هوش مصنوعی، دوست یا دشمن خبرنگاران؟

میترا جلیلی | به تازگی مایکروسافت اعلام کرده است که تصمیم گرفته از ماه ژوئیه، (تیرماه) چندین روبات را جایگزین خبرنگارانش کند تا از این پس هوش مصنوعی اخبار را انتخاب کند.

این درحالی است که پیش از این خبرنگاران و نیرو‌های انسانی بودند که تصمیم می‌گرفتند کدام یک از اخبار روی سایت MSN به نمایش درآید یا کاربران روی مایکروسافت edge چه چیزی را ببینند و بخوانند گفته می‌شود مایکروسافت به‌منظور کاهش هزینه‌ها به استفاده از نرم افزار هوش مصنوعی به‌جای خبرنگاران انسانی روی آورده است؛ اما آیا واقعاً هوش مصنوعی رقیبی برای خبرنگاران و تهدیدی برای شغل جامعه خبرنگاری محسوب می‌شود؟ آیا روبات‌ها می‌توانند جایگزین انسان و نیروی انسانی شوند؟

مایکروسافت و هوش مصنوعی
شیوع کرونا برای برخی از مردم دنیا کابوس بیکاری را به‌دنبال داشت و حالا هم برخی معتقدند سایه هوش مصنوعی برای کارکنان حوزه رسانه سنگین‌تر از همیشه است و شغل خبرنگاران را نشانه رفته است. اما سخنگوی مایکروسافت این غول دنیای فناوری دراین باره گفت: درمیان صنایع مختلفی که تاکنون تحت تأثیر اتوماسیون قرار گرفته‌اند خبرنگاری نیز استثنا نیست.

ما نیز مانند بسیاری از کمپانی‌ها به‌طور منظم مشاغل خود را ارزیابی می‌کنیم که این موضوع می‌تواند زمینه ساز سرمایه‌گذاری بیشتر در برخی بخش‌ها شود و البته بعضی بخش‌ها هم نیازی به سرمایه‌گذاری ندارند. مایکروسافت نیز همچون سایر کمپانی‌های فناوری به سازمان‌های خبری پول پرداخت می‌کند تا از محتوای آن‌ها روی وب سایتش استفاده کند.

ما تعدادی خبرنگار را استخدام کرده بودیم که تصمیم بگیرند کدام اخبار و چگونه به نمایش درآیند، اما حالا می‌خواهیم از روبات‌ها به جای این ۵۰ نفر استفاده کنیم. مطمئناً این یک تجربه جالب هم برای ما و هم برای کاربران خواهد بود. بیشتر این خبرنگاران بخشی از حوزه SANE مایکروسافت یعنی جست و جو، تبلیغات، خبر و Edge بوده‌اند و برای انتخاب داستان‌ها، اخبار و... با آن‌ها قرارداد بسته شده بود.

وی ادامه داد: مایکروسافت بعد از راه‌اندازی وب سایت MSN در سال ۱۹۹۵ بیش از ۲۵ سال است که در صنعت خبر حضور دارد و دوسال قبل با راه‌اندازی Microsoft News، با بیش از ۸۰۰ ویراستار از ۵۰ نقطه جهان با این غول دنیای فناوری همکاری دارد. مایکروسافت در ماه‌های اخیر در Microsoft News بتدریج به‌سمت هوش مصنوعی حرکت کرد و دائم در تلاش بود تا روزنامه نگاران و ناشران را به استفاده از هوش مصنوعی و آشنایی با این فناوری ترغیب کند.

مایکروسافت پیش‌از این هم از هوش مصنوعی برای اسکن محتوا‌ها و سپس پردازش و فیلتر محتوا استفاده می‌کرد. سخنگوی مایکروسافت همچنین یادآور شد: این تصمیمات هیچ‌گونه ارتباطی با پاندمی کرونا ویروس ندارد.

به‌هرحال درحالی که مایکروسافت این تعدیل نیرو و جایگزینی آن با روبات‌ها را به‌دلیل بحران کرونا نمی‌داند، اما واقعیت این است که صنعت رسانه در سراسر جهان به‌دلیل کاهش چشمگیر آگهی‌های تبلیغاتی در تلویزیون، روزنامه‌ها، آنلاین و... با مشکلات درآمدی بسیار جدی مواجه شده است و بسیاری، عملکرد مایکروسافت در شرایط کنونی را تنها به‌دلیل کرونا می‌دانند.

هوش مصنوعی دوست یا دشمن خبرنگاران؟
با وجودی که برخی عملکرد مایکروسافت را آغاز دردسر برای خبرنگاران می‌دانند، اما بسیاری از تحلیلگران معتقدند هوش مصنوعی می‌تواند بازوی کمکی خبرنگاران باشد چراکه در درازمدت برخی وظایف آن‌ها کاهش می‌یابد و می‌توانند بر گزارش‌های مفصل‌تر و تحلیلی‌تر تمرکز داشته باشند.

به‌عنوان مثال یک خبرنگار دیگر نیازی نخواهد داشت که نیم ساعت به‌دنبال یک تصویر واقعی از یک شخص بگردد چراکه روبات با کمک هوش مصنوعی این کار را در کمترین زمان ممکن انجام می‌دهد. یکی دیگر از مواردی که موجب می‌شود محققان بسیار به روبات‌های خبرنگار امید ببندند، شناسایی اخبار جعلی است چرا که هوش مصنوعی می‌تواند منبع اصلی خبر را از نمونه‌های ساختگی تشخیص دهد.

شناسایی اخبار جعلی آن هم در زمانه‌ای که سیاستمداران رده بالای کشور‌ها ازجمله شخصی، چون رئیس جمهوری امریکا بار‌ها به انتشار این اخبار متهم شده بسیار حیاتی است. همچنین هوش مصنوعی می‌تواند بسرعت علایق کاربران را از روی تاریخچه جست و جو و... تشخیص بدهد بنابراین جست و جوی روزنامه نگاران برای گزارش‌های خاص بسیار آسان‌تر از قبل خواهد شد.

از نگاه یکی از محققان با نام Noam Lemelshtrich روبات‌ها خلاقیت انسان را ندارند و نمی‌توانند از آزادی بیان و حقوق انسان‌ها حفاظت کنند. وی عملکرد مایکروسافت را در راستای افزایش اتکا به تکنولوژی در حوزه خبررسانی دانست و گفت: این نخستین بار نیست که تکنولوژی‌های نوین حرفه خبرنگاری را تهدید کرده‌اند، اما هرگز نتوانسته‌اند جای خبرنگاران انسانی را بگیرند.

درحال حاضر کمپانی‌های زیادی الگوریتم‌هایی را توسعه داده‌اند که اطلاعات را جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل می‌کنند و با توجه به الگوریتم‌ها موضوع را روایت می‌کنند، اما با این حال هرگز نمی‌توانند جای نیروی انسانی را بگیرند.

به‌گفته وی، هوش مصنوعی محدودیت‌های بسیاری دارد و هنوز هم قابلیت‌ها و توانمندی‌های آن برای یکه تازی در حوزه خبررسانی بسیار کم است. هرچند کار جمع‌آوری اطلاعات و پردازش آن‌ها را بسیار عالی انجام می‌دهد، اما نمی‌تواند از این اطلاعات، روایت خوبی داشته باشد و دیگران را تحت تأثیر قرار دهد.

این، تنها کار انسان است، چون خلاقیت بشر پایانی ندارد و همین موضوع می‌تواند برای همیشه انسان را در برابر روبات‌های خبرنگار پیروز کند، اما موضوع مهم این است که همه روزنامه نگاران باید خود را به آخرین تکنولوژی‌ها مجهز کنند و از ابزار‌های تحلیلی مبتنی بر هوش مصنوعی بهره بگیرند. از نگاه وی تکنولوژی تنها حرفه روزنامه نگاری را قوی‌تر می‌کندهمانطور که در رادیو پادکست‌ها انقلابی ایجاد کردند.

آسیا دوستدار خبرنگاران روباتیک
اما هوش مصنوعی و روبات‌های خبرنگار در دنیا چقدر محبوبیت دارند؟ گزارش سال گذشته رویترز نشان داد ۷۲ درصد از ۱۹۴ آژانس خبری بزرگ، روزنامه و... در جهان برای استفاده از هوش مصنوعی در آینده نزدیک، برنامه‌ریزی کرده‌اند. البته همگی یادآور شده‌اند از این فناوری برای کمک به تهیه اخبار دقیق با سرعت بالا استفاده خواهند کرد و همگی معتقدند هوش مصنوعی نمی‌تواند جای خبرنگاران را بگیرد.

اگر هم بخواهیم به‌صورت منطقه‌ای به این موضوع نگاه کنیم باید گفت که میزان سرمایه‌گذاری بر روبات‌های خبرنگار در آسیا روبه افزایش است البته در اروپا و امریکا هم شاهد پیشرفت‌هایی در این بخش هستیم. همچنین ما در حال حاضر شاهد تجربه روبات‌های مجری و خبرنگاران تلویزیونی در چین هستیم.

در سال ۲۰۱۸ خبرگزاری شینهوا از نخستین مجری مرد روبات در چین با نام Qiu Hao رونمایی کرد. برای این کار صدای مجریان واقعی مورد استفاده قرار گرفت و تلاش شد تا از حرکات صورت انسان‌ها تقلید شود.

هوش مصنوعی حرکات ۵۳ ماهیچه صورت انسان را تقلید می‌کند و پس از آن، «Xin Xiaomeng» نخستین مجری زن مبتنی بر هوش مصنوعی چین در سال گذشته در یک ویدئوی یک دقیقه‌ای حضور یافت و کاملاً می‌توانست حرکات صورت مجریان را نمایش دهد. Xin Xiaohao هم یکی دیگر از خبرنگاران روباتیک چین است که با استفاده از هوش مصنوعی در چین خوش درخشید.

ورزش در کانون توجه هوش مصنوعی
استفاده از هوش مصنوعی در بازار خبر موضوع تازه‌ای نیست و در بسیاری از نقاط دنیا از هوش مصنوعی برای یافتن اطلاعات، آنالیز، پیاده کردن مصاحبه، کمک به تیم‌های ارزیاب واقعیت (fact check) و اطلاع از سرقت مقالات استفاده می‌شود. هوش مصنوعی در حال تغییر دادن روزنامه نگاری است و در سازمان‌های بزرگ خبری، این الگوریتم‌ها هستند که روزانه هزاران داستان خبری را بدون دخالت نیروی انسانی و تنها با اتکا به اطلاعات به دست آمده، تولید می‌کنند.

به‌عنوان مثال ۸۰ درصد محتوایی که در نتفلیکس دیده می‌شود با کمک سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی انتخاب می‌شود و گوگل هم در پروژه خبرنگار روباتیک سرمایه‌گذاری کرده است که به این ترتیب کامپیوتر‌ها می‌توانند هر ماه تا ۳ هزار داستان را برای رسانه‌های محلی بنویسند. اما بیشترین بخشی که تاکنون هوش مصنوعی مورد استفاده قرار گرفته، گزارش‌های مالی و ورزشی است.

به‌عنوان مثال Heliograf الگوریتم واشنگتن پست است که در المپیک ریو ۲۰۱۶ مورد استفاده این روزنامه قرار گرفت و با کمک هوش مصنوعی و روبات‌های خبرنگار بیش از ۳۰۰ گزارش تهیه شد.PASS هلند هم یک سیستم روباتیک است که به‌صورت اتوماتیک گزارش‌های ورزشی را می‌نویسد.

این سیستم توسط دانشگاه Tilburg هلند طراحی شده است و «کریس وندرلی» یکی از پژوهشگران این طرح معتقد است با وجود پیشرفت‌های هوش مصنوعی و علوم روباتیک خبرنگاران نباید نگران از دست دادن شغل خود باشند چرا که این فناوری‌ها تنها کار را در آینده برای آن‌ها راحت‌تر خواهد کرد نه اینکه بتواند جای آن‌ها را بگیرد.

هر هفته تعداد زیادی بازی فوتبال در رده‌های مختلف در این کشور برگزار می‌شود وخبرنگاران تنها بر رویداد‌های بزرگ متمرکز می‌شوند در حالی که روبات‌های خبرنگار گزارش بازی‌های محله‌ها را ارائه می‌دهند. در اروپا و امریکا هم استفاده از روبات‌های خبرنگار کم نیست واکنون بزرگ‌ترین آژانس‌های خبری جهان ازجمله آسوشیتدپرس، رویترز و AFP هرماه هزاران داستان با کمک الگوریتم‌ها تولید می‌کنند.

درحال حاضرآسوشیتدپرس اخبار را برای ۳ هزار و ۷۰۰ کمپانی توسط هوش مصنوعی و روبات‌های خبرنگار تولید می‌کند. آژانس نروژی NTB هم درحال کار روی الگوریتمی است تا بتواند اخبار ۲۰ هزار بازی لیگ فوتبال که هرسال در این کشور برگزار می‌شود، پوشش دهد.

منبع: روزنامه ایران