گلوله‌های شلیک شده در «قیام یعقوبی» بعد از 300 سال با استفاده از فلزیاب پیدا شدند
بیش از صد گلولۀ تفنگ و توپ جنگی اخیرا در کاوش‌های باستان‌شناسی در میدان نبرد «کولودن» اسکاتلند کشف شده که پرتو تازه‌ای بر واپسین و ناامیدکننده‌ترین روزهای نبرد سال ۱۷۴۶ انداخته است؛ نبردی که آخرین مرحله از قیام موسوم به «قیام یعقوبی» بود.
فرادید| این یافته‌ها که در اوایل ماه جاری توسط گروهی مشترک از دانشگاه گلاسگو و سازمان صندوق ملی اسکاتلند به دست آمده، احتمالاً محل ایستادگی دلیرانه گروه کوچکی از سربازان ایرلندی را نشان می‌دهد که با جان‌فشانی خود راه فرار هزاران سرباز یعقوبی (هواداران خاندان استوارت) را فراهم کردند.
به گزارش فرادید؛ گلوله‌های سربی در شمال یادمان میدان نبرد پیدا شده‌اند؛ جایی که در میانه قرن بیستم برای جنگل‌کاری تجاری زیرورو شده بود و از نظر باستان‌شناسی بی‌ارزش به نظر می‌رسید. اما بررسی‌ها با دستگاه فلزیاب، گمانه‌زنی‌ها و حفاری‌های آزمایشی، تمرکز غیرمنتظره‌ای از گلوله‌ها را آشکار کرد؛ از جمله گلوله‌های تفنگ و تپانچه و حتی یک گلوله توپ سه‌پوندی که شاید از سوی نیروهای یعقوبی شلیک شده باشد.
بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد این بقایا مربوط به درگیری کوتاه اما شدید دقایق پایانی نبرد ۱۶ آوریل ۱۷۴۶ است؛ جایی که نیروهای در حال عقب‌نشینی یعقوبی با سواره‌نظام دولتی به فرمان دوک کامبرلند روبه‌رو شدند. بنا به گفته پژوهشگران، حدود ۱۵۰ سرباز ایرلندی در خدمت فرانسه، به فرماندهی سرهنگ دوم والتر استیپلتون، میان سپاه یعقوبی و صدها سواره از دسته‌های دراگون‌های کابام و اسب‌سواران کینگستون موضع گرفتند.
این سربازان ایرلندی که با نام «پیکه‌های ایرلندی» شناخته می‌شدند، پیش از عقب‌نشینی، چندین بار به سوی سواره‌نظام دشمن آتش گشودند و سپس پشت دیوارهای پارک کولودن پناه گرفتند. مقاومت آنان، هرچند سرانجام در هم شکست، اما زمانی حیاتی برای فرار باقی‌مانده نیروهای شاهزاده چارلی فراهم کرد. با اینکه بسیاری از آنان کشته شدند، شجاعتشان در روایت‌های تاریخی بازتاب یافته است. بازماندگان ایرلندی به اسارت درآمدند اما چون در خدمت رسمی فرانسه بودند، به‌عنوان «اسیر جنگی» شناخته شدند نه شورشی، و پس از مدتی در اوایل سال ۱۷۴۷ به فرانسه بازگردانده شدند.
نبرد کولودن پایانی خونین بر قیام یعقوبی بود؛ قیامی به رهبری «چارلز ادوارد استوارت» که برای بازگرداندن تاج و تخت بریتانیا به پدر تبعیدی‌اش «جیمز ادوارد استوارت» جنگید. سپاه یعقوبی که خسته و ازنظر تعداد بسیار کمتر از نیروهای دولتی بود، در کمتر از یک ساعت شکست خورد و حدود ۱۶۰۰ نفر که بیشترشان از یعقوبی‌ها بودند جان باختند. این شکست نه‌تنها آرمان خاندان استوارت را درهم شکست بلکه جامعه کوهستانی هایلند را نیز دگرگون کرد.
دِرِک الکساندر، رئیس بخش باستان‌شناسی صندوق ملی اسکاتلند، گفته است این یافته‌ها فراتر از انتظارشان بوده، زیرا منطقه مورد بررسی پیش‌تر فاقد ارزش باستان‌شناختی پنداشته می‌شد. به‌گفته او، کار داوطلبان در این پروژه درک تازه‌ای از چگونگی گسترش نبرد در سراسر دشت کولودن به دست داده است.
قرار است صندوق ملی اسکاتلند از این داده‌های جدید برای بازسازی دقیق‌تر چیدمان نبرد و حفظ بهتر محوطه تاریخی استفاده کند. همچنین، پژوهشگران در آینده با تحلیل جزئی‌تر موقعیت مکانی گلوله‌ها، ارتباط دقیق آن‌ها را با آخرین مقاومت سربازان ایرلندی روشن‌تر خواهند کرد.
