مأموریت علمی در عمق ۶۰۰ متری اقیانوس در نزدیکی قطب جنوب
یک فیلم حیرت‌انگیز در عمق ۶۰۰ متری از سطح دریا، در نزدیکی جزایر ساندویچ جنوبی در اقیانوس اطلس جنوبی ضبط شده است. وسیله‌ای روباتیک به‌نام SuBastian، وابسته به کشتی تحقیقاتی Falkor (too) متعلق به مؤسسه Schmidt Ocean Institute، موفق به شکار این موجود نادر در مارس گذشته شد.
یک نمونه خاص از ماهی مرکب جوان به طول تقریبی ۳۰ سانتی‌متر کشف شده؛ در حالی که گونه بالغ آن می‌تواند تا ۷ متر طول و ۵۰۰ کیلوگرم وزن داشته باشد؛ یعنی سنگین‌ترین بی‌مهره‌کره زمین.
دکتر آرون ایوانز، کارشناس ماهی‌های مرکب خانواده "شیشه‌ای" که به‌صورت مستقل گونه را شناسایی کرد عقیده دارد این موجود در دوران نوجوانی خود است؛ یعنی نه نوزاد است و نه بالغ کامل. این اندازه میانی برای ما بسیار ارزشمند است، چون بخش‌های گمشده پازل زندگی این موجود را تکمیل می‌کند.
شگفتی‌های پشت‌سرهم در مأموریت‌های اعماق
در جریان مأموریتی پیشین در ژانویه، تیم تحقیقاتی همین کشتی موفق به ثبت اولین تصاویر از نوعی دیگر از ماهی‌های مرکب شیشه‌ای به‌نام Galiteuthis glacialis نیز شده بود؛ تصویری نادر از موجودی که تا آن زمان هیچ‌گاه در حال زیستن دیده نشده بود.
دکتر جوتیکا ویرمانی، مدیر مؤسسه اشمیت، گفت: ثبت پیاپی دو گونه مختلف در دو مأموریت پیاپی، نشان می‌دهد دنیای شگفت‌انگیز جنوبگان هنوز چقدر برای ما ناشناخته است.
وقتی مجسمه‌ای از شیشه جان می‌گیرد
تصاویر دقیق و با کیفیت موجود به پژوهشگران اجازه داد تا ویژگی‌های مشخص ماهی مرکب کلوسال را شناسایی کنند؛ از جمله وجود قلاب‌هایی در میان بازوهای کوتاه‌تر آن. ایوانز می‌گوید وقتی این قلاب‌ها را دید، به‌قدری هیجان‌زده شد که نفسش بند آمد.
دکتر کت بولستاد از دانشگاه فناوری اوکلند نیوزیلند که در تأیید گونه همکاری داشت، گفت: یکی از چیزهایی که در این فیلم عاشقش شدم، ظرافت و شفافیت این موجود است؛ درست مثل یک مجسمه شیشه‌ای. این یادآور عظمت طبیعت و محدودیت انسان‌ها در نفوذ به چنین جهان‌هایی‌ست.
موجودی فراموش‌شده در ژرفای یخ‌زده
اغلب اطلاعات پیشین درباره ماهی مرکب کلوسال از لاشه‌هایی به‌دست آمده بود که در شکم نهنگ‌ها، پرندگان دریایی یا ماهی‌های شکارشده کشف می‌شدند. اما حالا با این تصویر زنده، دانشمندان گامی بزرگ به‌سوی شناخت بهتر زیست، رفتار و ویژگی‌های این موجود برداشته‌اند.
بولستاد یادآور شد این موجود با غول دریایی دیگر یعنی "ماهی مرکب غول‌پیکر" (giant squid) اشتباه گرفته نشود. کلوسال فقط در قطب جنوب و نواحی اطراف آن زندگی می‌کند؛ در حالی که گونه غول‌پیکر در دیگر اقیانوس‌ها نیز یافت می‌شود.
صحنه‌ای نادر در دل یخ‌های جنوبگان
در یکی از مأموریت‌ها در نزدیکی قطب جنوب، پس از جدا شدن توده یخی بزرگی به اندازه شهر شیکاگو، تیم با استفاده از زیردریایی SuBastian به عمق دریا رفت. در عمق ۶۸۷ متری، ماهی مرکب شیشه‌ای در حالتی خاص با بازوانی بالا نگه‌داشته‌شده - معروف به حالت "کاکاتو" - وارد میدان دید شد؛ رفتاری که پیش‌تر تنها در اسناد مکتوب دیده شده بود.
راز پنهان همچنان باقی است
با وجود همه این پیشرفت‌ها، بزرگ‌ترین رؤیای دانشمندان – ثبت فیلمی از نمونه بالغ و کامل ماهی مرکب کلوسال – هنوز محقق نشده است. این موجودات به‌قدری بینایی حساسی دارند که به‌راحتی از وسایل تحقیقاتی فرار می‌کنند.
کشتی تحقیقاتی تا سال ۲۰۲۸ به جنوبگان بازنخواهد گشت، اما مأموریت‌هایش در سواحل آرژانتین و اروگوئه ادامه خواهد داشت. تمامی غواصی‌ها به‌صورت زنده در کانال یوتیوب مؤسسه پخش می‌شود تا مردم جهان هم در این اکتشافات شگفت‌انگیز همراه شوند.
منبع: همشهری
