چطور ماده خاکستری مغز را تقویت کنیم و ذهنی هشیار داشته باشیم؟
ذخیره شناختی مغز میتواند به افراد کمک کند تا کارهای روزمره را به خوبی انجام دهند، طوریکه در تمام طول عمر به نظر برسد فرد هیچ نشانی از فراموشی ندارد. این یافتهها، یافتههایی انقلابی بودند و از آن زمان تحقیقاتی انجام شده که نشان میدهد هر چه ذخیره شناختی افراد غنیتر و بزرگتر باشد، افراد بهتر قادر خواهند بود تا تغییراتِ ناشی از زوال مغزی را که با بیماری فراموشی یا اختلالات مغزی مانند بیماری پارکینسون، اِماِس یا سکته مرتبط است، دفع کنند.
کد خبر :
۸۹۷۰۷
بازدید :
۱۳۴۳۶
فرادید | مغز انسان گیرندهای با حساسیت بسیار بالاست که روزانه میلیونها محرک را دریافت میکند، اما توانایی مغز افراد برای پردازش هجوم پیوسته اطلاعات به آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
بیشتر بخوانید:
به گزارش فرادید به نقل از دیلیمیل، ممکن است شما از آن نوع آدمهایی باشید که به راحتی به واسطه رویدادهای جهان میشکنند و یک قرنطینه دیگر آنها را از پا درخواهد آورد یا ممکن است از آن آدمهایی باشید که احساس شجاعت و شهامت میکنند و قادر هستند در هر موقعیتی مثبتاندیش باقی بمانند و بهترین استفاده را از آن موقعیت ببرند.
تفاوت اساسی بین این دو دسته نه به ژنتیک مربوط است و نه به شخصیت، بلکه به چیزی کاملاً متفاوت ارتباط دارد و آن انعطافپذیری است. شما ممکن است فکر کنید که با ثروت عظیمی از قابلیت انعطافپذیری یا با فقر انعطافپذیری متولد شدهاید و قابل درک است که فکر کنید منبع انعطافپذیری شما - هر قدر هم غنی بوده - در اثر همهگیری بیامانی که همهمان در حال تجربهاش هستیم، ته کشیده یا ضعیف شده است.
اما من به شما میگویم که انعطافپذیری را میتوان ساخت و پرورش داد.
به عنوان دانشمند علوم اعصاب و روزنامهنگار سلامت، ۲۵ ساله گذشته را در خط مقدم حوزه پزشکی گذراندهام و مشغول تحلیل آخرین تحقیقات مربوط به مغز و سفر به دور جهان برای شناسایی راههایی برای تقویت ظرفیت مغز و محافظت از آن در برابر فراموشی بودهام.
یکی از اکتشافات شگفتانگیز سالهای اخیر کشف این حقیقت است که ذخیره انعطافپذیری در چیزی که ما متخصصان مغز و اعصاب «ذخیره شناختی» مینامیم، پیچیده شده است. هر قدر که شما ذخیره شناختی غنیتری داشته باشید، انعطافپذیری بیشتری هم خواهید داشت.
یک مغز منعطف مغزی است که میتواند در مقابل تروماهای مکرر مقاومت کند؛ میتواند به شکلی متفاوت فکر کند؛ میتواند بیماریهای مرتبط با مغز شامل افسردگی را از شما دور نگه دارد و میتواند حافظه شناختی را حفظ کند تا فرد بهترین عملکرد خود را داشته باشد.
تحقیقات نشان میدهد که مغز منعطف، شاخصی است که متفکران راهبردی و آیندهنگر را از مغزهای معمولی جدا میکند؛ اما نکته اینجاست که انعطافپذیری مغز به طور کامل به ضریب هوشی (آیکیو) یا تحصیلات ربط ندارد و میتواند در دسترس همه ما قرار بگیرد.
من در جدیدترین کتابم با عنوان «هشیار بمانید» Keep Sharp راههای علمیای را ارائه کردهام که به کمک آنها میتوانید خطر فراموشی را کاهش داده و مغزتان را همواره هوشیار نگه دارید.
تمرکز این مقاله بر چگونگی ایجاد انعطافپذیری است. درواقع اگر میخواهید مغز را از فراموشی حفظ و نهایت استفاده را از آن بکنید، مهمترین عامل همین انعطافپذیری است.
سیستم پشتیبانی مغزتان را در الویت بگذارید
ذخیره شناختی مغز شما توانایی مغزتان در بداههپردازی و عبور از مشکلات و موانع است. همانطور که خودروتان دارای سیستم ترمز و شتاب کارامد است که به شما اجازه میدهد در پیچهای ناآشنا به سرعت تصمیمگیری کرده و تغییر جهت دهید، مغزتان هم میداند چطور مسیرهای جایگزین را پیدا و به شما کمک کند با چالشها کنار بیایید؛ مسیرهایی که اگر به سرعت تغییرشان ندهید شما را به خطر میاندازند.
ذخیره شناختی درست مثل یک حافظه میانگیر یا موقت عمل میکند، یک سیستم پشتیبانی که بزرگ و منعطف است و به سرعت فکر میکند تا از مغز محافظت کند. ما میدانیم که در هر سن و سالی، ذخیره شناختی به شما کمک میکند تا در مواجهه با رویدادهای پیشبینیناپذیر زندگی مانند استرس مزمن، عمل جراحی یا حمله ناگهانی سموم محیطی برای مدت طولانیتری بهترین عملکردتان را داشته باشید و به اصطلاح تابآوری بالایی داشته باشید.
اما دانشمندان اخیراً یکی دیگر از نقشهای کلیدی و مهم ذخیره شناختی را نیز کشف کردهاند و آن چگونگی محافظت ذخیره شناختی از ما در برابر مشکلات ناشی از کهولت سن است. در اواخر دهه ۱۹۸۰ دانشمندان در کالیفرنیا تحقیقاتی را به روی ساکنان خانه سالمندان آغاز کردند.
آنها با این ساکنان در دوران کهولت و پیری رابطه برقرار کردند و بعد از مرگ روی آنها کالبدشکافی انجام دادند. آنچه آنها را شگفتزده کرد این بود که اغلب این افراد تغییراتی را در مغزشان نشان میدادند که در یک بیمار آلزایمری با آلزایمر پیشرفته انتظار میرود، درحالیکه دانشمندان هیچ اثری از فراموشی در حیات این افراد مشاهده نکرده بودند.
دانشمندان نتیجهگیری کردند که این افرادِ بهشدت باهوش به اصطلاح یک «مخزن مغزیِ» Brain cache بهاندازهکافی توسعهیافته داشتند که به مغز کمک میکرد لطماتی که در اثر فراموشی به آن وارد شده را جبران کند. این به آنها اجازه داد بود بدون هیچ نشانی از اختلال شناختی به انجام فعالیتهای خود در سطحی نرمال و طبیعی ادامه دهند.
این آزمایش محققان را واداشت تا یک نظریه بسازند و آن اینکه ذخیره شناختی مغز گاهی آنقدر موفقیتآمیز ایجاد میشود که میتواند مسئولیت عملکرد بخشهای آسیبدیدۀ مغز که در اثر بیماری یا افزایش سن آسیبدیدهاند را نیز برعهده بگیرد.
ذخیره شناختی مغز میتواند به افراد کمک کند تا کارهای روزمره را به خوبی انجام دهند، طوریکه در تمام طول عمر به نظر برسد فرد هیچ نشانی از فراموشی ندارد. این یافتهها، یافتههایی انقلابی بودند و از آن زمان تحقیقاتی انجام شده که نشان میدهد هر چه ذخیره شناختی افراد غنیتر و بزرگتر باشد، افراد بهتر قادر خواهند بود تا تغییراتِ ناشی از زوال مغزی را که با بیماری فراموشی یا اختلالات مغزی مانند بیماری پارکینسون، اِماِس یا سکته مرتبط است، دفع کنند.
شما میتوانید سلولهای تازه مغزی تولید کنید
تفکرات قدیمی میگفتند که مغز بعد از کودکی ثابت و تغییرناپذیر است. اما اکنون ما میدانیم که این درست نیست. محققان دانشگاه کالیفرنیا در سال ۲۰۱۸ در آمریکا برای نخستینبار نشان دادند که یک بزرگسال سالم درست به اندازه افراد جوانتر میتواند سلول مغزی جدید تولید کند.
آنها کشف کردند که بااینکه افراد با سنین بالاتر نسبت به جوانترها معمولاً رگهای خونی و مستحکم کمتری در مغز خود دارند، اما این به این معنی نیست که آنها نمیتوانند سلولهای جدید مغزی تولید کنند.
اما در این عبارت کلیدواژه اصلی «سالم بودن» است. اگر میخواهید مغزتان را بسازید باید سلامت عمومی خود را حفظ کنید. شبکههای مغزی شما درست مانند مجموعهای از جادهها هستند و هر چه شما شبکههای مغزی بیشتری داشته باشید، گزینههای در دسترستان برای تغییر مسیر در هنگام بروز موانع یا پیچهای خطرناک بیشتر است. این شبکهها ذخیره شناختی شما را تشکیل میدهند و این شبکهها در طول زمان از طریق تحصیلات، یادگیری و کنجکاوی توسعه پیدا میکنند.
ذخیره شناختیای که هماکنون دارید نتیجه تجربههای مثبتی است که در گذشته داشتهاید و اندازه و پیچیدگی این ذخیره شناختی بازتابی است از اینکه چقدر در طی این مدت مغز خود را از طریق تحصیلات، کار و سایر فعالیتها به چالش واداشتهاید.
تحقیقات نشان میدهند که یک عامل واحدِ قابل شناسی در همه افراد با ضریب هوشی، تحصیلات و موفقیتهای شغلی بالا - بعلاوه در همه آنهایی که به طور منظم در فعالیتهای ورزشی و سرگرمیهای نامرتبط با شغلشان شرکت میکنند - وجود دارد که آنها را از دچار شدن به بیماری آلزایمر حفظ میکند و آن ذخیره شناختی است. اما بهترین بخش قضیه این است که ذخیره شناختی را میتوان در هر سنی رشد و توسعه داد.
۰