هشدار: به لاشه فوک‌ها دست نزنید!
رئیس اداره حفاظت از زیست بوم دریایی و پایش آلودگی‌های دریایی اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان گیلان هشدار داد: شهروندان در صورت مواجهه احتمالی با لاشه فوک در سواحل از هرگونه تماس، جابجایی یا نزدیکی به لاشه خودداری کنند.
عباس عاشوری، رئیس اداره حفاظت از زیست بوم دریایی و پایش آلودگی‌های دریایی اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان گیلان، روز پنجشنبه اعلام کرد: در روزها و هفته‌های اخیر، هم‌زمان با آغاز بارندگی‌ها و مواج شدن دریای خزر، چندین لاشه فوک در سواحل استان گیلان مشاهده شده است؛ با وجود اینکه اغلب لاشه‌ها در وضعیت فساد و پوسیدگی قرار داشتند و امکان نمونه‌برداری علمی از آن‌ها وجود نداشت، اما بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد وضعیت جسمی مناسب لاشه‌ها حاکی از وقوع یک مرگ دسته‌جمعی و ناگهانی است که می‌تواند ناشی از یک عامل طبیعی یا غیرطبیعی باشد.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه تاکنون گزارشی از مرگ‌ومیر در سایر گونه‌های دریایی دریای خزر دریافت نشده است، احتمال وجود یک عامل ویروسی به‌عنوان علت اصلی این تلفات مطرح است؛ این مرگ‌ومیرها عمدتا در بخش‌های میانی دریا رخ داده و با مواج شدن دریا و در زمان بارندگی‌ها، لاشه‌ها به ساحل منتقل شده‌اند.
وی افزود: تا زمان مشخص شدن علت دقیق این تلفات، ضروری است تمامی شهروندان و نهادهای محلی همکاری لازم را به‌عمل آورند تا از گسترش احتمالی ویروس (در صورت تایید و اثبات) به سایر پستانداران ساحلی مانند شغال‌ها و سگ‌ها جلوگیری شود.
لازم به ذکر است، ویروس دستمپر در دهه‌های گذشته یکی از عوامل اصلی مرگ‌ومیر فوک‌های خزری بوده و در روزهای اخیر نیز گزارش‌هایی از ابتلای این گونه به ویروس آنفلوآنزای فوق‌حاد پرندگان منتشر شده است؛ با این حال، بررسی‌های انجام‌شده بر روی دو لاشه سالم در سال جاری در حوزه جنوبی دریای خزر نشان داده که هیچ‌یک از این دو ویروس در لاشه این دو فوک توسط کارشناسان دامپزشکی تایید نشده است.
در سال ۱۴۰۴ سه مورد لاشه فوک خزری در محدوده پارک ملی بوجاق کشف شده است.
فوک خزری با نام علمی Phoca caspica و نام انگلیسی Caspian Seal تنها پستاندار دریای خزر و گونه‌ای در معرض خطر انقراض (بر اساس فهرست قرمز IUCN) محسوب می‌شود که به‌دلیل صید بی‌رویه، تغییرات زیست‌محیطی و کاهش شدید جمعیت، نیازمند حمایت بین‌المللی است و در فصول تابستان، بهار و پائیز بیشتر در آب‌های نیمه‌جنوبی خزر از جمله ایران زیست می‌کنند و برای زایمان به مناطق یخی در شمال دریای کاسپین مهاجرت می‌کنند.
کشف چندین لاشه فوک خزری با وضعیت متلاشی و فاسد شده در سواحل خزر نشان از گذشت زمان از مرگ فوک‌ها دارد؛ بطوریکه کار تحقیق در این خصوص را بی‌سرانجام گذاشته است.
امسال اهمیت موضوع مرگ مرموز فوک‌های خزری در کشور به حدی رسید که در اوایل خردادماه نشست هماهنگی اقدام ملی برای حفاظت از گونه فوک خزری با حضور معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد و طی آن مدیرکل دفتر زیست بوم‌ها و مدیران‌کل حفاظت محیط زیست استان‌های مازندران و گیلان و معاون اداره‌کل استان گلستان به صورت جداگانه گزارش‌هایی درباره تلفات اخیر و اقدامات انجام شده برای حفاظت از فوک خزری ارائه کردند.
شینا انصاری معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در این نشست با تاکید بر اهمیت توجه به حفاظت از فوک خزری گفت: با توجه به تلفات اخیر باید حساسیت‌های حفاظتی درباره این موضوع به طور ویژه مد نظر قرار گیرد.
وی با تاکید بر اینکه ما نیازمند همکاری منطقه‌ای برای حفاظت از تنوع زیستی اکوسیستم خزر هستیم، گفت: در موضوع دیپلماسی منطقه‌ای باید نگاه ویژه به محیط زیست دریای خزر ایجاد شود و اقدامات مشترک برای حفاظت از گونه‌های در معرض خطر در این پهنه آبی بخصوص برای حفاظت از فوک خزری اجرایی شود.
منبع: ایسنا
