مصائب انتخاب شهردار

علی نوذرپور* | شورای اسلامی شهر تهران در بد وضعیتی قرار دارد؛ انتخاب دوباره شهردار! چه باید کرد؟ بر اساس چه شاخص‌هایی؟ اگر نگاه مردم به حل اساسی مسائل شهر باشد، مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از: حمل‌ونقل و آلودگی هوا که در‌این‌صورت باید کسی را انتخاب کرد که در این حوزه صاحب‌نظر و تجربه باشد، چراکه اولویت اصلی مردم تهران رفع مشکل حمل‌ونقل و نیز به‌تبع آن آلودگی هواست؛ مشکلی که شهر را از کیفیت مطلوب زیست خارج کرده است.

اگر به اولویت‌های شهرداری از نگاه کارشناسان توجه کنیم، مسائل اساسی تأمین منابع درآمدی پایدار و قطع ارتباط ناصحیح شهرسازی با تأمین درآمد برای شهرداری است. در این صورت باید شهرسازی باشد که به اقتصاد شهری آگاه باشد و با کسب درآمد از سایر منابع به‌تدریج درآمد‌های شهری ناشی از ساخت‌وساز را کاهش دهد یا بالعکس اقتصاددانی باید انتخاب شود که به رعایت قوانین و مقررات شهرسازی پایبند و به امور شهرداری نیز واقف باشد.

بااین‌حال، وجود صلاحیت‌های یادشده صرفا کفایت نمی‌کند؛ شناخت قوانین شهرداری و نیز آشنایی با مصوبات هیئت‌دولت و دستورالعمل‌ها و بخش‌نامه‌های وزارتخانه‌ها در حوزه مدیریت شهری نیز ضروری است و این شناخت به یک‌باره حاصل نمی‌شود و عمری می‌طلبد در این راه. باید افزود که شناخت نظام اداری کشور با مدیریت شهری مرتبط است.

مانند وزارتخانه‌ها، سازمان‌های دولتی و.... همه این‌ها به‌علاوه تخصص، تجربه و آشنایی با ساختار‌ها و معرفت به قوانین، باید اهل تعامل با قوای سه‌گانه و... باشد و نه تنها اهل مذاکره و گفت‌وگو بلکه طرف مقابل نیز با او حاضر به همکاری و همراهی باشد؛ برای شهردار تهران داشتن این ویژگی‌ها ضروری است. همچنین مهم‌ترین اصل داشتن پایگاه مردمی برای شهردار است؛ یعنی شناخته شده باشد و مردم تهران او را قبول داشته باشند.

بدون همراهی و همکاری مردم مدیریت شهری تهران ناتوان خواهد بود. لازمه این امر، حمایت همه‌جانبه شورای اسلامی شهر تهران از شهردار است و برای موفقیت، مقبولیت شهردار نزد کارکنان شهرداری ضرورت دارد، چراکه بدنه کارشناسی شهرداری است که موتور محرکه تغییرات و تحولات شهری است.

حال که شهردار تهران در ابتدای کار دوره جدید مدیریت شهری انتخاب نمی‌شود، برای اجتناب از تغییرات مجدد در ساختار مدیریتی شهرداری و نیز جلوگیری از تغییرات اساسی در برنامه‌های آغازشده ازسوی شهردار قبلی، باید فردی انتخاب شود که همان راهی را برود که از ابتدای دوره جدید مدیریت شهری آغاز شده است؛ یعنی راهی مبتنی بر شفافیت، مشارکت، تخصص‌گرایی و مردم‌داری؛ یعنی پذیرش حاکمیت خوب شهری.

در پایان باید اذعان کرد رقیب محافظه‌کار در پی آن است که شورای دوره پنجم در همان مسیری گام بردارد که شورای اول رفت و در‌این‌میان با ترفند‌های مختلف سعی در برهم‌زدن اتحاد و انسجام شورا دارد. همچنان سعی می‌کند که شورا را از اهداف و سیاست‌های اعلامی دور کند و آن‌ها را وادار به محافظه‌کاری و حرکت در مسیر شورای چهارم کند.

اگر موفق به اختلاف نشود، قطعا استراتژی دوم را پیگیری می‌کند. بنابراین توجه باید کرد که مسیر همانی است که دکتر نجفی آغاز کرد و در همان چارچوب شهردار بعدی باید حرکت کند. قطعا شورای پنجم در مسیر شورای دوره اول نخواهد رفت و این دوره آغازگر حرکتی نوین در شکل‌گیری نظام مدیریتی شهری کشور خواهد بود.

*معاون سابق سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور