تصاویر؛ سفر به تهران قدیم؛ تاریخ خواندنی محله محبوب تهران؛ انبار مهمات متفقین چطور پاتوق محبوب جوانان تهرانی شد؟

محله ایرانشهر را به خانه هنرمندان و کافههای اطرافش میشناسند؛ فضاهایی که این محله پایتخت را به پاتوق هنرمندان و هنردوستان و البته شکمدوستان در مرکز شهر تبدیل کرده است.
نزدیکی اینجا به خیابان کریمخانزند و کتابفروشیهایش و همچنین دفتر انتشارات کمکآموزشی اداره آموزش و پرورش و فروشگاه انتشارات مدرسه نیز به وزن فرهنگی محله ایرانشهر اضافه کرده است. خلاصه اگر اهل تهرانگردی هستید و دلتان میخواهد تاریخ تهران را مرور کنید، با ما در کوچههای باریک و خیابانهای پر از درختان کهنسال این محله قدم بزنید.
تاریخش
میگویند در عهد قاجار، یکی از کارکنان سفارت پادشاهی اتریش – مجارستان، مردی خوشبرخورد و فارسیدان به نام «آنتوان فیشر» بود که مال و منالی برهم زده بود و در محلهای بیبار و بر خارج از دروازههای پایتخت، زمینی خرید و آنجا را با کمک معماران ایرانی آباد کرد و بر سر باغش، یک قطعه کاشی گذاشت که روی آن نوشته بود: «فیشرآباد». آهستهآهسته اطراف این باغ هم آبادان شد و خلاصه محلهای متولد شد که به آن فیشرآباد میگفتند؛ محلهای که حالا همان محله ایرانشهر خودمان است و آن باغ، همان بوستان هنرمندان است در قلب محله.
خانه هنرمندان
در زمان پهلوی اول، شهرداری تهران زمینهای اطراف عمارت فیشرآباد را فروخت و این محله گسترش پیدا کرد اما پس از شهریور ۱۳۲۰شمسی و در زمان اشغال ایران، این باغ انبار تسلیحات متفقین شد و ساختمانهای نظامی به آن اضافه شد و پس از خروج آنها، تا حدی بافت نظامی خود را حفظ کرد. پس از انقلاب، این بنا در اختیار شهرداری درآمد و در سال ۱۳۷۷قرار شد این فضا را بازسازی و به مکانی فرهنگی هنری تبدیل کنند و اینگونه شد که بوستان و خانه هنرمندان در سال ۱۳۷۸بازگشایی شد.
طرح بازسازی عمارت اکنون خانه هنرمندان را «بیژن شافعی» معمار ایرانی و فارغالتحصیل دانشگاه تهران بهعهده داشت. حالا در این مرکز پرطرفدار، رویدادهای فرهنگی و هنری گوناگونی چون برپایی نشستهای فرهنگی در سالن آن، نمایش فیلم و اجرای نمایش، برپایی نمایشگاههای هنری در گالریهای آن و... و. برگزار میشود.
دیگر بناهای تاریخی محله
تعدادی بناهای قدیمی هنوز که هنوزه در این محله، سرپا هستند. برخی از آنها اینروزها به کافههای دنج تبدیل شدهاند و گردشگران را بهسوی خود میکشانند. اما اگر بخواهیم بهغیر از خانه هنرمندان، به دیگر بناهای قدیمی و مهم محله ایرانشهر اشاره کنیم، میتوانیم از خانه علامه دهخدا، بنیانگذار لغتنامه دهخدا نام ببریم؛ خانهای که بعد از وفات او و تا اواسط دهه ۳۰، در اختیار مؤسسه لغتنامه دهخدا قرار گرفت. هتل باباطاهر و دفتر قدیمی شرکت تیبیتی» هم از دیگر بناهای قدیمی این محله است.
جهانپهلوان تختی
دلیل مرگ جهانپهلوان تختی، هنوز در هالهای از ابهام است، اما چیزی که همواره روشن است، مردمداری و منش پهلوانی تختی است که ایرانیان را شیفته خود کرد. اما موضوع دیگری از زندگی او که به این محله گره خورده، هتل محل اقامتش در زمان مرگ است. این هتل به نام آتلانتیک در محله ایرانشهر بود که حالا نامش هتل اطلس است.
اکنونش
همانگونه که گفته شد، علاوه بر جاذبه بوستان و خانه هنرمندان، کافهها و رستورانهای زیادی در این محله وجود دارند که برخی از آنها، در خانههای قدیمی و بازسازیشده محل برپا هستند. همچنین این محله، سالهاست که به بورس لوازم اداری معروف است.