چرا «اندازۀ دور گردن» یک شاخص مهم سلامتی است؟

فرادید| شاخص توده بدنی (BMI) سال‌هاست به عنوان معیار سلامت معرفی می‌شود، اما واقعیت این است که برای افراد به‌طور جداگانه معیار دقیقی نیست. این شاخص تنها با توجه به قد و وزن محاسبه می‌شود و اشخاص را از «کم‌وزن» تا «بسیار چاق» دسته‌بندی می‌کند. اما چون عوامل زیادی در سلامت افراد نقش دارند، این دسته‌بندی ساده اغلب گمراه‌کننده است. به عنوان نمونه، ورزشکاران یا بدن‌سازان که توده عضلانی بالایی دارند، ممکن است BMI بالایی داشته باشند و در محدوده ناسالم قرار بگیرند، در حالی که درصد چربی بدن و سایر شاخص‌های سلامتشان کاملاً طبیعی است.

به گزارش فرادید؛ امروزه بیشتر تأکید بر ترکیب بدن است؛ یعنی توجه به نوع و محل ذخیره چربی‌ها. چربی‌های احشایی که اطراف اندام‌های شکمی جمع می‌شوند، برای سلامت خطرناک‌تر از چربی‌های سطحی در دیگر نقاط بدن هستند. به همین دلیل، اندازه‌گیری دور کمر به عنوان نشانه‌ای از میزان چربی احشایی رایج شده است.

اما پژوهشگران اخیراً به شاخص دیگری هم توجه کرده‌اند: اندازه دور گردن. به گفته محققان، اندازه دور گردن می‌تواند نشان‌دهنده نحوه توزیع چربی در قسمت بالای بدن باشد و با برخی بیماری‌ها ارتباط داشته باشد.

مطالعات نشان داده‌اند که افرادی با گردن بزرگ‌تر بیشتر در معرض مشکلاتی مانند فشار خون بالا، ضربان نامنظم قلب، بیماری‌های عروق کرونر، دیابت نوع ۲ و آپنه انسدادی خواب هستند. حتی تحقیقی در سال ۲۰۲۵ ارتباط بین افزایش دور گردن و سندرم تخمدان پلی‌کیستیک را مطرح کرده است.

یکی از پژوهش‌های بزرگ نشان داده که اندازه گردن حتی می‌تواند مستقل از BMI یک پایه ژنتیکی جداگانه داشته باشد. همچنین در برخی مطالعات پیشنهاد شده است که شاید در آینده اندازه دور گردن جایگزین اندازه دور کمر به عنوان شاخص بالینی شود.

چه اندازه‌ای از گردن می‌تواند نگران‌کننده باشد؟

طبق داده‌های پژوهشی:

• برای مردان، دور گردن ۱۷ اینچ (۴۳ سانتی‌متر) یا بیشتر می‌تواند خطرساز باشد.
• برای زنان، حد خطر ۱۴ اینچ (۳۵.۵ سانتی‌متر) یا بیشتر است.

البته محققان تأکید می‌کنند که این یافته‌ها هنوز نیاز به بررسی‌های بیشتر دارند، به‌ویژه درباره رابطه مستقیم میان اندازه گردن و بیماری‌ها.

چه باید کرد؟ توصیه‌ها همان چیزهایی است که همیشه شنیده‌ایم:

• داشتن یک رژیم غذایی متعادل
• فعالیت بدنی منظم

این کارها نه تنها سلامت کلی را بهبود می‌بخشند، بلکه می‌توانند به کاهش چربی در قسمت بالای بدن و در نتیجه کاهش اندازه دور گردن کمک کنند.

با این حال، اگر اندازه گردن شما بالاتر از این محدوده‌ها بود، جای نگرانی فوری نیست. این فقط یکی از شاخص‌های متعدد درباره وضعیت سلامت شماست و باید در کنار سایر عوامل در نظر گرفته شود.