تصاویر؛ بهترین فیلم‌های امیرخان؛ از «فنا» تا «۳ احمق»

امیرخان در پایان دهه هشتاد میلادی، به عنوان جوان اول فیلم‌های عاشقانه قدم به سینمای بالیوود گذاشت و در مدتی کوتاه به چهره‌ای محبوب و پرطرفدار به‌خصوص در میان جوانان تبدیل شد. چهره و اندام او با بسیاری از مردان ستاره بالیوودِ آن زمان که بیشتر قهرمانان اکشن بودند، متفاوت بود. هنوز دوره آمیتاب باچان و کاپورها بود و میتون و جکیشراف و کمی جلوتر آنیل کاپور و گویندا. امیرخان (که ظاهراً تلفظ درستش عامرخان است) چیزی مثل ابوالفضل پورعرب در سینمای ایران بود؛ شکلی از قهرمان مرد که بعدها هم سینمای بالیوود و هم ایران تقریباً به طور همزمان بیشتر تولید کردند. در سینمای بالیوود، بعد از امیرخان، سلمان خان و شاهرخ خان به این موج پیوستند و در مقاطعی حتی از امیرخان جلو زدند. اما دهه نود بدون شک دهه امیرخان بود.

امیرخان در چهاردهم مارس 1965 در شهر بمبئی به دنیا آمد. او به خاطر بازی‌های پرانرژی، تعهد و دقت بسیار بالا در کارهایش، انتخاب‌های هوشمندانه و پرداختن به موضوعات اجتماعی مهم، به یکی از چهره‌های برجسته و تأثیرگذار بالیوود تبدیل شده است. شهرت این بازیگر نه فقط برای ایماژ جوان عاشق و بازی در نقش‌های متنوع، بلکه به دلیل نگرش حرفه‌ای و جدی‌اش نسبت به سینما و فیلمسازی رقم خورده است که تا پیش از او کمتر در صنعت سینمای هند دیده می‌شد. او فقط یک بازیگر توانا و موفق نیست، یک چهره تأثیرگذار و متفکر در صنعت سینمای هند است. تعهد او به بازیگری، توجه به مسائل اجتماعی و تلاش برای ارتقاء کیفیت سینمای هند، این بازیگر را به الگویی بی‌نظیر برای نسل‌های بعدی تبدیل کرد. او با کارنامه‌اش ثابت کرد که سینما می‌تواند علاوه بر سرگرمی، وسیله‌ای برای تغییر و آگاهی‌بخشی اجتماعی باشد.

خانواده و زندگی شخصی امیرخان

امیرخان همچون بسیاری از بازیگران ستاره بالیوود در خانواده‌ای سینمایی به دنیا آمد. اساساً سینما در هند صنعتی است خانوادگی. پدر امیرخان، طاهر حسین، تهیه‌کننده فیلم و عمویش، نصیر حسین، یکی از کارگردان‌ها و تهیه‌کنندگان معروف دهه هفتاد میلادی بود. منصور خان، پسرعموی امیرخان هم کارگردان، نویسنده و تهیه‌کننده است. بدیهی است که این خانواده هنری بستر مستحکمی را برای ورود و پیشرفت امیرخان در دنیای سینما فراهم کند. او به جز بازیگری به تنیس هم علاقه‌مند بود و در مسابقات قهرمانی ایالت ماهاراشترا شرکت کرده بود. امیرخان در سال 1986، با رینا دوتا ازدواج کرد و صاحب دو فرزند شد؛ جونید خان، که حالا خودش بازیگر شده، و ایرا خان که دستیار کارگردان است. این ازدواج در سال 2002 به پایان رسید. او در سال 2005 با کارگردان و تهیه‌کننده معروف، کیران راو، ازدواج کرد و در سال 2011 صاحب پسری به نام آزاد شد. این زوج پس از سال‌ها زندگی مشترک در سال 2021 جدا شدند.

آغاز مسیر هنری امیرخان

اولین تجربه بازیگری امیرخان به سال 1973 برمی‌گردد؛ او نقش یک بچه را در فیلم موفق «پیروزی خاطرات» (Yaadon Ki Baaraat) به کارگردانی عمویش نصیر حسین، بازی کرده بود. اما پس از بازی در فیلم «مست» (Madhosh) در سال 1974 که در آن نقش جوانی‌های راج کومار را بازی می‌کرد، سال‌ها از دنیای سینما دور بود. او با کمدی درام «هولی» (Holi) در سال 1986 دوباره به دنیای بازیگری بازگشت. اما امیرخان با سال 1988 با فیلم «از قیامت به قیامت» (Qayamat Se Qayamat Tak) که کارگردانی‌اش را منصور خان بر عهده داشت، به بازیگر حرفه‌ای تبدیل شد.

«از قیامت به قیامت» بر پایه نمایشنامه «رومئو و ژولیت» داستانی عاشقانه و تراژیک را روایت می‌کرد که با موسیقی ماندگارش و امیرخان و جوهی چاولا در نقش‌های اصلی مخاطبان زیادی پیدا کرد و نام امیرخان را بر سر زبان‌ها انداخت. امیرخان برای این فیلم جایزه بهترین بازیگر تازه‌کار را دریافت کرد و به جوان اول سینمای بالیوود تبدیل شد. او و جوهی چاولا بعدها یک درام عاشقانه دیگر به نام «عشق عشق عشق» (Love Love Love) را با هم کار کردند که آن هم فیلم موفقی بود.

اوج شهرت امیرخان و گسترش دامنه بازیگری

دهه نود میلادی برای امیرخان سال‌های شکوفایی و تثبیت شهرت بود. او با درام‌های عاشقانه‌ای مثل «دل» و «قلب نمی‌فهمد» (Dil Hai Ke Manta Nahin) موفق شد جایگاهش را به عنوان یک ستاره بالیوودی تثبیت کنند. فیلم «کسی که برنده می‌شود پادشاه است» در سال 1992 که داستانی درباره بلوغ و رقابت جوانان بود، به یکی از ماندگارترین آثار سینمای هند تبدیل شد و محبوبیت امیرخان را پیش مخاطبان جوان دوچندان کرد. امیرخان در طول دهه نود نقش‌های متنوعی را در ژانرهای کمدی، عاشقانه، درام و تاریخی ایفا کرد و در بسیاری از آن‌ها موفق بود.

سال 1994 کمدی عاشقانه «هر کس سبک خود را دارد» (Andaz Apna Apna) که امیرخان مشهور و سلمان خان تازه‌کار را کنار هم قرار داده بود، هرچند در زمان اکران موفق نبود، اما بعدها کالت شد و طرفداران خودش را پیدا کرد. در فیلم محصول 1995 «رنگارنگ» (Rangeela) امیرخان نقش یک یتیم خیابانی را بازی کرد که مجبور می‌شود با ورود معشوقه‌اش به دنیای بازیگری کنار بیاید. او در نیمه دوم دهه نود در آثار موفق دیگری مثل «راجا هندوستانی» که برایش جایزه بهترین بازیگر جشنواره فیلم‌فر را به همراه داشت و «زمین» (Earth) ساخته دیپا مهتا، که داستان مردی معمولی در زمان تقسیم هند را روایت می‌کند، درخشید.

سال طلایی امیرخان و آثار جهانی

ظهور شاهرخ خان در سینمای بالیوود در دهه نود و سلطه روزافزونش بر ژانر عاشقانه باعث شد امیرخان که البته چند سالی زودتر از شاهرخ خان به شهرت رسیده بود، از درام‌ و کمدی‌های عاشقانه فاصله بگیرد. مسیری که او از سال 2000 آغاز کرد، منجر به حضور در نقش‌های جدی‌تر و ژانرهای متفاوت‌تر شد. سال 2001 نقطه عطفی در کارنامه امیرخان بود. درام حماسی «لاگان» نه تنها در هند بلکه در سطح جهانی تحسین شد و نامزدی جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان را هم دریافت کرد. فیلم داستان مردی روستایی را روایت می‌کند که برای نجات خود از مالیات‌های سنگین در یک مسابقه کریکت تاریخی شرکت می‌کند. امیرخان برای بازی در این نقش جایزه بهترین بازیگر جشنواره فیلم‌فر را دریافت کرد. در همان سال، درام جوانانه «خواسته دل» هم نقطه‌عطفی را در سینمای بالیوود رقم زد. این فیلم با نگاهی نوآورانه و واقع‌گرایانه به روابط و دوستی‌های جوانان، سبک تازه‌ای از قصه‌گویی را به سینمای هند معرفی کرد.

تولید فیلم، حضور در تلویزیون و افتخارات امیرخان

امیرخان در سال‌های بعد در فیلم‌هایی چون «قیام مانگال پاندی» (Mangal Pandey: The Rising) محصول 2005 که داستان یکی از انقلابیان بزرگ هند را روایت می‌کند، و «زعفرانی رنگش کن» محصول 2006 که به موضوعات جوانان و عدالت اجتماعی می‌پردازد، بازی کرد. هر دو فیلم از همه نظر موفق بودند. فیلم «۳ احمق‌ها» محصول 2009 هم یکی دیگر از فیلم‌های محبوب امیرخان است که هم سرگرم‌کننده است و هم پیامی عمیق درباره سیستم آموزشی هند دارد.

امیرخان در سال 1999 شرکت «امیرخان پروداکشنز» (Aamir Khan Productions) را تأسیس و شروع به تولید فیلم‌هایی کرد که بیشترشان مورد تحسین منتقدان قرار گرفتند. نخستین تجربه کارگردانی او با فیلم «تمام ستاره‌های روی زمین» در سال 2007 رقم خورد؛ فیلمی درباره کودکی مبتلا به مشکلات یادگیری که توانست توجه‌ها را به خود جلب کند. امیرخان در سال‌های 2012 تا 2014 با برنامه «ساتیموا جایاته» به تلویزیون آمد؛ برنامه‌ای گفتگو محور که به موضوعات اجتماعی مهم هند می‌پرداخت و تأثیر اجتماعی قابل توجهی داشت. در ادامه مسیر موفق امیرخان، این بازیگر و فعال اجتماعی دو بار از دولت هند بالاترین نشان‌های افتخاری را دریافت کرد؛ پادما شری در سال 2003 و پادما بشان در سال 2010.

بهترین فیلم‌های امیرخان

امیرخان را معمولاً «آقای کمال‌گرا» می‌نامند چون غالباً سالی فقط یک فیلم کار می‌کند تا بتواند تمام تمرکز و وقتش را روی آن بگذارد. او در روند خلاقانه و تولید فیلم‌ها تصمیم‌ می‌گیرد و خودش صاحب یک شرکت تولید فیلم است. این بازیگر از سال 1988 تا به حال در بیش از پنجاه و هفت فیلم بازی کرده است. طی دهه‌ها، فیلم‌های امیرخان نه تنها دل تماشاگران را بردند، بلکه رکوردهای زیادی در گیشه شکستند. نگاه دقیقش به فیلمنامه‌ها و تمایلش به شکستن مرزها، او را به یکی از تاثیرگذارترین چهره‌های بالیوود تبدیل کرده است. از فیلم‌های عاشقانه تا درام‌های اجتماعی، کارنامه بازیگیر امیرخان پر از آثار خاطره‌انگیز است که تأثیر ماندگاری بر طرفداران بالیوود گذاشته‌اند.

12. فوق ستاره مخفی (Secret Superstar)

• محصول: 2019
• کارگردان: ادوایت چاندان
• بازیگران: زایرا واسیم، مهر ویج، راج ارجون
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 92 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.8 از 10

این درام موزیکال داستان دختر نوجوانی را روایت می‌کند که دوست دارد خواننده شود و کلیپ‌های خوانندگی‌‌اش را با روبنده در یوتوب منتشر می‌کند. امیرخان در این فیلم که یکی از کارهای متفاوت کارنامه بازیگری‌اش است، نقش یک بازیگر مشهور و فرهیخته را بازی می‌کند که به دلایل شخصی تصمیم می‌گیرد به صورت ناشناس زندگی کند و دوباره با واقعیت‌های زندگی آشنا شود. داستان فیلم درباره جست‌وجوی هویت، شهرت و معنای زندگی است و دست روی موضوعات مهمی همچون فمینیسم، برابری جنسیتی و خشونت خانگی گذاشته است. امیرخان با بازی در این نقش این فرصت را یافت که ابعاد متفاوتی از شخصیتش را به نمایش بگذارد و کمی عمیق‌تر شود. فیلم نقدهای مثبتی دریافت کرد و با بودجه‌ای محدود به موفقیتی بزرگ در گیشه تبدیل شد.

11. راجا هندوستانی (Raja Hindustani)

• محصول: 1996
• کارگردان: دارمش دارشان
• بازیگران: کاریسما کاپور، جانی لور، فریدا جلال
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 56 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.1 از 10

یکی از فیلم‌هایی که جایگاه امیرخان را به عنوان یک ستاره در دهه نود میلادی سینمای بالیوود تثبیت کرد، «راجا هندوستانی» بود. در این درام عاشقانه، او نقش یک راننده تاکسی ساده را بازی می‌کند که عاشق دختر ثروتمندی می‌شود. یکی از پرتکرارترین مضامین سینمای بالیوود، عشق ممنوعه مرد و زن به خاطر طبقه اقتصادی و اجتماعی. این فیلم در گیشه بسیار موفق بود و یکی از پرفروش‌ترین فیلم‌های بالیوود در زمان خود شد. منتقدان بازی امیرخان را به ویژه در صحنه‌های احساسی، تحسین کردند و طرفدارانش بیش از پیش دلداده او شدند. شیمی او با هم‌بازی‌اش کاریسما کاپور و ترانه‌های فیلم از نقاط قوت فیلم بود؛ اگرچه کلیت فیلم ضعیف بود. امیرخان با «راجا هندوستانی» نشان داد که حضورش می‌تواند هر فیلمی را به موفقیت برساند.

10. فنا (Fanna)

• محصول: 2006
• کارگردان: کونال کوهلی
• بازیگران: کاجول، ریشی کاپور، کیرون کهیر، شارات ساکسنا، تابو
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 100 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.1 از 10

کاجول را بر پرده سینما بیشتر با شاهرخ‌خان به یاد می‌آوریم. اما یکی از بهترین فیلم‌های امیرخان، کاجول را در نقش مقابل این بازیگر دارد. کاجول در این فیلم نقش زونی دختری کشمیری را بازی می‌کند که در کودکی بینایی‌اش را از دست داده و با مردی به نام رهان (امیرخان) ازدواج می‌کند. رهان راهی برای درمان زونی پیدا می‌کند اما وقتی بعد از عمل، زونی چشم‌هایش را باز می‌کند، ساعتی از کشته‌شدن ریحان در یک عملیات تروریستی گذشته است. این تریلر عاشقانه درباره عشقی پرتنش آمیخته با خون و رازهای سیاه است؛ می‌گوید که عشق یا انسان را می‌سازد یا نابود می‌کند. «فنا» موفقیت تجاری زیادی کسب کرد و داستان غیرمنتظره و پیچیده‌اش از سوی منتقدان تحسین شد. بازی امیرخان در یکی از متفاوت‌های نقش‌هایش که موفق شد همزمان شخصیتی صادق و شرور را باورپذیر جلوه دهد، با تحسین فراوان منتقدان روبه‌رو شد.

9. کسی که برنده می‌شود پادشاه است (Jo Jeeta Wohi Sikandar)

• محصول: 1992
• کارگردان: منصور خان
• بازیگران: عایشا جولکا، دیپاک تیجوری، مامیک سینگ، پوجا بدی، کولبوشان کارباندا
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 94 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8.1 از 10

ترانه «اولین عشق» (Pehla Nasha) که در شهرت امیرخان در سال‌های ابتدایی کارش نقش زیادی داشت، متعلق به این درام ورزشی بود. «کسی که برنده می‌شود پادشاه است» مثل غالب فیلم‌های بالیوودی به مسئله اختلاف طبقاتی و تلاش طبقه کارگر برای رسیدن به آرزوهایش می‌پردازد. امیرخان در دهه نود نماد تمام‌عیار این طبقه در سینمای بالیوود بود. فیلم داستان دو برادر دانشجو از طبقه کارگر را دنبال می‌کند که باید در مسابقات سالانه ورزشی رقابت سختی را با دانشجویان مرفه‌تر پشت سر بگذارند. این فیلم که در سال‌های بعد کالت شد، با تصویر واقعی‌ای که از اختلاف طبقاتی به نمایش گذاشت، همچنان یکی از آثار تأثیرگذار سینمای بالیوود به حساب می‌آید.

8. لاگان: روزی روزگاری هند (Lagaan)

• محصول: 2001
• کارگردان: آشوتوش گواریکر
• بازیگران: گریسی سینگ، راشل شلی، پل بلکتورن، آمیتاب باچان در نقش راوی
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 95 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8.1 از 10

یکی از نقاط عطف مسیر حرفه‌ای امیرخان، بازی در فیلم «لاگان» بود که همزمان اولین تجربه تهیه‌کنندگی او نیز محسوب می‌شد. داستان این درام ورزشی حماسی در سال 1893 در دوره حکومت بریتانیا بر هند اتفاق می‌افتد. فیلم داستان گروهی از روستاییان را روایت می‌کند که برای جلوگیری از پرداخت مالیات‌های سنگین، با حاکمان بریتانیایی مسابقه کریکت برگزار می‌کنند. در واقع، یک افسر متکبر به نام کاپیتان راسل، مردم را به بازی کریکت که برای آن‌ها ورزشی تازه است، دعوت می‌کند؛ اگر روستایی‌ها بتوانند تیم راسل را شکست دهند، سه سال مالیات‌شان بخشیده می‌شود. «لاگان» به خاطر کارگردانی، فیلمنامه، بازیگری و داستان منحصر به‌فردش درباره نابرابری‌های دوران استعمار هند در کنار فیلمبرداری چشم‌نوازش از سوی منتقدان تحسین شد. امیرخان در نقش بوانِ شجاع و مصمم بسیار مورد توجه قرار گرفت و «لاگان» به یکی از نقاط عطف سینمای هند تبدیل شد.

7. گجینی (Ghajini)

• محصول: 2008
• کارگردان: ای. آرموروگادوس
• بازیگران: آسین، جیا خان، تینو آناند، پرادیپ راوت، سونیل گروور
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 54 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.4 از 10

تریلر اکشن «گجینی» بازسازی غیررسمی فیلم هالیوودی «حافظه» ساخته کریستوفر نولان است. فیلم داستان سنجای سینهانیا (امیرخان) را که دچار فراموشی کوتاه‌مدت است، دنبال می‌کند. او با استفاده از عکس‌ها، یادداشت‌ها و تتوهای روی بدنش به یاد می‌آورد که هدفش انتقام از قاتل دوست دخترش است. برخلاف «ممنتو» تقریباً نیمی از «گجینی» به گذشته سنجای، پیش از آسیب مغزی و فراموشی‌اش می‌پردازد و به بیننده اجازه همدلی و همذات‌پنداری با شخصیت اصلی را می‌دهد.

امیرخان برای آنکه با بدنی آماده در این فیلم حضور پیدا کند، تمرینات سختی را پشت سر گذاشت. او از پس نمایش دو جنبه متفاوت شخصیت اصلی خوب برآمد؛ یکی مردی با اعتماد به نفس و مهربان و دیگری مردی خشمگین و تلخ که در پی انتقام است. «گجینی» فیلم موفقی بود؛ رکوردهای گیشه را شکست و ثابت کرد که امیرخان می‌تواند در ژانر اکشن هم بدرخشد. این تعهد امیرخان به نقش‌اش و همچنین داستان مهیج فیلم بود که «گجینی» را به یکی از نخستین فیلم‌های اکشن بزرگ بالیوود تبدیل کرد.

6. پی‌کی (PK)

• محصول: 2014
• کارگردان: راجکومار هیرانی
• بازیگران: انوشکا شارما، بومان ایرانی، سانجی دات، سوشانت سینگ راجپوت، رخسار رحمان، منالی تاکور، سراب شوکلا
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 80 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8.1 از 10

فیلم «پی‌کی» (PK) به کارگردانی راجکومار هیرانی، داستان موجودی فرازمینی را دنبال می‌کند که به زمین می‌آید و پس از دزدیده شدن دستگاه ارتباطی‌اش، در تلاش برای یافتن راهی برای بازگشت به سیاره‌اش، با پیچیدگی‌ها و تناقض‌های دین، مذهب، فرهنگ و باورهای انسانی روبه‌رو می‌شود. او در روند جست‌وجویش، که با نگاه کنجکاو و بی‌پیرایه‌اش همراه است، پرسش‌هایی ساده اما بنیادین درباره خرافه‌پرستی، واسطه‌های مذهبی و ریاکاری دینی مطرح می‌کند. شخصیت «پی‌کی» از آنجا که چیزی از باورهای زمینی نمی‌داند، هرچه می‌بیند را با صداقت کودکانه و عقل سلیم تحلیل می‌کند و همین باعث شکل‌گیری طنزی گزنده ولی انسانی در دل فیلم می‌شود.

«پی‌کی» یکی از مهم‌ترین آثار امیرخان و یکی از تأثیرگذارترین فیلم‌های بالیوود در دهه گذشته است. این فیلم نه تنها از نظر فروش رکوردشکن بود (برای مدتی طولانی پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای هند شد)، بلکه از سوی منتقدان نیز تحسین شد، به‌ویژه برای جسارتش در طرح مسائل دینی و اجتماعی در قالب طنز. بازی امیرخان در نقش بیگانه‌ای که هیچ درکی از مناسبات انسانی ندارد، تحسین‌برانگیز و منحصربه‌فرد بود؛ او با زبان بدن، نگاه‌های بی‌کلام و لحن معصومانه، شخصیتی خلق کرد که هم خنده‌دار و هم عمیق بود. «پی‌کی» نه فقط یک فیلم موفق بلکه حادثه‌ای فرهنگی در سینمای هند بود که بحث‌های زیادی درباره مذهب، آزادی اندیشه و مسئولیت اجتماعی هنرمند به راه انداخت.

5. خواسته دل (Dil Chahta Hai)

• محصول: 2001
• کارگردان: فرحان اختر
• بازیگران: سیف علی خان، آکشای کانا
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 100 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8 از 10

فیلم «خواسته دل» یک نقطه عطف در سینمای مدرن بالیوود محسوب می‌شود. این فیلم داستان سه دوست صمیمی (با بازی امیرخان، سیف علی خان و آکشای کانا) را روایت می‌کند که پس از پایان دانشگاه، هر کدام وارد مرحله‌ای از بزرگسالی می‌شوند و با چالش‌های عشق، مسئولیت و فاصله گرفتن از یکدیگر مواجه می‌شوند. روایت تازه، واقع‌گرایانه و بدون اغراق‌های معمول سینمای هند، باعث شد که فیلم نسلی جدید از مخاطبان را جذب کند. روابط دوستانه، نگاه به عشق مدرن و موسیقی بی‌نظیر شنکار-احسان-لوی از دیگر نقاط قوت فیلم است.

«خواسته دل» نه تنها آغازگر موج جدیدی از سینمای شهری و جوان‌پسند در هند بود، بلکه نقش مهمی در بازتعریف شخصیت امیرخان به عنوان بازیگری که با موج‌های تازه سینمایی همراه است، ایفا کرد. فیلم با تحسین گسترده منتقدان روبه‌رو شد و جوایز متعددی از جمله جایزه ملی بهترین فیلم در سرگرمی‌ سالم را دریافت کرد. بازی امیرخان در نقش آکاش ترکیبی از شوخی، طنازی و بلوغ تدریجی بود که نشان داد او در ایفای نقش‌های مدرن و غیرکلیشه‌ای نیز مهارت دارد.

4. ستاره‌های روی زمین (Taare Zameen Par)

• محصول: 2007
• کارگردان: امیرخان
• بازیگران: دارشیل سفری، تیسکا چوپرا، ویپین شارما
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 93 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8.3 از 10

فیلم «ستاره‌های روی زمین» که نخستین تجربه کارگردانی امیرخان هم هست (اگرچه بازیگر اصلی فیلم نیست)، یکی از عمیق‌ترین و انسانی‌ترین فیلم‌های سینمای هند است. داستان درباره پسری به نام ایشان است که از اختلال یادگیری (دیسلکسی) رنج می‌برد و در مدرسه و خانواده دچار سرخوردگی شده است، تا اینکه معلم هنرش (امیرخان) متوجه مشکل او می‌شود و با روش‌هایی غیرسنتی کمک می‌کند تا اعتماد به نفس و خلاقیتش شکوفا شود. فیلم نگاه بسیار متفاوتی به آموزش، کودکی و سیستم سخت‌گیرانه مدارس دارد.

«ستاره‌های روزی زمین» با تحسین گسترده منتقدان و استقبال گرم مخاطبان روبه‌رو شد و تأثیری ماندگار بر نگاه عمومی به کودکان خاص در جامعه گذاشت. امیرخان در مقام کارگردان و بازیگر توانست با حساسیت بالا و ظرافت، پیام فیلم را به شکلی عاطفی و آموزنده منتقل کند. این فیلم جوایز بسیاری را به دست آورد، از جمله جایزه ملی بهترین فیلم خانوادگی، و بسیاری آن را یکی از شجاعانه‌ترین آثار بالیوود درباره مسائل آموزشی و روان‌شناختی کودکان می‌دانند.

3. زعفرانی رنگش کن (Rang de Basanti)

• محصول: 2006
• کارگردان: راکیش امپراکاش مهرا
• بازیگران: سیدارت نارایان، شارمان جوشی، سوها علی خان، وحیده رحمان، رانگاناتان مدهوان، کونال کاپور، آتول کولکارنی، آلیس پتن، انوپم کهیر، کیرون کهیر، اوم پوری
• امتیاز IMDb به فیلم: 8.1 از 10

«زعفرانی رنگش کن» دو روایت تاریخی و معاصر را به هم گره می‌زند. داستان فیلم درباره گروهی از جوانان دانشجو (با امیرخان در نقش اصلی) است که با ساخت مستندی درباره مبارزان استقلال‌طلب هندی، آرام‌آرام با ظلم و فساد در دنیای امروز مواجه می‌شوند و مسیر زندگی‌شان تغییر می‌کند. فیلم با فلش‌بک‌هایی از دوران استعمار و روایت موازی زندگی معاصر، پیام پرقدرتی درباره بیداری سیاسی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی را به مخاطبانش می‌دهد.

«زعفرانی رنگش کن» به‌لحاظ سیاسی و فرهنگی یکی از تأثیرگذارترین فیلم‌های دوران خود بود و باعث برانگیختن احساسات ملی‌گرایانه و اعتراض علیه فساد در هند شد. این فیلم تحسین منتقدان را به دست آورد، نامزد اسکار در بخش بهترین فیلم خارجی شد، و امیرخان در آن نقشی بازی کرد که هم شورش‌گرانه بود و هم عمیقاً انسانی. بازی او در نقش مردی که از بی‌تفاوتی به بیداری می‌رسد، بسیار قدرتمند بود.

2. دنگل (Dangal)

• محصول: 2016
  کارگردان: نیتش تیواری
• بازیگران: ساکشی تنور، فاطمه ثنا شیخ، سانیا مالهورا
• امتیاز IMDb به فیلم: 8.3 از 10

«دنگل» بر اساس داستان واقعی زندگی کشتی‌گیر هندی، ماهاویر سینگ فوگات (با بازی امیرخان) ساخته شده است. ماهاویر، که خودش فرصت قهرمانی نیافته، دو دخترش را برای تبدیل شدن به کشتی‌گیران حرفه‌ای تربیت می‌کند، در جامعه‌ای که ورزش برای زنان تابوست. فیلم با تمرکز بر فمینیسم، خانواده، و غرور ملی، روند سخت و احساسی تمرین، رشد و موفقیت دختران او را نشان می‌دهد.

«دنگل» پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای هند شد (به‌ویژه با فروش عظیم در چین) و تحسین گسترده جهانی به همراه داشت. منتقدان بازی امیرخان را، که با اضافه وزن نقش یک پدر میانسال سخت‌گیر و فداکار را بازی کرد، ستایش کردند. آمادگی بدنی، لهجه و تسلط او بر نقش، نشان‌دهنده تعهدی بود که این بازگیر همیشه در کارهایش دارد. «دنگل» به یک پدیده فرهنگی تبدیل و الگوی بسیاری از آثار ورزشی و زن‌محور پس از خود شد.

1. 3 احمق (3 Idiots)

• محصول: 2009
• کارگردان: راجکومار هیرانی
• بازیگران: کارینا کاپور، رانگاناتان مدهوان، شارمان جوشی، بومان ایرانی
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 100 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8.4 از 10

«سه احمق» یکی از موفق‌ترین و محبوب‌ترین فیلم‌های تاریخ بالیوود است. فیلم داستان سه دوست دانشجو در یک دانشگاه مهندسی را دنبال می‌کند که سیستم آموزشی سخت‌گیر و رقابت‌زده هند را به چالش می‌کشند. امیرخان نقش دانشجوی باهوش و متفاوتی را در این فیلم بازی می‌کند که همیشه خلاف جریان فکر می‌کند و آموزه‌هایی ساده ولی عمیق دارد. فیلم در قالب طنز، نقدی جدی بر فشار روانی دانشجویان، خودکشی در میان جوانان، و آموزش حافظه‌محور دارد.

«سه احمق» در گیشه موفقیت بی‌سابقه‌ای داشت و رکوردهای متعددی را شکست. همزمان، منتقدان آن را بابت فیلمنامه انسانی، بازی‌ها و پیام اجتماعی‌اش تحسین کردند. بازی امیرخان (با وجود اینکه در زمان بازی نقش یک دانشجوی بیست‌ساله، خودش چهل و چهار ساله بود) بسیار باورپذیر، الهام‌بخش و فراموش‌نشدنی است. این فیلم در سراسر آسیا، به‌ویژه در چین، به محبوبیت چشمگیری دست یافت.

منبع: خبرآنلاین