ماجرای نقاشی‌هایی که از «گاوهای مستطیلی» کشیده شده‌اند

فرادید| یکی از آثار محبوب بازدیدکنندگان «گالری هنر بالارات»، نقاشی رنگ‌روغن سال ۱۸۸۷ از مردیست با کلاه استوانه‌ای که کنار گاوی ایستاده که تنها می‌توان آن را یک غول واقعی توصیف کرد (تصویر بالا). این موجود مستطیلی که شبیه یک دیوار آجری محکم ساخته شده، حتی از دید جدی‌ترین بازدیدکنندگان هم لبخند به لب می‌آورد.

به گزارش فرادید، اما نام نقاشی  «هِنری اِستون و گاو نر دورِم او»، چندان روشن نمی‌کند که چرا این نقاشی اصلاً خلق شده است.

 گاو بسیار بزرگ یا مرد بسیار کوچک؟ 

«توماس فلینتاف» نقاش و عکاس انگلیسی‌تبار، مدتی را در ایالات متحده گذراند و سپس در سال ۱۸۵۳ به جستجوی طلا به ویکتوریا رفت. او یک استودیوی عکاسی و نقاشی در بالارات تأسیس کرد و پرتره‌هایی از اهالی محلی کشید و در نهایت به ملبورن نقل مکان کرد. 

توماس فلینتاف با استفاده از تابلوهای تبلیغاتی، محل کسب و کار خود در خیابان استورت بالارات را معرفی می‌کرد. 

فلینتاف اواخر عمرش، یک نقاشی رنگ روغن ۱.۲ متری از هِنری اِستون (قصاب ثروتمند ملبورن) را کنار یک گاو قرمز عظیم کشید. این نقاشی یک نوآوری ساده نبود؛ در واقع اشاره‌ای دقیق به یک حیوان افسانه‌ای از صد سال پیش بود. 

تاریخچه هنر «گاو بزرگ» 

از ابتدای تاریخ، انسان‌ها حیوانات را نقاشی کرده‌اند. ژانر «گاو بزرگ» حتی به دوره پارینه‌سنگی زبرین هم می‌رسد: غار مشهور «لاسکو» در فرانسه بیش از ۳۰ نقاشی از گاوها دارد که بزرگ‌ترین آن‌ها بیش از پنج متر طول دارد. 

نقاشی روی دیوار غار از یک گاو قهوه‌ای بزرگ. غارنگاره‌های لاسکو حدود ۱۷ تا ۲۲ هزار سال قدمت دارند. 

البته هنرمندان لاسکو حیوانات وحشی را نقاشی کرده‌اند، زیرا نزدیک به ۱۰ هزار سال پیش بود که انسان‌ها تازه شروع به اهلی کردن گاو در خاورمیانه کردند.  احترام انسان‌ها به گاوهای بزرگ همیشه با این دانش که «گاو بزرگ برابر با غذای بیشتر است» مرتبط بود، اما با اختراع کشاورزی، این درک بوجود آمد که «غذای بیشتر برای گاو برابر با گاو بزرگ‌تر است».  اما تا قرن ۱۸، رونق پرورش انتخابی و علم دامپروری در اروپا آغاز شد و گاوهای خاص با اندازه‌های خارق‌العاده به وجود آمدند. 

گاو نر دورِم 

آن زمان، دام بریتانیا در دوره رونق خود بود. معرفی محصولات شلغم در دهه ۱۷۳۰ به کشاورزان غذای کافی برای گاوها در زمستان می‌داد و این امکان را فراهم می‌کرد تا کشاورزان بتوانند دام‌هایشان را مدت طولانی‌تری چاق کنند و سپس به کشتارگاه بفرستند. 

گاو نر دورِم نمونه‌ای فوق‌العاده بود. سال ۱۸۰۱، او توسط یک نمایش‌دهنده سیار و کشاورز به نام «جان دِی» خریداری شد که حیوان را در سراسر کشور به نمایش گذاشت و از فروش بلیت سود خوبی کسب کرد. 

باورش سخت است اما اوایل قرن ۱۹ مردم صف می‌کشیدند و برای دیدن یک گاو بزرگ پول می‌دادند.  بخشی از نبوغ بازاریابی جان دِی، نمایش تصویر این حیوان در معرض دید عموم بود. او نه‌تنها در نمایشگاه‌هایش کالا می‌فروخت، بلکه از هنرمندان دعوت میکرد تا نقاشی، طراحی و مهم‌تر از همه نسخه‌های چاپی تصاویر گاو نر دورم را تهیه کنند که در سراسر دنیا حتی به مستعمرات تازه‌تأسیس آن سوی جهان پخش می‌شد. 

بشقاب سفالی آبی و سفید با تصویر مردی با کلاه استوانه‌ای و گاوی بسیار بزرگ. چنین محصولات سفالی در نمایشگاه‌هایی که جان دی در آن گاو نر دورِم را به نمایش گذاشته بود، محبوب بودند. 

برای بینندگان دهه ۱۸۸۰، نقاشی «توماس فلینتاف» در گالری هنر بالارات اشاره‌ای واضح به «گاو نر دورِم» اصلی بود و نشان می‌داد این نماد کشاورزی دست‌کم یک قرن در ذهن مردم باقی مانده است.  این که فلینتاف باجود این که عکاس بود، برای نقاشی کردن از حیوان استون و نه عکاسی از آن، انتخاب شد هم جالب است. 

از یک سو، نقاشی رنگ روغن، سبک تصاویرِ گاو نر دورِم اصلی را بهتر بازتولید می‌کند (دوران پیش از اختراع دوربین). از سوی دیگر، نقاش می‌تواند واقعیت را دستکاری و اغراق کند، در حالی که عکاس محدودتر است. 

بازتولید سبک نقاشی‌های حیوانات مزرعه‌ای انگلیسی، دهه‌ها پس از اختراع عکاسی که این نوع تصویر را تا حد زیادی منسوخ کرده بود، راهی برای مستعمره ویکتوریا بود تا ارتباط خود را با جهان قدیم تثبیت کند.  در واقع، چشم‌اندازی که هِنری اِستون و گاو غول‌پیکرش در آن ایستاده‌اند، به سختی شبیه استرالیا به‌نظر می‌رسد. 

 کلاژ دیجیتال جوآن راس که با دست روی کاغذ رنگ شده به نام Bella Arat، سفارش گالری هنر بالارات در سال ۲۰۲۴ بود. 

نماد بالارات

«هِنری اِستون و گاو نر دورِم او» از زمان خرید توسط «گالری هنر بالارات» در سال ۱۹۷۹، مورد علاقه مردم محلی و بازدیدکنندگان بوده و همان‌طور که توماس فلینتاف در نقاشی ۱۸۸۷ خود به «گاو نر دورِم» اصلی اشاره کرد، هنرمندان معاصر استرالیا نیز سایه‌نمای نمادین گاو هِنری اِستون را در آثار خود وارد کرده‌اند و جان تازه‌ای به این حیوان عظیم داده‌اند. 

شکل بریده‌شده یک گاو عظیم با صحنه‌ای از زمین‌های مرتعی، نقاشی‌شده با آبرنگ، اثر «آنا گلین» به نام Flintoff swallows von Guerard (۲۰۲۰) ادای احترام به تابلوی «هِنری اِستون و گاو نر دورِم» اوست. 

کلاژ دیجیتال «جوآن راس» (۲۰۲۴) به نام Bella Arat از گاو فلینتاف استفاده می‌کند تا به‌شکل طنزآمیز شیوه‌هایی را بررسی کند که چشم‌انداز ویکتوریایی تحت تأثیر استعمار شکل گرفته، در حالی که آبرنگ «آنا گلین» (۲۰۲۰) به نام Flintoff swallows von Guerard نقدی است بر سنت نقاشی مناظر استرالیا و بازتاب چگونگی تحت سلطه قرار گرفتن طبیعت طی دو قرن کشاورزی.

مترجم: زهرا ذوالقدر