انتخابات آمریکا و بازارهای جهانی

همایون دارابی | ایالات‌متحده آمریکا بزرگ‌ترین اقتصاد جهان و همچنین مداخله‌جو‌ترین سیستم سیاسی دنیا را دارد و از این نظر نقش مهمی در سیاست بین‌الملل ایفا می‌کند. به همین خاطر انتخابات این کشور تاثیر آشکاری بر بازار‌های جهانی به‌ویژه بازار‌های ارز، طلا، نفت و فلزات خواهد داشت. البته نباید تاثیر این موضوع بر روند معاملات و ایجاد نوسان در بورس‌های جهانی را نادیده گرفت.

پیامد‌های تحریک دلار
به‌ویژه آنکه در ۴ سال گذشته دولتی در آمریکا سرکار بوده است که رویکرد تهاجمی داشته و جنگ اقتصادی گسترده‌ای را در حوزه‌های مختلف از جمله با چین و حتی متحدین سنتی این کشور در حوزه آمریکای شمالی و اروپا داشته است. از این رو اکثر کارشناسان اقتصادی در انتظار نتایج این انتخابات یا همان برد یا باخت ترامپ هستند.

به این ترتیب همان‌طور که مشخص است با نزدیک شدن به زمان انتخابات آمریکا، تاثیرگذاری بیشتری از این مساله در بازار‌های جهانی را شاهد خواهیم بود. اما البته باید درنظر داشت این تاثیر‌گذاری ماهیتی متفاوت از تاثیر‌گذاری مسائل اقتصادی است؛ در واقع تاثیر مسائل سیاسی شدید و کوتاه‌مدت است درحالی‌که تاثیر مسائل اقتصادی بلندمدت و عموما تدریجی است.

در واقع مسائل سیاسی، چون ماهیت تغییرپذیری کمی دارند با یک تاثیر ناگهانی بازار‌ها را به سطوح تعادلی جدید هدایت می‌کنند و پس از آن بازار به مسیر خود در سطح تعادلی جدید ادامه می‌دهد. در واقع همین مساله انتخابات ریاست‌جمهوری، می‌تواند تاثیری شدید، ولی کوتاه‌مدت چه در بازار‌های کالای جهانی و چه بورس‌های بین‌الملل داشته باشد.

یک بعد دیگر این موضوع نیز تاثیرپذیری بورس تهران از انتخابات پیش‌رو در آمریکا است؛ در مورد تاثیر این انتخابات بر بورس ایران هم البته باید عنوان کرد که پیچیدگی‌های خاصی مطرح است؛ که ایران و آمریکا درحال منازعه پنهان یا جنگ غیررسمی قرار دارند.

در همین راستا میان مواضع دو حزب آمریکا در مورد ایران اختلاف‌های جدی وجود دارد؛ بنابراین تاثیر ناگهانی و مورد انتظار این انتخابات، به همراه خود تاثیر بلند مدتی را نیز به همراه خواهد داشت که ناشی از دور نمای کاهش یا افزایش منازعه و جنگ پنهان دو طرف است.

به این ترتیب این مساله تاثیر خود را در ارزش پول ملی به سرعت نشان خواهد داد. هر چند این مساله را نباید دور از نظر داشت که میان دو حزب در مسائل سیاسی بین‌المللی در پس اختلاف‌نظر، یک چارچوب مشترک وجود دارد. اما در مورد مسائلی مانند ایران اختلاف‌ها شدید است و همین به اهمیت موضوع اضافه می‌کند.

در همین حال تاثیر این موضوع بر ارزش پول ملی می‌تواند تاثیر قیمتی وسیعی در کل جامعه داشته باشد که حتی در بازار‌های کالایی شدید‌تر از بازار سرمایه دنبال خواهد شد. به‌عنوان نمونه در صورت انتخاب بایدن یا ترامپ، می‌توان در انتظار کاهش شدید بهای خودرو‌های خارجی حتی تا نصف نرخ کنونی بود.

چراکه درحال‌حاضر و شرایط کنونی، تمامی بازار‌ها در یک سطح قیمتی دلار به ریال قرار دارند که بالاترین سطح مربوط به بازار خودروی خارجی و لوازم الکترونیک است؛ بنابراین در صورت انتخاب بایدن این بازار با ریزش شدید و در صورت انتخاب ترامپ بدون رشد چشمگیر خواهد بود.

البته نباید از پیشخور شدن تاثیر این موضوع بر بازار‌های مزبور غافل شد. به این ترتیب همین تحلیل قابل بسط به بازار‌های دیگر نیز خواهد بود. در همین حال باید در نظر داشت که تاثیر این مساله اقتصادی از سوی سیاست‌های اقتصادی و سیاسی داخلی قابل تشدید یا تخفیف است؛ به عبارت دیگر «هیچ چیز در اقتصاد قطعی نیست غیر از قطعی نبودن اقتصاد.»

در مجموع تاثیر انتخابات مزبور بر روند بازار سرمایه را نیز می‌توان این‌گونه عنوان کرد که در حوزه بازار سرمایه به‌دلیل احتساب دلار حول و حوش ۲۰ هزار تومان و قرار گرفتن این نرخ در ارزش‌گذاری شرکت‌ها و همچنین عدم انتظار برای کاهش بیشتر نرخ دلار، افت بورس را متصور نخواهیم بود.

به عبارت دقیق‌تر همین مساله مانع از افت بازار سهام، کاهش مولفه‌های مهم بورس و ریزش شاخص کل در صورت انتخاب هر کدام از دو کاندید ریاست‌جمهوری آمریکا خواهد شد.