تصاویر؛ شگفتی‌های «صخره‌ای» عربستان؛ از «ماهیِ صحرا» تا «فیلِ بیابان»
بیابان‌های منطقۀ العلا در عربستان بازدیدکنندگان را با شگفتی‌های طبیعی بی‌پایان خود متحیر می‌کنند.
فرادید| «صخرۀ ماهی» در وادی الفن العلا (تصویر بالا) یکی از خیره‌کننده‌ترین شگفتی‌های طبیعی عربستان سعودی است. این ساختار ماسه‌سنگی غول‌پیکر که طول آن نزدیک به ۲۰۰ متر است، شبیه یک موجود عظیم دریایی است که در دل بیابان به دام افتاده و بازدیدکنندگان را با شکل غیرواقعی و شگفت‌انگیزش مسحور می‌کند.
به گزارش فرادید، وقتی تصاویر آن برای نخستین بار در اینترنت منتشر شد، بسیاری حدس زدند یک ماهی فسیل‌شده ماقبل‌تاریخی است و موجب ایجاد شگفتی و افسانه شد. با این حال، کارشناسان دلیل شکل‌گیری آن را فرسایش می‌دانند. بنا به گفته کمیسیون سلطنتی العلا، رودخانه‌های باستانی روزگاری این صخره را شکل داده‌اند. امروز، صخره ماهی نماد قدرتمندی از چشم‌اندازهای بی‌پایان و میراث زمین‌شناسی العلا باقی مانده است.
صخرۀ «فیل» در بیابان العلا
«العلا» در شمال غربی عربستان سعودی، سرزمینی با زیبایی طبیعی فوق‌العاده و تاریخی دیرینه است. هزاران سال، واحه معروف آن که توسط کوه‌های ماسه‌سنگی پرابهت احاطه شده، میزبان گونه‌های متنوع گیاهی و جانوری و جوامع انسانی پویا بوده است. چیزی که العلا را به راستی منحصر به فرد می‌کند، میراث زمین‌شناسی آنست که سه دوره متمایز از گذشته زمین را دربرمی‌گیرد. قدیمی‌ترین سازه‌ها، سنگ‌های سپر عربی پیش‌کامبرین، از لایه‌هایی از رسوبات تشکیل شده‌اند که طی میلیون‌ها سال رسوب کرده‌اند. این لایه‌ها سابقه‌ای از محیط‌های باستانی را در خود حفظ کرده‌اند، از جمله گیاهان و جانوران فسیل‌شده که داده‌های باارزشی از تکامل زمین ارائه می‌دهند و در عین حال چشم‌انداز بیابانی خیره‌کننده و بی‌زمان العلا را شکل می‌دهند.
«صخره فیل» نمادین‌ترین شگفتی طبیعی العلا با ارتفاع ۵۲ متر در میان بیابان می‌درخشد و شبیه یک فیل عظیم با خرطوم چسبیده به زمین است. برخلاف مقبره‌های نبطی هِگرا که به دست انسان تراشیده شده‌اند، این غول ماسه‌سنگی در نتیجه فرسایش باد و آب طی میلیون‌ها سال شکل گرفته است. صخره فیل که با شن‌های طلایی و دیگر سازه‌های باعظمت احاطه شده، چشم‌انداز را زیر سلطه خود دارد و یادآور همیشگی هنر طبیعت و قدرت پایدار بیابان است.
در ذخیره‌گاه طبیعی شرعان در العلا، صخره‌های قارچ‌مانند همچون شگفتی‌های طبیعی دیگری قدبرافراشته‌اند. این سازه‌ها به دلیل فرسایش شکل گرفته‌اند؛ به این صورت که باد لایه‌های نرم‌تر پایینی ماسه‌سنگ را سریع‌تر فرسایش داده و قسمت‌های بالایی را باقی گذاشته است. این ذخیره‌گاه که ۱۵۰۰ کیلومتر مربع از دره‌های صخره‌ای سرخ، دشت‌های بیابانی و گل‌های وحشی فصلی را پوشش می‌دهد، به حفاظت و بازگرداندن اکوسیستم شکننده العلا اختصاص یافته است. تلاش‌های حفاظتی برای کمک به بازپس‌گیری زیستگاه طبیعی گیاهان و جانوران بومی در جریان است.
میان مقبره‌های عظیم هِگرا نزدیک جبل الاحمر، صخره‌ای نیز به نام «صخرۀ چهره» قرار دارد که شبیه سر انسانی است که به بیابان خیره شده است. مانند بسیاری از شگفتی‌های طبیعی العلا، این صخره طی قرن‌ها به وسیله فرسایش شکل گرفته است. بهترین زمان بازدید، هنگام طلوع و غروب خورشید است، وقتی نور تغییر می‌کند و موجب می‌شود صخره از درون بدرخشد. این نشانه‌ی خیره‌کننده بازدیدکنندگان و عکاسان را مسحور می‌کند و نگاهی جادویی به چشم‌انداز همیشگی العلا ارائه می‌دهد.
«صخره قوس» (که به صخره رنگین‌کمان نیز معروف است)، سازه‌ای به شکل پل دارد که شبیه یک رنگین‌کمان با دو ابر در دو طرف آنست و نمایی نادر به شمار می‌آید.
«صخره‌های رقصان» نیز به این نام مشهور هستند زیرا طبیعت آن‌ها را طوری شکل داده که انگار با هم در حال رقص هستند. این صخره‌ها در دره رگاسات واقع شده‌اند و کمی دورتر از سایر سازه‌های صخره‌ای قرار دارند. این مکان برای فعالیت‌های پیاده‌روی و تجربه رانندگی با خودروهای شنی مشهور است.
در مناطق دورافتاده بیابانی العلا، صخره‌های آتشفشانی سیاه و آتشفشان‌های غیر فعال که روی ماسه‌سنگ قرار گرفته‌اند و توسط دریاهای شن طلایی احاطه شده‌اند، چشم‌اندازهای اثرگذار و شگفت‌انگیزی ایجاد می‌کنند. برخی از این مناطق برای بازدیدکنندگان مناسب هستند و با راهنما می‌توان تجربه پیاده‌روی اطراف قله آتشفشان را داشت. «خَیْبار» واحه همسایه در جنوب العلا به دو مکان مشهور خود «آتشفشان سفید» و «آتشفشان سیاه» شناخته می‌شود.
نخستین آثار حضور انسان در العلا، در حرّة عویرید و نیز در حرّة خیبر در شمال‌غربی عربستان به چشم می‌خورد. این مناطق آتشفشانی از بزرگ‌ترین پهنه‌های گدازه‌ای کشور به شمار می‌روند. حرّة خیبر یک سیستم دهانه‌ای شگفت‌انگیز به طول ۱۰۰ کیلومتر را در خود جای داده که شامل گنبدهای گدازه‌ای، حلقه‌های توفی، مخروط‌های بازالتی و آتشفشان چینه‌ای جبل غدیر می‌شود. چشم‌اندازهای خیره‌کننده‌ای از جریان‌های گدازه‌ای ناشی از رویدادهای آتشفشانی در سراسر منطقه قابل‌مشاهده هستند.
مترجم: زهرا ذوالقدر
