در این نقاشیهای عجیب چهارصدساله چه میبینید؟!
جوزپه آرچیمبولدو نقاش ایتالیایی دورۀ رنسانس، نقاشیهایی میکشید که انگار روی یک مرز باریک بین زیبایی و زشتی قرار گرفته بودند؛ نقاشیهایی که ظاهرا یک سبد میوه یا یک ظرف غذا را به تصویر میکشیدند اما از یک زاویۀ دیگر چیز دیگری بودند.
فرادید| سوررئالیسم یک سبک معاصر نقاشی است که در قرن بیستم و تحت تاثیر پیدایش دانش روانکاوی به وجود آمد. اما خیلی قبلتر از آن در قرن شانزدهم میلادی، نقاشی به اسم جوزپه آرچیمبولدو (Giuseppe Arcimboldo) تصاویری خلق کرد که به خاطر ویژگیهای منحصر به فرد و عجیبشان میتوان آنها را نمونههایی اولیه از سبک سوررئال به حساب آورد.
به گزارش فرادید؛ آرچیمبولدو بعد از مرگ تا سه قرن یک چهرۀ تقریبا فراموششده بود و تاریخنگاران هنر اگر به ندرت اشارهای به او میکردند، آثارش را در سطح شوخیهایی بصری تنزل میدادند. حتی تعداد زیادی از آثار او در طول این مدت مفقود شدند. اما قرن بیستم زمان کشف دوبارۀ آرچیمبولدو بود.
(نقاشی «سبد میوه» در دو حالت متفاوت دو چیز متفاوت به نظر میرسد: سمت چپ یک سبد میوه و سمت راست یک مرد با کلاه حصیری و یقۀ سفید)
آرچیمبولدو در معروفترین نقاشیهایش تصاویری از انواع میوهها، سبزیجات، حیوانات و یا اشیاء مختلف را در قالب چهرههایی انسانی با هم ترکیب میکرد. بعضی از نقاشیهای او طوری هستند که اگر آنها را از یک طرف نگاه کنیم فقط شبیه ظرفی از میوه یا غذا به نظر میرسند اما وقتی آنها را برمیگردانیم و به صورت معکوس نگاه میکنیم، چهرهای انسانی را میبینیم که اغلب اوقات تا حدی زشت و کریه به نظر میرسد.
(نقاشی «باغبان سبزیجات» در یک حالت تصویری زیبا از یک ظرف صیفیجات و در حالت دیگر یک چهرۀ زشت را نشان میدهد)
با ظهور سوررئالیسم، توجه نقاشان و منتقدان هنر به آرچیمبولدو جلب شد و تفسیرهای متفاوتی، از سیاسی گرفته تا الهیاتی، دربارۀ نقاشیهای او ارائه شد. بعضیها نقاشیهای او را دارای مضامین نوافلاطونی قلمداد کردند؛ طبق این دیدگاه، نقاشیهای او وحدت و هماهنگی شکل گرفته در دل بینظمی و آشفتگی را نشان میدهند.
(نقاشی «آشپز»)
طبق یک نگاه دیگر نقاشیهای آرچیمبولدو، بازی ظریفی را بین «زیبایی» و «زشتی» برقرار میکنند. تصویری که از یک جهت میتواند ظرفی زیبا از انواع میوهها دیده شود، در عین حال میتواند خودش را مثل چهرهای زشت و ناخوشایند هم نشان بدهد.