زندگی و زمانه بهمن مفید
«بهمن مفید» در طول عمر بازیگری اش در ۷۰ فیلم سینمایی حضور داشت که مشهورترین آن‌ها فیلم سینمایی "طوقی" به کارگردانی «علی حاتمی»، "داش آکل" به کارگردانی «مسعود کیمیایی»، "رضا موتوری" به کارگردانی «مسعود کیمیایی»، "ساحره" به کارگردانی «کامران قدکچیان» و عمو فوتبالی ساخته «سعید مطلبی» از جمله آن‌ها است.
کد خبر :
۸۳۶۵۴
بازدید :
۷۷۴۱
فرادید | «بهمن مفید» بازیگر باسابقه شش دهه اخیر تئاتر و سینما، پس از تحمل یک سال بیماری سرطان ریه، عصر یکشنبه، ۲۶ مرداد ماه، در ۷۸ سالگی درگذشت. او در طول عمر بازیگری اش در ۷۰ فیلم سینمایی به ایفای نقش پرداخته، که برخی از این نقش‌ها "بهمن مفید" را در خاطر مردم ثبت و جاودان ساخته است.
به گزارش فرادید ، بهزاد فراهانی، بازیگر سینما و تلویزیون که ارتباط نزدیکی با خانواده مفید، از جمله بهمن مفید داشته، درباره او گفته است که "او مدتی پیش به سرطان ریه مبتلا شده بود که متاسفانه با متاستاز، این بیماری در بدنش گسترش یافت. "
او همچنین گفته که "هنگام مرگ بهمن، من بالای سر او بودم. الان هم حالم خوب نیست، چرا که همه‌اش فکر می‌کنم در این ۲۰ سال گذشته، چقدر او دوست داشت کار کند و عده‌ای نگذاشتند. نه تنها در سینما، بلکه اجازه حضور روی صحنه تئاتر را هم به او ندادند. "
به گزارش فرادید ، بهزاد فراهانی، بازیگر سینما و تلویزیون که ارتباط نزدیکی با خانواده مفید، از جمله بهمن مفید داشته، درباره او گفته است که "او مدتی پیش به سرطان ریه مبتلا شده بود که متاسفانه با متاستاز، این بیماری در بدنش گسترش یافت. "
او همچنین گفته که "هنگام مرگ بهمن، من بالای سر او بودم. الان هم حالم خوب نیست، چرا که همه‌اش فکر می‌کنم در این ۲۰ سال گذشته، چقدر او دوست داشت کار کند و عده‌ای نگذاشتند. نه تنها در سینما، بلکه اجازه حضور روی صحنه تئاتر را هم به او ندادند. "
بهزاد فراهانی به ممنوعیت فعالیت بهمن مفید در کشور در طول سال های اخیر هم اشاره کرده و گفته است که "سرطان بهمن مفید را نکشت، غصه او را کشت. آن‌ها که نگذاشتند بهمن مفید به کاری که عشق داشت بپردازد، باعث مرگ او شدند. همان‌طور که جلوی کارِ ناصر ملک مطیعی و فردین را هم گرفتند. "
فراهانی که خود را عضوی از خانواده مفید‌ها می‌داند، گفته است که" شاگرد استاد غلامحسین مفید بودم، شاگرد بیژن [مفید]بودم و شاگرد خودِ بهمن. از دهه ۴۰ با هم کار می‌کردیم. واقعا متاسفم. "
یاشار صمیمی مفخم، خواهرزاده بهمن مفید هم در مورد زمان مراسم خاکسپاری و تشییع بهمن مفید گفته است که هنوز زمان خاکسپاری مشخص نیست.
او همچنین گفته که " ایشان (بهمن مفید) عاشق مردم بود و همیشه ممنون لطف آن‌ها بود، اما به دلیل شرایط فعلی (شیوع کرونا) ممکن است، نتوانیم پذیرای مردم برای مراسم خاکسپاری باشیم، بنابراین پیشاپیش از آن‌ها سپاسگزاری می‌کنیم. "
با این حال، بسیاری از اهالی سینما، هنرمندان و چهره های مشهور درگذشت بهمن مفید را تسلیت گفته اند.
«بهمن مفید»، برادر "بیژن مفید" نمایشنامه‌نویس و کارگردان ایرانی و "اردوان مفید" بازیگر، "هنگامه مفید" شاعر، ترانه‌سرا، نمایشنامه نویس و کارگردان و فرزند غلامحسین مفید، از هنرپیشگان قدیمی تئاتر و قدسیه فریور است.
زندگی و زمانه بازیگر خاطره ساز نسل‌ها
بهمن مفید ۲۵ مرداد ۱۳۲۱ شمسی در یک خانواده هنرمند در روستای گرکان واقع در شهرستان اراک متولد شد. او بازیگری تئاتر را از کودکی و با بازی در نمایشنامههایی که پدر و برادرش کارگردانی می‌کردند، آغاز نمود. بهمن از ۴ یا ۵ سالگی در نمایش‌های پدرش حضور داشت. «یوسف و زلیخا» نخستین نمایشی بود که او در کودکی بازی کرد.
مفید در جوانی، ضمن تحصیل در دانشکده هنر‌های دراماتیک، به کارگردانی و بازیگری می‌پرداخت. وی همراه با پدر و برادرانش گروهی داشتند که به همراه بازیگرانی همچون بهزاد فراهانی، رضا میرلوحی، اصغر آقاخانی و بهرام وطن‌پرست به اجرای تئاتر می‌پرداختند.
او که فارغ‌التحصیل رشته تئاتر از دانشکدهٔ هنر‌های دراماتیک بود، فعالیت سینمایی خود را در سال ۱۳۴۸ و با ایفای نقش کوتاهی در فیلم قیصر به کارگردانی مسعود کیمیایی آغاز کرد. این نقش گرچه کوتاه بود، اما با دیالوگ معروفش در این فیلم و این نقش، جاودانه شد. این دیالوگ، بخشی از سناریوی فیلم نبود، و پس از اجرا و پیشنهادش توسط بهمن مفید به دلیل زیبایی و اثرگذاری، مورد پسند مسعود کیمیایی قرار گرفت و وارد سناریو گردید.
مفید اگر چه از تجربه تئاتری مستحکم با پشتوانه تحصیلات آکادمیک و سنت خانوادگی در عرصه هنر نمایش به سینما آمده بود؛ پس از بازی در تعدادی از فیلم‌های متفاوت مانند «رضا موتوری»، «طوقی»، «سه قاپ»، «بابا شمل» و «قلندر» به سینمای بدنه روی آورد و در این راه هم توانست با حضور در فیلم «جوجه فوکولی» بخش دیگری از توانایی‌های خود را به نمایش بگذارد.
اما استمرار حضور در این فیلم‌ها که بخش قابل توجهی از کارنامه او را تشکیل می‌دهد، بهمن مفید را از حضور در سینمای متفاوت آن سال‌ها بازداشت.
در سال‌های باقی مانده به انقلاب، او سعی داشت تا جبران مافات کند و به قول خودش در سی و شش سالگی با اندوخته مالی مناسب به سینمای دیگری روی بیاورد. حاصل این دوران حضور در فیلم‌هایی از جنس «جمعه»، «طوطی» و «نفس بریده» بود.
مفید در جوانی، ضمن تحصیل در دانشکده هنر‌های دراماتیک، به کارگردانی و بازیگری می‌پرداخت. وی همراه با پدر و برادرانش گروهی داشتند که به همراه بازیگرانی همچون بهزاد فراهانی، رضا میرلوحی، اصغر آقاخانی و بهرام وطن‌پرست به اجرای تئاتر می‌پرداختند.
او که فارغ‌التحصیل رشته تئاتر از دانشکدهٔ هنر‌های دراماتیک بود، فعالیت سینمایی خود را در سال ۱۳۴۸ و با ایفای نقش کوتاهی در فیلم قیصر به کارگردانی مسعود کیمیایی آغاز کرد. این نقش گرچه کوتاه بود، اما با دیالوگ معروفش در این فیلم و این نقش، جاودانه شد. این دیالوگ، بخشی از سناریوی فیلم نبود، و پس از اجرا و پیشنهادش توسط بهمن مفید به دلیل زیبایی و اثرگذاری، مورد پسند مسعود کیمیایی قرار گرفت و وارد سناریو گردید.
مفید اگر چه از تجربه تئاتری مستحکم با پشتوانه تحصیلات آکادمیک و سنت خانوادگی در عرصه هنر نمایش به سینما آمده بود؛ پس از بازی در تعدادی از فیلم‌های متفاوت مانند «رضا موتوری»، «طوقی»، «سه قاپ»، «بابا شمل» و «قلندر» به سینمای بدنه روی آورد و در این راه هم توانست با حضور در فیلم «جوجه فوکولی» بخش دیگری از توانایی‌های خود را به نمایش بگذارد.
اما استمرار حضور در این فیلم‌ها که بخش قابل توجهی از کارنامه او را تشکیل می‌دهد، بهمن مفید را از حضور در سینمای متفاوت آن سال‌ها بازداشت.
در سال‌های باقی مانده به انقلاب، او سعی داشت تا جبران مافات کند و به قول خودش در سی و شش سالگی با اندوخته مالی مناسب به سینمای دیگری روی بیاورد. حاصل این دوران حضور در فیلم‌هایی از جنس «جمعه»، «طوطی» و «نفس بریده» بود.
از آثار سرشناسِ بهمن مفید در تئاتر، بازی در تئاترِ شهر قصه به کارگردانی بیژن مفید و نقش تمثیلی «دهباشی» در نمایش ضیافت کارِ بهرام بیضایی در آذر ماهِ ۱۳۴۶ در تالار ۲۵ شهریور تهران بوده‌است.
او همچنین با گروهی متشکل از: سیروس ابراهیم‌زاده، رامین فرزاد، نیکو خردمند، تجدد، فهیمه راستکار و پروین امیرسلیمانی نمایشنامههایی را به کارگردانی بیژن مفید در رادیو تهران اجرا می‌کرد. بهمن مفید در باله نیز فعال بود و در افتتاح تالار رودکی تهران، با نقش‌آفرینیِ «زال» در اپرای زال و رودابه به همراه افسانه دیهیم و حسین سرشار حضور داشت.
آخرین بازی بهمن مفید در سال ۸۳ پس از بازگشت از امریکا در فیلم «سرود تولد» رقم خورد. او در طول عمر بازیگری اش در ۷۰ فیلم سینمایی حضور داشت که مشهورترین آن‌ها فیلم سینمایی "طوقی" به کارگردانی «علی حاتمی»، "داش آکل" به کارگردانی «مسعود کیمیایی»، "رضا موتوری" به کارگردانی «مسعود کیمیایی»، "ساحره" به کارگردانی «کامران قدکچیان» و عمو فوتبالی ساخته «سعید مطلبی» از جمله آن ها است.
ماجرای ممنوع التصویری «بهمن مفید» چه بود؟
بهزاد فراهانی که رابطه نزدیک و دوستانه‌ای با بهمن مفید داشته، چند سال قبل درمورد ممنوع التصویری گفته بود که "مگر بهمن مفید چه صحنه ناجوری بازی کرده است که بعد از سال‌ها از یاد کسی نرود؟ ".
او همچنین گفته بود که "بهمن مفید رفیق من است و می‌دانید که قوم وخویش من است و گرکانی است. فاصله گرکان تا ده ما خیلی نزدیک است. سال‌هاست که ممنوع‌التصویر شده. شاید در همین ۱۷ سال آخرش من از ۱۷ راه با پنج تا رئیس جمهور وارد مذاکره شدم که مجوز بازی ایشان را بگیرم. این آخری‌ها دیگر آقای جنتی [وزیر ارشاد دولت اول حسن روحانی]لطف کردند و نظر مثبت دادند و وزارت اطلاعات هم برای بازی ایشان اتفاقا نظر مثبت داد، ولی نهاد‌های امنیتی دیگری، باز نگذاشتند. خب یکی مثل بهمن مگر چه گناهی کرده که باید این همه سال خانه‌نشین باشد؟ معلوم است که وقتی پیشنهادی به او می‌کنند، دو دل می‌شود برای رفتن. او هم زندگی دارد و باید زندگی کند. ".
اما خود بهمن مفید ماجرای ممنوع التصویری خود را این گونه بیان می‌کند: "گفتند ممنوع‌التصویرم. رفتم تئاتر بازی کردم. بعد یکی با کلت آمد گفت: تئاتر تعطیل. من هم رفتم آمریکا! با میان‌پرده‌خوانی زندگی می‌کردم که رئیس دولت اصلاحات گفت: همه ایرانی‌ها می‌توانند تا دو هفته بعد برگردند ایران. من هم آمدم، پاسپورتم را ضبط کردند و نگذاشتند برگردم. بد هم نشد. ماندم پیش مادرم. "
البته پس از اینکه به ایران بازگشت متوجه شد که موانعی بر سر فعالیت او وجود دارد، بری همین مدتی در شبکه تلویزیونی جم در خارج از ایران کار دوبله می‌کرد. اما دست از این کار هم کشید و دوباره به تهران بازگشت.
با این حال «بهمن مفید» دست از کار نکشید و این بار به عنوان صداپیشه فعالیت کرد، اما به دلیل حساسیت‌های که وجود داشت اسم «بهمن فریور» را برای فعالیت‌های خود انتخاب کرد که نام خانوادگی مادری او بود. فیلم عروسکی «دربدرها» از جمله این آثار است که او به عنوان صداپیشه در ساخت آن مشارکت داشته است.
او همچنین گفته بود که "بهمن مفید رفیق من است و می‌دانید که قوم وخویش من است و گرکانی است. فاصله گرکان تا ده ما خیلی نزدیک است. سال‌هاست که ممنوع‌التصویر شده. شاید در همین ۱۷ سال آخرش من از ۱۷ راه با پنج تا رئیس جمهور وارد مذاکره شدم که مجوز بازی ایشان را بگیرم. این آخری‌ها دیگر آقای جنتی [وزیر ارشاد دولت اول حسن روحانی]لطف کردند و نظر مثبت دادند و وزارت اطلاعات هم برای بازی ایشان اتفاقا نظر مثبت داد، ولی نهاد‌های امنیتی دیگری، باز نگذاشتند. خب یکی مثل بهمن مگر چه گناهی کرده که باید این همه سال خانه‌نشین باشد؟ معلوم است که وقتی پیشنهادی به او می‌کنند، دو دل می‌شود برای رفتن. او هم زندگی دارد و باید زندگی کند. ".
اما خود بهمن مفید ماجرای ممنوع التصویری خود را این گونه بیان می‌کند: "گفتند ممنوع‌التصویرم. رفتم تئاتر بازی کردم. بعد یکی با کلت آمد گفت: تئاتر تعطیل. من هم رفتم آمریکا! با میان‌پرده‌خوانی زندگی می‌کردم که رئیس دولت اصلاحات گفت: همه ایرانی‌ها می‌توانند تا دو هفته بعد برگردند ایران. من هم آمدم، پاسپورتم را ضبط کردند و نگذاشتند برگردم. بد هم نشد. ماندم پیش مادرم. "
البته پس از اینکه به ایران بازگشت متوجه شد که موانعی بر سر فعالیت او وجود دارد، بری همین مدتی در شبکه تلویزیونی جم در خارج از ایران کار دوبله می‌کرد. اما دست از این کار هم کشید و دوباره به تهران بازگشت.
با این حال «بهمن مفید» دست از کار نکشید و این بار به عنوان صداپیشه فعالیت کرد، اما به دلیل حساسیت‌های که وجود داشت اسم «بهمن فریور» را برای فعالیت‌های خود انتخاب کرد که نام خانوادگی مادری او بود. فیلم عروسکی «دربدرها» از جمله این آثار است که او به عنوان صداپیشه در ساخت آن مشارکت داشته است.
۰
