(تصاویر) دروازۀ جهنم؛ منظره‌ای آخرالزمانی در بیابان که از 50 سال قبل شعله‌ور بوده است

فرادید| سال ۱۹۷۱، یک تیم اکتشافی از شوروی که به دنبال منابع گاز طبیعی بود، به طور تصادفی آغازگر یک واکنش زنجیره‌ای شد که به تشکیل این گودال آتشین عظیم منجر شد. با گذشت زمان، این دهانه به مشهورترین نقطه دیدنی ترکمنستان تبدیل شد و گردشگران از سراسر جهان به دیدن آن آمدند. 

به گزارش فرادید، این دهانه که به نام‌های «دروازه‌های جهنم» یا «درخشش کاراکوم» شناخته می‌شود، توسط گاز متانی که از شکاف‌های کف و دیوارهای دهانه نشت می‌کند، تغذیه می‌شود و نتیجه‌ی آن نمایی جذاب از شعله‌های پیوسته است که نوری ترسناک در سراسر چشم‌انداز بیابانی می‌افکنند. با ایستادن در لبه این دهانه، گرما را به‌وضوح احساس می‌کنید، به‌ویژه شب‌ها که آتش آسمان تاریک و پرستاره را روشن می‌کند. 

این دهانه که در یک منطقه دورافتاده از بیابان کاراکوم واقع شده، به مقصدی ضروری در تورهای ترکمنستان تبدیل شده است. در سال‌های اولیه، بازدیدکنندگان خودکفا بودند و لوازم خودشان را برای اقامت شبانه به همراه می‌آوردند، اما امروزه، سه کمپ دائمی برای اقامت در چادرها همراه با غذا و حمل و نقل موتوری برای کسانی که مایل به پیاده‌روی تا دهانه نیستند، فراهم شده است. 

این دهانه با حدود ۷۰ متر عرض و ۳۰ متر عمق، دیوارهای عمودی دارد که به میدانی از زباله‌های سنگی در کف دهانه منتهی می‌شوند. سال ۲۰۱۸، یک حصار ایمنی پیرامون دهانه نصب شد تا از نزدیک شدن بازدیدکنندگان به این دهانه سوزان جلوگیری شود و تجربه‌ای امن‌تر فراهم شود. 

دروازه جهنم چگونه ایجاد شد؟

منشأ دقیق شکل‌گیری این دهانه هنوز روشن نشده، زیرا مدارک رسمی گم شدند، طبقه‌بندی شدند یا قابل‌دسترسی نیستند. برخی زمین‌شناسان محلی معتقدند در دهه ۱۹۶۰ یک غار گاز طبیعی فروپاشید و در دهه ۱۹۸۰ برای جلوگیری از انتشار گازهای سمی آتش زده شد. برخی دیگر معتقدند این محل سال ۱۹۷۱ توسط مهندسان شوروی برای جستجوی نفت حفاری شده است. وقتی زمین به طور غیرمنتظره فرو می‌ریزد و دهانه شکل می‌گیرد، مهندسان برای سوزاندن گازهای فرار، آن را آتش می‌زنند، بدون آن که بدانند منبع گاز به حدی وسیع است که سوختن شعله‌های آن دهه‌ها ادامه خواهند یافت. 

دهانه گاز دیگری که نزدیک این محل قرار دارد و بوی متمایزی ساطع می‌کند، محصور شده و کمتر برای بازدیدکنندگان قابل‌دسترسی است. 

ماه آوریل ۲۰۱۰، رئیس‌جمهور ترکمنستان خواستار اقداماتی برای کاهش اثر دهانه بر توسعه میادین گاز طبیعی نزدیک شد. در ژانویه ۲۰۲۲، او از برنامه‌های خود برای خاموش کردن شعله‌ها خبر داد و دلایلی همچون نگرانی از آسیب‌های زیست‌محیطی، خطرات بهداشتی و معایب اقتصادی برای صنعت گاز طبیعی را مطرح کرد. کمیسیونی تشکیل شد تا مؤثرترین روش خاموش کردن آتش مشخص شود. با وجود این تلاش‌ها، دهانه همچنان می‌سوزد.

سال ۲۰۱۳، جورج کورونیس جهانگرد نخستین کسی بود که به کف دهانه دروازه جهنم رسید. مأموریت او که بخشی از پروژه «Extreme Microbiome» بود، شامل جمع‌آوری نمونه‌های خاک برای مطالعه میکروارگانیسم‌هایی میشد که قادر به زنده ماندن در شرایط سخت هستند. «نشنال جئوگرافیک» حامی مالی فرود او به کف دهانه بود و این فرود در یکی از قسمت‌های سریال «Die Trying» از همین شبکه به نمایش درآمد. کورونیس برای مقابله با گرمای شدید و گازهای خطرناک درون دهانه از چندین طناب و یک لباس تمام‌ آلومینیزه‌شده که به دستگاه تنفسی خودمختار مجهز بود، استفاده کرد. 

او درباره این فرود گفته: «من آن را آمفی‌تئاتری از آتش توصیف می‌کنم. هر جایی را که نگاه میکردی هزاران آتش کوچک وجود داشت. صدای این آتش‌سوزی شبیه صدای موتور جت بود، صدای غرش و فشار بالا و سوختن گاز. هیچ دودی وجود نداشت. آن آتش بسیار تمیز می‌سوزد، بنابراین هیچ چیزی مانع دید شما نمی‌شود و می‌توانید هر شعله کوچک را ببینید.»

مترجم: زهرا ذوالقدر