداری بسیار خطرناک است و حتی سقط جنین توصیه میشود)

- اگر مادر چندبار سقط جنین داشته باید تحت مراقبت‌های ویژه باشد:

با توجه به تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است ،مشکلات هورمونی و بیماری های رحم و عفونت ها و هچنین ساختار کروموزومی جنین باعث سقط جنین خواهند شد.

البته عوامل کمتر شایعی، چون مصرف بعضی داروها، مواجهه با سموم موجود در محیط زندگی، سیگار، کافئین، اختلالات جفت، عوامل مربوط به پدر و بیماری‌های زمینه‌ای مادر (مثل بیماری‌های قلبی، خونی و کلیوی) نیز در سقط مکرر موثر هستند.

بیماری اسکیزوفرنی لازم است چک شود:

این بیماری معمولاً خود را به صورت توهم شنیداری، توهم‌های جنون آمیز یا عجیب و غریب، همرا با تکلم و تفکر پریشان نشان می‌دهد، و باعث اختلال در عملکرد اجتماعی (مدرسه- دانشگاه-محل کار-) در ارتباط با دیگران می شود. شروع علائم معمولاً در دوران نوجوانی است.

افسردگی و اضطراب و نوع شدید آن یعنی هراس و وحشت باید درمان شود:

شرایط و مشکلات بارداری باعث تشدید آن میشود و روی جنین تاثیر منفی میگذارد

قرص‌های ضدبارداری قطع شود و پدر نیز در محیط‌های خیلی گرم رفت و آمد نکند چرا که کیفیت اسپرم پایین می‌آید.

مادر باید به وزن مطلوب برسد:

مهمترین کار، آغاز بارداری با یک وزن مناسب است. مادران چاق قبل از اقدام به بارداری باید وزن خود را زیر نظر متخصص تغذیه کم کنند. همچنین در طول بارداری نسبت به افزایش وزن خود را کنترل کنند.

وزن ایده‌آل برای افراد در سنین مختلف وبا توجه به قد افراد فرق می‌کند به همین دلیل نمیتوان وزن یکسانی را به همه پیشنهاد داد. خانم‌هایی که اضافه وزن دارند بهتر است با متخصص تغذیه مشورت کنند.

اگر علت ناباروری مربوط به وزن باشد، بهترین راه‌حل اصلاح و تغییر وزن است. زمانی که مشکل اضافه وزن باشد، به راحتی می‌توان از طریق تغییر تغذیه و در پیش گرفتن سبک زندگی سالم مثل مصرف مواد مغذی و ورزش آن را برطرف نمود.

در مواردی که مشکل کم‌وزنی است، به خصوص زمانی که با بی‌اشتهایی عصبی یا پرخوری و استفراغ همراه باشد، می‌تواند تأثیر‌های بلندمدت‌تری وجود داشته باشد.

زمانی که برای مدتی طولانی دارای کمبود وزن شدید بوده‌اید، بدنتان برای زنده ماندن از ذخیره‌های خود استفاده میکند. پیش از تلاش برای بارداری باید اطمینان حاصل کرد که بدن شما سالم است.

وزن، تأثیر مهمی در قدرت باروری مادر دارد. درحالی‌که اکثر زنان دارای کمبود یا اضافه وزن می‌توانند به راحتی باردار شوند، زمانی که بحث مشکلات مرتبط با باروری مطرح می‌شود، اصلاح وزن و تناسب آن می‌تواند موجب افزایش قدرت باروری و شانس بارداری موفق شود.

کنترل وزن بدن در محدودۀ مناسب پس از زایمان نیز برای سلامت مادر و افزایش شانس بارداری‌های بعدی مهم است.

مصرف هرگونه مواد مخدر مشروب و سیگار قطع شود:

یکی دیگر از مراقبت‌هایی که در «دوران بارداری» لازم است مادران به آن توجه کنند، پرهیز از «دخانیات» و «مشروبات الکی» است. در مورد دخانیات مصرف آن‌ها توسط مادر و پدر و یا اینکه مادر در معرض دود قرار بگیرد، موجب آسیب‌های جدی برای جنین می‌شود.

«ریه‌ی جنین» هنوز کامل نشده است در نتیجه قدرت مقابله با مواد خارجی سمی را ندارد. در مورد «مصرف الکل» نیز وضع چنین است. «الکل مصرفی» قبل از آنکه توسط کبد تصفیه شود به سرعت از طریق جفت وارد بدن نوزاد می‌شود و درنتیجه موجب تشنج و «آسیب‌های مغزی جنین» می‌شود.

مصرف سیگار در دوران بارداری ممکن است سبب کم شدن وزن جنین و حتی سقط آن شود. اگر مادری در دوران بارداری زیاد سیگار مصرف کند، چون ماده نیکوتین از راه جفت به جنین می‌رسد ممکن است نوزاد وی مبتلا به تشنج و رخوت شود.

هر مادری که معتاد به سیگار است باید به هر طریق که تمایل دارد مصرف سیگار خود راکم یا قطع کند. اگر پدر و مادر هر دو سیگار می‌کشند باید هر دو سیگار را کم و قطع کنند.

مصرف مشروبات الکلی زمینه را برای کاهش هوش و استعداد کودک در دوران جنینی فراهم و در بزرگسالی نیز او را دچار مشکل می کند.

مادر اگردر سن قبل از ۳۰ سالکی است باید تغذیه‌ی مناسبی داشته باشد چرا که خود نیز در دوره‌ی رشد است.

خواب و استراحت کافی با کیفیت بالا بسیار مهم است.

داشتن آرامش و رسیدن به ثبات و قراری که بتوانند محیطی فراهم کنند تا بهترین کودک را داشته باشند.

۱۲ موردی که مادر در دوران بارداری باید به آن‌ها توجه و رعایت کند:

۱- تغذیه‌ی متعادل و متوازن :

(میوه-سبزیجات سبز و زرد پررنگ-شیر. لبنیات و کمی تخم مرغ-انواع پروتئین‌ها به ویژه گوشت مرغ-نان و غلات و حبوبات-۸-۱۰تا لیوان آب)

میزان کلسیم دو برابر شود، مصرف آهن بیشتر شود و ویتامین‌های B و C چون در آب حل می‌شوند و اضافه‌ی آن دفع میشود، مصرفشان مانعی ندارد و میتوانند از مکمل‌ها استفاده کنند.

در مصرف ویتامین " K، D، E، A. " دقت لازم را کند چرا که در چربی حل و ذخیره می‌شوند.
(ویتامین A. در مقادیر بالا باعث نقص عضو جنین می‌شود.)

۲- مصرف چای و قهوه حداکثر ۲ لیوان توصیه می‌شود چرا که بیشتر از آن خطر سقط جنین را به همراه دارد.

۳- از مصرف ماهی خودداری شود به علت جیوه‌ای که دارد:

از ویژگی های جیوه این است که در آب حل می شود، ماهی ها این ماده را از طریق آب و غذایی که می خورند وارد بدن خود می کنند و در پروتیین موجود در عضلات ماهی جذب میشود و حتی بعد از پختن ماهی نیز در بدن آن باقی می ماند.

خطر اصلی مصرف جیوه در دوران بارداری این است که موجب اختلال در رشد مغز و سیستم عصبی جنین می شود و مهارت‌های شناختی (مانند حافظه و توجه)، زبان، مهارت‌های حرکتی و دیداری تحت تأثیر قرار می دهد.

۴- از رفتن در محیط‌های آلوده و هوای الوده خودداری کند.

۵- رابطه‌ی جنسی تا ۸ ماه اول مانعی ندارد، اما در ماه آخر بهتر است متوقف شود.

۶- مادران باردار بهتر است به مدت 15 دقیقه و با دمای 37 درجه حمام کنند.

7- سفر:

سفر با هواپیما مشکلات زیادی را دربر خواهد داشت. (بهترین زمان پرواز ۳-تا ۵ ماهگی است)

مسافرت با اتومبیل شخصی نیز باید بین ۴ تا ۵ ساعت باشد و هر دوساعت یکبار پیاده شود و راه رود.

سفر با کشتی به هیچ وجه توصیه نمی‌شود به دلیل آلودگی بیش از حد محیط و احتمال وجود انواع ویروس‌ها.

۸- در مصرف دارو‌ها حتما با پزشک مشورت کند.

۹- قبل از بارداری واکسن آنفولانزا را زده باشد:

در غیر اینصورت بین ۵ تا ۶ ماهگی مانعی ندارد. (اگر مادر به آنفولانزا مبتلا شود خطر مبتلا شدن به بیماری اسکیزوفرنی برای فرزند بسیار زیاد است)

۱۰- مصرف مواد مخدر، مشروب و سیگار باید متوقف شود:

خطر سقط جنین-مرده به دنیا آمدن نوزاد-جثه‌ی کوچک-سر و مغز کوچک-صورت به هم ریخته- عقب افتادگی ذهنی-کم هوشی و توانایی بسیار کم یادگیری و انواع بیماری‌های فیزیکی و روانی را به همراه دارد.

۱۱- گرفتن عکس از قسمت‌های مختلف بدن باید کاملا متوقف شود.

۱ ۲- ورزش روزی ۴۰ دقیقه ضروری است، ولی زمانی که مادر بیمار و تب و فشارخون بالا داشته باشد و یا هنگامی که هوا گرم و مرطوب است و ورزش ها نیز حالت کششی زیادی دارند برای مادر ضرر دارد.