(تصاویر) «آپالوسا»؛ اسب آمریکایی عجیبی که رنگی شبیه پلنگ دارد

آپالوسا یک نژاد اسب آمریکایی است که بیشتر به خاطر الگوی رنگ موی خالدار رنگارنگش شناخته شده است. طیف گسترده‌ای از انواع ترکیب رنگ در این نژاد وجود دارد که از تأثیر چندین نژاد اسب در طول تاریخ آن نشات می‌گیرد.

الگوی رنگی هر اسب از نظر ژنتیکی نتیجه الگو‌های خالدار مختلف است که روی یکی از چندین رنگ پایه شناخته شده قرار گرفته است. الگوی رنگ آپالوسا برای کسانی که ژنتیک رنگ موی اسب را مطالعه می‌کنند مورد توجه است، زیرا این ویژگی و چندین ویژگی فیزیکی دیگر با جهش برخی اجزای پلنگ مرتبط هستند. آپالوسا‌ها مستعد ابتلا به یووئیت مکرر اسب و شب کوری مادرزادی هستند. مورد دوم به مجموعه پلنگ‌ها مرتبط است و به همین دلیل بحث جهش ژنتیکی پلنگ نیز در این راستا مطرح می‌شود.

آثار هنری که اسب‌های ماقبل تاریخ را با رنگ‌های پلنگ به تصویر می‌کشند در نقاشی‌های غار‌های ماقبل تاریخ در اروپا وجود دارد. تصاویری از اسب‌های اهلی با الگو‌های خالدار پلنگ در آثار هنری یونان باستان و سلسله هان چین در اوایل دوره مدرن ظاهر شد. در آمریکای شمالی، قبیله «نِز پِرس» در شمال غربی اقیانوس آرام امروزی، نژاد اصلی آمریکایی این اسب را پرورش داد.

این ساکنان زمانی از این اسب‌های خالدار به عنوان «اسب پالوس» یاد می‌کردند، احتمالاً دلیل این نام‌گذاری رودخانه پالوس است که از قلب «نِز پِرس» می‌گذشت. به تدریج، این نام به «آپالوسا» تبدیل شد.

مردم «نز پرس» بیشتر اسب‌های خود را پس از جنگ نز پرس Nez Perce در سال ۱۸۷۷ از دست دادند و این نژاد برای چندین دهه روند کاهشی طی کرد. تعداد کمی از پرورش دهندگان خصوصی آپالوسا را به عنوان یک نژاد متمایز حفظ کردند تا اینکه باشگاه اسب آپالوسا در راستای ثبت نژاد در سال ۱۹۳۸ تشکیل شد.

امروزه آپالوسا یکی از محبوب‌ترین نژاد‌ها در ایالات متحده است. این اسب در سال ۱۹۷۵ به عنوان اسب رسمی ایالت آیداهو نامگذاری شد. این اسب بیشتر به عنوان اسبی شناخته می‌شود که در تعدادی از رشته‌های سوارکاری غربی استفاده می‌شود، از طرف دیگر، اما آپالوسا یک نژاد همه کاره است که نمایندگانی در بسیاری از انواع دیگر فعالیت‌ها دارد. خطوط خونی آپالوسا بر سایر نژاد‌های اسب، از جمله پونی قاره آمریکا، اسب نز پرس و چندین نژاد اسب یورتمه تأثیر گذاشته است.

ویژگی‌های آپالوسا

آپالوسا، بیشتر به خاطر پوشش متمایز خالدار پلنگی اش که در این نژاد ترجیح داده می‌شود، شناخته شده است. خال‌ها در قالب چندین الگوی مو روی یکی از چندین رنگ موی پایه شناخته شده ایجاد می‌شود. این اسب سه ویژگی متمایز و کلیدی دیگر دارد: پوست خالدار، سم‌های راه راه، و چشم‌هایی با صلبیه سفید. 

لکه‌های رنگی روی پوست معمولا در اطراف پوزه، چشم ها، مقعد و اندام تناسلی دیده می‌شود. سم‌های راه راه یک ویژگی مشترک بین تمام اسب‌های آپالوساست، اما منحصر به این نژاد نیست. صلبیه بخشی از چشم است که عنبیه را احاطه کرده است. اگر چه همه اسب‌ها در صورت چرخاندن چشم، سفیدی اطراف چشم نشان می‌دهند، داشتن صلبیه سفید به راحتی قابل مشاهده با چشم طبیعی یک ویژگی متمایز است که بیشتر در آپالوسا‌ها نسبت به سایر نژاد‌ها دیده می‌شود.

از آنجایی که این اسب گاه به گاه با الگوی خالدار ناچیز به دنیا می‌آید یا گا‌ها حتی بدون خال هستند، اما باشگاه اسب آپالوسا اجازه می‌دهد تا به طور منظم اسب‌هایی با پوست خالدار به اضافه حداقل یکی از ویژگی‌های اصلی دیگر ثبت شود. اسب‌هایی که دارای دو والدین ثبت شده در باشگاه اسب آپالوسا هستند، اما «ویژگی‌های قابل شناسایی» این اسب را ندارند، به‌عنوان «بدون ویژگی» ثبت می‌شوند، یک وضعیت خاص و محدود ثبت.

طیف گسترده‌ای از انواع رنگ بدن در آپالوسا وجود دارد، تا حدی به این دلیل که ویژگی‌های پیچیده یک پلنگ عوامل اصلی شناسایی آن هستند و همچنین به این دلیل که چندین نژاد مختلف اسب بر رشد آن تأثیر گذاشته اند. دامنه وزن از ۴۳۰ تا ۵۷۰ کیلوگرم و قد از ۱۴۲ تا ۱۶۳ سانتی متر متغیر است.

آپالوسا اسبی قد بلند، باریک جثه بود. خطوط خونی اروپایی قرن هجدهم، به‌ویژه اسب‌هایی که در آن دوره محبوبیت داشتند، به آن‌ها اضافه شدند و به طور دسته جمعی زمانی که رنگ این اسب‌ها در اروپا مد نشده بود به آمریکا فرستاده شدند. این اسب‌ها شبیه اسب‌های بلند و باریک نژاد اصیل-اندلسی بودند که در اسپانیای دوران بوربون محبوبیت داشتند. آپالوسای اصلی صورتی محدب داشت که شبیه نژاد‌های ترکیبی «وارم بلاد» (warmblood) و» ژنت» (Jennet) بود که اولین بار در قرن شانزدهم در زمان سلطنت چارلز پنجم ایجاد شد.

آپالوسای نوع قدیمی بعداً پس از شکست نز پرس در سال ۱۸۷۷ با افزودن خون اسب بارکش اصلاح شد. سیاست دولت بومیان آمریکا را وادار کرد تا کشاورز شوند و مادیان‌ها را برای پرورش اسب‌های نر در اختیار آن‌ها قرار داد. آپالوسا‌های اولیه اغلب یال و دم کم‌تری داشتند، اما این ویژگی همه نبود، زیرا بسیاری از آپالوسا‌های اولیه یال و دم کامل نیز داشتند. یک ارتباط ژنتیکی احتمالی بین ژنتیک پلنگ و رشد یال کم و دم وجود دارد، اگرچه رابطه دقیق آن ناشناخته است.

پس از تشکیل باشگاه اسب آپالوسا در سال ۱۹۳۸، نوع مدرن تری از اسب پس از اضافه شدن نژاد اسب کوارتر آمریکایی و عرب ایجاد شد. اضافه شدن خطوط «کوارتر هورس» آپالوسا‌هایی را ایجاد کرد که در مسابقات دوی سرعت و رقابت مهار اسب عملکرد بهتری داشتند. بسیاری از اسب‌های مخصوص مسابقات مهار اسب از تلاقی نژاد قدیمی آپالوسا‌ها با خطوط اسب‌های عربی ایجاد شد. همچنین در طول دهه ۱۹۷۰ برای تولید اسب‌های مناسب‌تر برای مسابقه خون اسب اصیل آپالوسا نیز اضافه شد. بسیاری از پرورش دهندگان فعلی نیز تلاش می‌کنند تا از صفت «دُم موشی» برای این اسب دوری کنند و بنابراین آپالوسا‌های مدرن یال و دم پُرتری دارند.

الگو‌های خال و رنگ آپالوسا

رنگ موی آپالوسا ترکیبی از یک رنگ پایه با طرح خال‌دار است. رنگ‌های پایه‌ای که توسط باشگاه اسب آپالوسا به رسمیت شناخته شده‌اند عبارتند از: قهوه‌ای مایل به قرمز، مشکی، شاه بلوطی، کرند، خاکستری زردفام، کرملو یا پرلینو، سرخ تیره، خاکستری، کهر یا قهوه‌ای مایل به خاکستری و گرولا. نشانه‌های آپالوسا دارای چندین نوع الگو هستند. این گروه منحصر به فرد از الگو‌های خالدار است که در مجموع «مجموعه پلنگ» نامیده می‌شود، که اکثر مردم آن را با اسب آپالوسا مرتبط می‌دانند. خال‌ها روی پوست تیره‌تر قرار می‌گیرند و اغلب با یک هاله احاطه می‌شوند، جایی که پوست کنار خال نیز تیره است، اما پوشش موی روی آن سفید است.

پیش بینی رنگ آپالوسای بالغ در بدو تولد همیشه آسان نیست. کره اسب‌ها از هر نژادی تمایل دارند با پوششی تیره به دنیا بیایند. علاوه بر این، کره‌های آپالوسا همیشه ویژگی‌های پیچیده کلاسیک پلنگ را نشان نمی‌دهند. گاهی اوقات الگو‌های رنگ در طول زندگی اسب تغییر می‌کنند، اگرچه برخی از آنها، مانند الگو‌های پتویی و پلنگی، تمایل به پایداری دارند. اسب‌هایی با طرح‌های سرخ تیره و دانه‌های برف به‌ویژه در هنگام تولد الگوی رنگی کمی از خود نشان می‌دهند و با افزایش سن، لکه‌های قابل رویت‌تری پیدا می‌کنند.

برخی از الگو‌های رنگ آپالوسا عبارتند از: 
-    اسبی که تمام یا قسمتی از بدنش رنگ‌های سفید یا تیره دارد.
-    رنگ تمام سفید، اما محدود به آن نیست و رنگ لگن اسب با رنگ پایه متضاد با رنگ سفید اسب.
-    پوشش سفید که دارای خال‌های تیره درون آن است. خال‌ها معمولا همرنگ رنگ پایه اسب هستند. 
-    اسب سفید با خال‌های تیره که در تمام بدن جاری می‌شود. 
-    رنگ سفید همراه با رنگی دیگر در پهلو، گردن و سر.
-    اسبی با لکه‌های سفید روی بدن تیره. با افزایش سن تعداد و اندازه خال‌ها بیشتر می‌شود. 

این‌ها تنها نمونه‌هایی از الگوی رنگ در اسب‌های آپالوسا هستند و رنگ‌ها و الگو‌های دیگر نیز وجود دارد که توسط باشگاه اسب آپالوسا شناخته شده هستند.

منبع: خبرآنلاین