خودرو جدید؛ تندر ایرانی

قائم‌مقام سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) در گفت‌وگویی نسبتا مفصل سیاست‌ها و برنامه‌های کلی کوتاه‌مدت و بلندمدت این سازمان را برای خودروسازی کشور اعلام کرد. بهزاد اعتمادی در نشستی خبری تاکید کرده که «طراحی پایه پلت‌فرم‌های جدید در یک برنامه زمان‌بندی سه ساله»، «ادامه تولید تندر-۹۰ با موتور جدید»، «تعمیق داخلی‌سازی» و همچنین «تجاری‌سازی خودرو‌های ناقص»، از جمله این برنامه‌ها به شمار می‌روند.

ادامه تولید تندر-۹۰ با موتور جدید
قائم‌مقام ایدرو با اشاره به قرارداد‌های خارجی خودرو در پسابرجام، از احتمال همکاری دوباره با خودروسازان فرانسوی (در صورت لغو تحریم‌ها و بازگشت رنو و پژو) صحبت به میان آورده است. به گفته اعتمادی، همکاری قبلی با رنو تا مرحله ثبت شرکت هم پیش رفت و رنویی‌ها حتی ۶۵ میلیون یورو نیز به‌صورت نقد به ایران آوردند، اما پیش از بی‌اثر شدن نتایج برجام، آن را خارج کردند.

این گفته قائم مقام ایدرو نشان می‌دهد رنویی‌ها در پسابرجام عزمی جدی برای توسعه فعالیت در ایران داشته‌اند، اما بازگشت تحریم‌ها انگیزه آن‌ها را از بین برده است. این در حالی است که به نظر می‌رسد اگر بر سر راه رنو سنگ‌اندازی و حاشیه‌سازی نمی‌شد و قرارداد این شرکت با طرف‌های داخلی به مرحله اجرا می‌رسید، خودروساز فرانسوی به‌طور کامل از ایران خارج نمی‌شد.

رنویی‌ها پس از برجام قراردادی مشترک با ایدرو و یک شرکت بخش خصوصی داخلی امضا کردند، با این حال سنگ اندازی‌ها و حواشی اجازه نداد به مرحله اجرا برسد و در نهایت تحریم‌ها بهانه لازم را دست این خودروساز داد تا یک طرفه آن را لغو کند. اظهارات قائم مقام ایدرو نشان می‌دهد شرکت مشترک رنو و طرف‌های ایرانی حتی فرصت ثبت نیز پیدا نکرده، حال آنکه اگر این اتفاق رخ می‌داد و ۶۵ میلیون یورو رنو صرف زیرساخت‌های این شرکت در کشور می‌شد، احتمالا به این راحتی از ایران نمی‌رفت.

این البته به آن معنا نیست که رنو در شرایط تحریم و با وجود ثبت شرکت و آورده ۶۵ میلیون یورویی به شکلی جدی در ایران می‌ماند، اما حداقل ممکن بود رفتنش به تاخیر بیفتد یا ارتباطش کاملا قطع نشود.

هرچه هست، گویا مسوولان ایدرو همچنان رنو را به‌عنوان شریک خارجی خود و خودروسازی ایران قبول دارند و منتظرند روزی این شرکت دوباره برگردد و فعالیت‌هایش را از سر بگیرد. آن طور که قائم مقام ایدرو گفته قرارداد رنو با ایران اکنون تعلیق شده و هرچند رنویی‌ها خارج شده‌اند، اما سرمایه‌هایی در کشور باقی گذاشته‌اند و منتظرند تا در صورت توافقات سیاسی دوباره (میان ایران و آمریکا)، برگردند.

وی تاکید کرده که همکاری دوباره با رنو بستگی به شرایط دارد و (پس از حصول توافقات سیاسی و لغو تحریم‌ها) اگر رنویی‌ها شروط را بپذیرند، باز هم با آن‌ها همکاری صورت خواهد گرفت. وی این را هم گفته که ایدرو از زمان خروج رنو، به دنبال آماده کردن زیرساخت‌ها است تا در صورت همکاری مجدد و رفتن دوباره، آنقدر پتانسیل و توان داشته باشیم که سرپا بمانیم.

معاون ایدرو در نهایت تاکید کرد که ایدرو برای تندر-۹۰ برنامه دارد تا تولید آن را با موتور دیگری ادامه دهد. این گفته اعتمادی در شرایطی است که کارشناسان رنو اخیرا ایران را ترک کرده‌اند، بنابراین ادامه تولید تندر-۹۰، بدون نظارت آن‌ها انجام می‌شود و این موضوع تردید‌هایی را در مورد کیفیت این محصول ایجاد خواهد کرد.

اعتمادی، اما در مورد پژو نیز تاکید کرده که ایران خودرو از گذشته با پژو کار می‌کرده و آن‌ها ریشه در فناوری خودروی ایرانی دارند و به همین دلیل نمی‌توان به یکباره رابطه قدیمی با این خودروساز را قطع کرد.

ساخت پلت‌فرم تا سه سال دیگر
بخش دیگری از اظهارات قائم مقام ایدرو، اما به داخلی‌سازی و همچنین ساخت پلت فرم اختصاص یافته است. وی با تاکید بر اعتقاد ویژه ایدرو به داخلی‌سازی قطعات در شرایط فعلی (تحریم)، تاکید کرده که حتی اگر ساخت برخی قطعات از توجیه اقتصادی برخوردار نباشد و هزینه‌ها دو برابر هم شود، چون اولویت، رونق تولید است، این کار انجام خواهد شد.

وی گفته که در جهان هیچ کشوری همه تجهیزات و لوازم مورد نیازش را خودش تهیه نمی‌کند و صنعت خودرو ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ با این وجود در تلاشیم تا حد امکان ارزبری خودرو‌ها را کاهش دهیم. گفته‌های اعتمادی در شرایطی است که به نظر می‌رسد منظور وی تولید قطعات الکتریکی است.

همان طور که وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز تاکید کرده، «خودروسازی کشور به این قطعات وابسته است»، درست مانند بسیاری از شرکت‌های خودروساز دنیا؛ با این تفاوت که ما تحریم هستیم و آن‌ها نیستند.

اگرچه ظاهرا تحریم راهی جز داخلی‌سازی قطعات موردنظر را پیش پای خودروسازان ایرانی نگذاشته، با این حال تولید آن‌ها با هزینه‌های بالا نیز اثری منفی روی هزینه تمام شده خودرو‌ها می‌گذارد و قیمت تمام شده را افزایش می‌دهد. قائم مقام ایدرو، اما در مورد برنامه ریزی برای تولید پلت‌فرم جدید خودرو در کشور نیز تاکید کرده که تقویت شرکت‌های طراحی، مهندسی و مراکز تحقیق و توسعه با همکاری صاحبان این فناوری‌ها در جهان در دستور کار قرار خواهد گرفت.

وی با بیان اینکه این برنامه به‌صورت سه ساله طراحی شده، ابراز امیدواری کرد بتوان به طراحی پایه خودرو یا همان پلت‌فرم‌های جدید دست پیدا کرد. اعتمادی تاکید کرده که هدف ایدرو در میان مدت، ارتقای کمی و کیفی خودرو‌های تولیدی است تا قابلیت صادرات به کشور‌های همسایه را داشته باشند و از این طریق، تعادل مثبتی در ارزبری و ارزآوری این صنعت رخ بدهد.

تجاری شدن خودرو‌های ناقص
بخش دیگری از اظهارات قائم‌مقام ایدرو به مساله تولید خودرو‌های ناقص در خودروسازی کشور اختصاص یافته و وی تاکید کرده که این محصولات به زودی تجاری شده و در اختیار مشتریان قرار می‌گیرند. اعتمادی به تجاری شدن بیش از ۱۶ هزار دستگاه محصول ناقص ایران‌خودرو در روز‌های گذشته اشاره کرده و گفته که همزمان با این اتفاق، حدود ۵هزار خودروی دارای کسری قطعه نیز وارد چرخه شده است.

گفته‌های اعتمادی در شرایطی است که دبیر انجمن خودروسازان به تازگی عنوان کرده هر یک از دو خودروساز بزرگ کشور بین ۸۰ تا ۹۰ هزار محصول ناقص در کف کارخانه دارند.