(تصاویر) رمز و راز جالب‌ترین «خانه‌های کوچک» ژاپنی
شاید یک قطعه زمین کوچک توجه شما را جلب نکند. اما برای معمار ژاپنی، یاسوهیرو یاماشیتا از آتلیه تِکوتو، هیچ چیز زیباتر از یک قطعه زمین کوچک وجود ندارد.
فرادید| یاماشیتا، یکی از طراحان کهنه‌کار کیوشو جوتاکو یا «خانه‌های کوچک»، تا کنون بیش از ۳۰۰ خانه ساخته که هر کدام به شکل منحصر به فردی شکل گرفته‌اند و شخصیت مخصوص به خود را دارند.
به گزارش فرادید، همه آن‌ها کاملاً متفاوت هستند، تنها وجه اشتراک این خانه‌ها اندازه کوچک آن‌ها است، پروژه‌های یاماشیتا از ۱۸۲ فوت مربع شروع می‌شوند. تقاضا برای خانه‌های کوچک در ژاپن تا حدی ناشی از کمبود زمین، قیمت املاک و مالیات و همچنین خطر قریب‌الوقوع زلزله‌های منظم و طوفان‌های این کشور است. اما برخی از ساکنان فارغ از این دلایل، خانه‌های کوچک‌تر را دوست دارند و به دنبال سبک زندگی مینیمالیستی هستند.
یاماشیتا می‌گوید: «در ژاپن ضرب‌المثلی وجود که می‌گوید برای ایستادن فقط به نصف زیرانداز حصیری و برای خوابیدن به یک زیرانداز کامل نیاز دارید. این ایده برگرفته از بودیسم ذن است و این باور که ما به چیزی بیش از اصول اساسی نیاز نداریم.»
در ادامه، یاماشیتا ۱۰ راهبرد برای ایجاد فضایی جادارتر در اموال کوچک را معرفی می‌کند.
از بی‌قواره‌گی‌ها استقبال کنید
یاماشیتا می‌گوید: «قطعه‌های نامتقارن زمین را معمولاً می‌توان ارزان‌تر از بقیه خرید و وظیفه‌ی معمار است که با زمین کار کند و درخواست مشتری را برآورده کند.»
«قطره‌های خوش‌شانس، خانه‌ای در مرکز شهر توکیو، نمونه خوبی است. این یک قطعه زمین باقیمانده بود که به دلیل شکل ذوزنقه‌ای نامنظمی که داشت، ارزان بود. ما خلاقیت به خرج دادیم و نتیجه‌ی کار زیبا شد.»
قطره‌های خوش‌شانس را زوجی با بودجه محدود خریدند. این خانه روی یک قطعه زمین نامنظم ساخته شد. این محوطه دراز و باریک فقط ۲.۵ فوت عرض دارد و همین ویژگی، آن را به یک پروژه چالش‌برانگیز برای آتلیه تکوتو تبدیل کرد.
این قطعه زمین مثلثی در تقاطع دو خیابان قرار دارد. آتلیه تکوتو آن را به یک کارگاه بزرگ و خانه خصوصی با پنجره‌های استراتژیک برای متعادل کردن حریم خصوصی و نور طبیعی تبدیل کرد
رو به آسمان بسازید
«وقتی به یک منطقه به صورت دو بعدی نگاه کنید، ممکن است بسیار کوچک به نظر برسد، شاید طرح فقط چند متر عرض داشته باشد. اما اگر به حجم فکر کنید، می‌توانید خانه را بلندتر بسازید و فضای بیشتری ایجاد کنید. من خانه را طوری می‌سازم که انگار به سمت بالا و آسمان کشیده شده است، بنابراین این طور به نظر می‌رسد که آسمان بخشی از خانه است. من سقف‌ها را هم بلند می‌سازم، تا ساکنان خانه احساس تنگی نکنند.»
این خانه در توکیو که توسط آتلیه تکوتو طراحی شده، به شکل چندوجهی ساخته شده تا نورگیر عظیمی را بالای اتاق نشیمن ایجاد کند
این خانه‌ی ساخت آتلیه تکوتو که به درستی «قاب‌بندی آسمان» نام گرفته، روی یک محوطه چندضلعی ساخته شده است. معماران روی رابطه بین طبیعت و مردم تمرکز کردند و از یک نورگیر بزرگ استفاده کردند تا حضور در خانه این احساس را ایجاد کند که خانه به سمت سمت آسمان کشیده شده است
طبیعت را در کار بگنجانید
«در ژاپن، حدود ۷۰ درصد کوه و جنگل و ۳۰ درصد زمین نسبتاً مسطح است و همین ویژگی‌ها، آن را برای سکونت و مزارع برنج مناسب‌تر می‌کند. با این حال، ما تلاش نمی‌کنیم با طبیعت مبارزه کنیم، بلکه تلاش می‌کنیم با آن زندگی کنیم و این را می‌توانید در خانه‌هایی که طراحی می‌کنیم ببینید. بیشتر خانه‌های ما از مواد طبیعی و پنجره‌های بزرگ ساخته شدند تا نور طبیعی زیادی وارد خانه شود.»
خانه مرزی با ۱۶ نورگیر سقفی، به طور مستقیم صاحبان خانه را با طبیعت پیوند می‌دهد. آتلیه تکوتو برای فضای داخلی خانه از چوب سرو و سنگ طبیعی و همچنین چند فضای بیرونی شگفت‌انگیز استفاده کرده است
واکا، ترکیبی از یک فروشگاه و خانه خصوصی، دارای پرداخت‌های طبیعی زیادی است، از قبیل یک باغ سنگی کوچک و یک سری درهای کشویی که فضای بیرونی بیشتری ارائه می‌کنند
خارج از چارچوب فکر کنید
«به جای گوشه‌های مربعی سنتی، من معمولاً لبه‌های خانه را به شکل مثلثی برش می‌دهم. این کار سبب ایجاد ناحیه سطح و فضای بیشتری برای پنجره‌ها می‌شود. همیشه گوشه‌ای رو به سوی آسمان باز است. به این ترتیب، همزمان با حرکت خورشید، خانه همیشه پر از نور طبیعی می‌شود.»
ماسک آهنی که توسط آتلیه تکوتو برای یک خانواده پنج نفره طراحی شده، خانه‌ای فولادی با نمای خاص منحنی است که از شکل محوطه بیشترین استفاده را کرده است
تک رنگ کار کنید
«آنچه می‌بینید ۶۰ درصد درک شما از فضا را نشان می‌دهد. فرض کنید داخل یک پوسته تخم مرغ هستید، با همان رنگ و بافت. هیچ شروع یا پایان واقعی و هیچ گوشه واقعی وجود ندارد.»
«این جلوه بصری است که سبب گسترش فضا می‌شود. به عقیده من، رنگ سفید فضا را بزرگتر نشان می‌دهد، اما من ترجیح می‌دهم از رنگ‌های طبیعی مواد استفاده کنم تا نقاشی.»
این خانه‌ی ساخت آتلیه تکوتو با نمای بیرونی منحنی که شبیه پنگوئن است، گوشه‌های داخلی را بریده است. این اثر پوست تخم‌مرغی دیدن نقطه شروع و پایان اتاق را دشوار می‌کند
رنگ سفید می‌تواند فضاها را بزرگتر نشان دهد، اما هر پالت ثابتی می‌تواند همین اثر را ایجاد کند. آتلیه تکوتو معمولاً از مواد و بافت‌های طبیعی به جای نقاشی استفاده می‌کند
از مواد بازتاب‌دهنده استفاده کنید
«برای فریب چشم، من از ویژگی‌های فولاد ضدزنگ صیقلی استفاده میکنم. آن‌ها نور را منعکس می‌کنند و سبب می‌شوند یک منطقه بزرگتر به نظر برسد. برای نمونه در (انعکاس مواد معدنی)، من از فولاد ضدزنگ در آشپزخانه و حمام استفاده کردم تا فضا را بزرگتر کنم.»
خانه‌ای به سبک صنعتی با طراحی استودیو تکوتو که در آن، از بتن مسلح، فولاد و پنجره‌های بسیار بازتابنده استفاده شده است
فضای ذخیره‌سازی را مخفی کنید
«مردم در طول زمان چیزهای زیادی را جمع می‌کنند. من می‌خواهم این قبیل چیزها از چشم دور بماند، بنابراین انبارهای نامرئی زیادی داخل خانه می‌سازم. اگر منطقه را کاملاً باز و بدون شلختگی نگه دارید، درک واقعی اندازه کوچک فضا برای مردم سخت می‌شود.»
داخل خانۀ ام (M) از آتلیه تکوتو، هر چیزی جای خودش را دارد. فضای خلوت، جادار و بزرگ به نظر می‌رسد، جلوه‌ای که با پنجره‌های کف تا سقف برجسته می‌شود
صاحب خانه (آجرهای سلولی) که خودش هم طراح است، از آتلیه تکوتو خانه‌ای «خارج از هنجار» درخواست کرد. این خانه به لطف طراحی جعبه‌های فولادی روی هم، فضای ذخیره‌سازی طبیعی زیادی دارد که آن را کاربردی و از نظر بصری جذاب کرده است
نزدیک خانه بمانید
«در قرن بیستم، معماری برای توده‌ها و عموم مردم بود. طرح‌ها و ساختمان‌ها به سرعت و اقتصادی ساخته می‌شدند و همه مصالح و ظاهر یکسان داشتند. ما در دوره جهانی شدن بودیم و همه یک چیز مشابه می‌خواستند.
اما حالا، مردم به مناطق و سنت‌های محلی خودشان توجه می‌کنند. اینجاست که طراحی جابجا و به خانه نزدیکتر می‌شود.»
آتلیه تکوتو با استفاده از مواد طبیعی مانند چوب سرو و کف موزاییک، اقامتگاهی با الهام از طبیعت برای یک خانواده ژاپنی ساخته است
راه‌حل‌های جدید ابداع کنید
«من زمان زیادی را صرف تولید مواد جدید از چیزهایی میکنم که دیگران آن‌ها را ضایعات می‌دانند. من مثل یک زباله‌گرد هستم. اگر موادی پیدا کنم که معمولاً از آن‌ها استفاده نمی‌شوند یا دور ریخته شدند، آن وقت است که واقعاً هیجان‌زده می‌شوم.»
«اگر نتوانم موادی مناسب ساختار پروژه پیدا کنم، یک ماده جدید اختراع میکنم. برای نمونه، من از سیمانی که برای ساخت خانه‌ها در ژاپن استفاده می‌شود ناراضی بودم، بنابراین با دانشگاه توکیو برای ساخت نوع جدیدی از سیمان کار کردم. سیمان شیراسو قابل‌بازیافت ما از رسوبات خاکستر آتشفشانی ساخته شده است.»
دو شیمیدان صاحب R Torso C هستند و به طور خاص خواستار یک طرح بتنی با رویکرد سازگار با محیط زیست بودند. آتلیه تکوتو هم شروع به تولید نوع جدیدی از سیمان دوستدار محیط زیست به نام Shirashu کرد
خانه‌تان را شخصی‌سازی کنید
«چند عامل بر طرح‌های من اثر می‌گذارند، ویژگی‌های زمین، نحوه تماس نور با ملک، محله و درخواست‌های شخصی مشتری. خانه بسیار شخصی است. در خانه (انعکاس مواد معدنی)، مشتریان خواهان یک طرح قوی و شیک بودند. من هم بسته به اینکه چه چیزی برای چه فضایی بهتر است، مواد را بر اساس طرح انتخاب میکنم.»
آتلیه تکوتو با ذهن باز خانه‌ی (انعکاس مواد معدنی) را ساخت. مشتریان خواستار طراحی قوی بودند که در عین ارائه حداکثر فضای زیست، یک قطعه معماری بیادماندنی باشد
صاحب خانه لایه‌ها (Layers) که خودش هم یک معمار است، خواستار خانه‌ای بود که بتواند چندین نسل را در خود جای دهد و همچنین حیاط‌های بیرونی و راه‌پله‌های متصل داشته باشد. آتلیه تکوتو با استفاده از ترکیبی از مواد، به طرحی منحصر به فرد و در عین حال کاربردی دست یافت
مترجم: زهرا ذوالقدر
