علل احتمالی افزایش وزن ناخواسته

افزایش وزن ناخواسته زمانی رخ می‌دهد که فرد بدون تغییر در میزان مصرف موادغذایی و مایعات و بدون کاهش فعالیت دچار افزایش وزن شود که اغلب به دلیل احتباس مایعات، رشد غیرطبیعی، یبوست یا بارداری اتفاق می‌افتد.

افزایش وزن می‌تواند به صورتی مقطعی چون دوره قاعدگی در زنان و عوارض مصرف برخی داروها و به صورت طولانی مدت چون بارداری رخ دهد. بسیاری از افزایش وزن ناخواسته بی ضرر است اما در برخی موارد افزایش وزن ناخواسته به همراه علائم دیگر نشانه یک اورژانس پزشکی است.

9 عاملی که باعث افزایش وزن ناخواسته می‌شوند؟

1. بارداری

در دوران بارداری اغلب مادران برای حمایت از رشد نوزاد و تامین ویتامین‌ها مصرف اقلام خوراکی را افزایش می‌دهند؛ ضمن اینکه با رشد نوزاد وزن آنان افزایش می‌یابد. این وزن اضافی شامل جنین، جفت، مایع آمنیوتیک، افزایش عرضه خون و بزرگ شدن رحم است.

1. تغییرات هورمونی

با آغاز دوره یائسگی که معمولا در سنین 45 تا 55 سالگی رخ می‌دهد به دلیل کاهش هورمون استروژن که مسئول تنظیم قاعدگی و تخمک‌ گذاری است؛ افزایش وزن در اطراف ناحیه شکم و باسن اتفاق می‌افتد. از دیگر تغییرات هورمونی موثر در افزایش وزن ناخواسته، می‌توان به سندرم تخمدان پلی کیستیک اشاره کرد. تغییرات هورمونی مشترک در زنان و مردان در ایجاد وزن ناخواسته شامل کم کاری تیروئید، افزایش تولید کورتیزول (هورمون استرس) مانند سندرم کوشینگ و افزایش تولید آلدوسترون است.

1. نگهداری مایعات

در نتیجه احتباس مایعات تورم مایع ایجاد می‌شود که باعث ورم در اندام‌ها، دست ها، پاها، صورت یا شکم می‌شود. افراد مبتلا به بیماری کلیوی، کبد، نارسایی قلب و افرادی که داروه‌های خاصی مصرف می‌کنند؛ امکان تجربه افزایش وزن ناخواسته ناشی از نگهداری مایعات را تجربه کنند.

1. داروها

مصرف برخی داروها چون کورتیکواستروئیدها، داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد روان پریشی و قرص‌های ضد بارداری در ایجاد اضافه وزن و چاقی نقش دارند.

1. مصرف غذاهای بسیار فراوری شده

فست فود، شام‌های مایکروویو و غلات شیرین از جمله مواد غذایی هستند که در لیست غذاهای بسیار فراوری شده قرار می‌گیرند؛ این مواد غذایی حاوی چربی‌های ناسالم، مواد نگهدارنده و قندهای اضافه شده است؛ ضمن اینکه فاقد مواد مغذی ضروری چون فیبیر و پروتئین است. غذاهای بسیار فراوری شده با کالری بالا و قند مضر سبب احساس سیری و افزایش وزن می‌شود. با حذف وعده‌ها و میان وعده‌های فرآوری شده و جایگزین کردن وعده‌های غذایی کامل و میان وعده‌های چون جو دوسر، میوه‌های یخ زده و ماست می‌توان به حفظ سلامت بدن کمک کرد.

1. مصرف قند زیاد

مصرف زیاد غذاها و نوشیدنی‌های شیرین چون کیک، نوشیدنی‌های ورزشی، بستنی، چای سرد و نوشیدنی‌های قهوه شیرین می تواند علاوه بر افزایش اضافه وزن در دور کمر ریسک ابتلا به بیماری‌های چون دیابت نوع 2 و بیماری قلبی را افزایش دهد. در صورتی که قصد اضافه کردن وزن خود را دارید و با بهره گیری از روش‌های چون پرخوری و مصرف مواد غذایی قندی سعی در رسیدن به این هدف را دارید؛ باید بدانید که این روش‌ علاوه بر آسیب به سلامت بدن، اضافه وزن را به صورت موضعی و نازیبا ایجاد می‌کند. بهترین روش برای رسیدن به وزن ایده‌آل مصرف گینر است؛ گینر مکملی حاوی مواد معدنی و ویتامین است که با کمک کربوهیدرات و پروتئین و مقادیری چربی سالم منجر به افزایش وزن و عضله سازی می‌شود.

1. استرس

بروز استرس با ترشح سطح بالای هورمون کورتیزول همراه است و همین امر سبب افزایش گرسنگی و میل به خوردن غذاهایی پرکالری می‌شود؛ در نتیجه افزایش وزن را در بر خواهد داشت. با مدیریت استرس و آشنایی با تنکنیک‌های آرام سازی چون تنفس عمیق، یوگا، گذراندن زمان در طبیعت و مدیتیشن می‌توان با غلبه به استرس از اضافه وزن ناشی از آن جلوگیری کرد.

1. خواب کافی ندارید

خواب کافی بر حفظ سلامت بدن تاثیر مستقیم دارد؛ یکی از عوارض کم خوابی ایجاد اضافه وزن در بدن است. در یک مطالعه که بر روی 10 بزرگسال دارای اضافه وزن با قصد کاهش وزن انجام شد؛ افراد با رژیم غذایی یکسان و میزان خواب متفاوت شاهد نتایج مختلفی بودند. افرادی که 5.5 ساعت خواب شبانه داشته‌اند؛ 55 درصد چربی کمتر و 60 درصد توده عضلانی بیشتری نسبت به کسانی که 8.5 ساعت می‌خوابیدند از دست دادند. به طور کلی 7 ساعت خواب شبانه بیش از 33 درصد احتمال کاهش وزن بیشتری نسبت به خواب کمتر از 7 ساعت وجود دارد.

1. علائم افزایش وزن ناخواسته

علائم مرتبط با افزایش وزن در افراد مختلف متفاوت است؛ نوعی از این علائم به شکل نفخ، ناراحتی یا درد شکم، تورم در شکم و سایر نواحی چون بازو، دست و پا است. از دیگر علائمی که در صورت مشاهده باید فورا به پزشک مراجعه کرد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تب
• حساسیت پوست
• تنگی نفس
• مشکل در تنفس
• تپش قلب
• تعریق
• تغییرات در بینایی
• افزایش وزن سریع

پزشک با بررسی علائم، شیوۀ زندگی، سابقه پزشکی و انجام آزمایشات مربوطه می‌تواند با تشخیص بیماری در جهت رفع آن اقدام کند.

به‌طور کلی چاقی و تبعات آن در دنیای امروزه به حدی فراگیرشده است که روزانه بخش عمده‌ای از جستجو در گوگل توسط کاربران به این موضوع اختصاص پیدا می‌کند. اگرچه مطالعۀ مقالات معتبر به شما کمک می‌کند تا فهم دقیقی از این پدیده داشته باشید اما همواره تاکید می‌شود از پزشک متخصص برای یافتن درمانی منحصر به شرایط خود کمک بگیرید.