تصاویر؛ فیلم‌هایی که آینده را پیش‌بینی کردند: ۱۰ اختراع واقعی الهام‌گرفته از آثار علمی‌تخیلی

دانشمندان پیش از در نظر گرفتن امکان استفاده از فناوری‌های جدید، باید در مورد آن‌ها تحقیق کنند و سپس توسعه‌شان دهند، اما فیلم‌سازان چنین نگرانی‌هایی ندارند و تنها با کمی تخیل، ایده‌های عیجب و غریب خود را به شکلی هرچند ظاهری و غیرکاربردی به واقعیت تبدیل می‌کنند. نوآوری‌های دنیای فناوری که ابتدا فیلم‌ها آن‌ها را پیش‌بینی کردند، نشان‌دهنده تفکر موازی میان نوآوران دنیای واقعی و فیلم‌سازانی است که چشم به آینده دوخته‌اند. در این مقاله با ۱۰ ایده فیلم‌های سینمایی آشنا خواهید شد که بعدها به اختراعات و محصولات پیشگام دنیای واقعی تبدیل شدند.

۱۰- ساعت هوشمند؛ فیلم Dick Tracy

• تاریخ انتشار: ۱۵ ژوئن ۱۹۹۰
• کارگردان: وارن بیوتی
• بازیگران: وارن بیوتی، مدونا و آل پاچینو
• مدت‌زمان: ۱۰۵ دقیقه

رادیوی مچی نمادین دیک تریسی نخستین بار در نسخه‌های اولیه کمیک‌های استریپ دهه ۱۹۴۰ ظاهر شد. دهه‌ها بعد، این رادیوی مچی در اقتباس لایو اکشن دیزنی به نمایش درآمد. رادیوی مچی فیلم دیک تریسی، نوعی پیش‌بینی از مفهوم ساعت‌های هوشمند امروزی بود. اگرچه ساعت مچی در این فیلم اختراع نشد، اما تاثیر مثبتی بر نگرش فرهنگی به فناوری گجت‌های پوشیدنی داشت و بذرهایی از الهام و آینده‌نگری را در ذهن نوآوران فناوری کاشت. ساعت‌های هوشمند جداگانه توسعه یافتند، اما هم کمیک‌های دیک تریسی و هم فیلم آن به افزایش محبوبیت ایده دستگاه‌های ارتباطی قابل حمل و پوشیدنی کمک کردند و نقشی ویژه در اختراع ساعت‌های هوشمند دنیای واقعی داشتند.

۹- وسایل نقلیه خودران؛ فیلم Total Recall

• تاریخ انتشار: ۱ ژوئن ۱۹۹۰
• کارگردان: پل ورهوفن
• بازیگران: آرنولد شوارتزنگر، رِیچل تیکوتین، شارون استون و رانی کاکس
• مدت‌زمان: ۱۱۳ دقیقه

جانی‌کب، راننده تاکسی رباتیک در فیلم Total Recall، نسخه‌ای اغراق‌آمیز از وسایل نقلیه خودران امروزی است. این فیلم با ارائه نگاهی اجمالی به امکان حمل و نقل خودکار، بر ادراک عمومی تاثیر گذاشت و به اثری الهام‌بخش برای متفکران این حوزه تبدیل شد. تصویرسازی فیلم از وسایل نقلیه‌ای که بدون کنترل مستقیم انسان کار می‌کنند، بحث‌هایی را درباره اتوماسیون و پتانسیل آن در دنیای واقعی به راه انداخت. اگرچه صحنه تاکسی جانی‌کب برای خنداندن ساخته شده است، اما فیلم Total Recall نقش مهمی در شکل‌دهی به تخیل جمعی درباره وسایل نقلیه خودران ایفا نمود و به توسعه فناوری‌های حمل و نقل بدون راننده در قرن بیست و یکم کمک کرد.

۸- چاپ سه‌بعدی اندام‌های انسان؛ فیلم Darkman

• تاریخ انتشار: ۲۴ آگوست ۱۹۹۰
• کارگردان: سم ریمی
• بازیگران: لیام نیسون، فرانسیس مک‌دورمند و کالین فریلز
• مدت‌زمان: ۹۶ دقیقه

فیلم Darkman داستان دکتر پیتون وِست‌لِیک را روایت می‌کند که موفق به ابداع روشی جهت ایجاد پوست مصنوعی برای کمک به قربانیان سوختگی می‌شود. محققان دنیای واقعی ۳۰ سال بعد به این فناوری آینده‌نگرانه دست یافتند. امروزه، دانشمندان هنوز مشغول کار روی بهبود فناوری چاپ زیستی هستند که می‌توان با آن علاوه‌بر پوست، سایر اندام‌های بدن را نیز چاپ کرد. اگرچه این فیلم چاپ سه‌بعدی را پیش‌بینی نکرد، اما در آن ایده ایجاد پوست مصنوعی برای اهداف ترمیمی مورد بررسی قرار گرفت. داستان تخیلی فیلم Darkman احتمالا به شکل‌گیری گفتگوهای گسترده‌تر پیرامون فناوری‌های پیشرفته پزشکی کمک کرده است. این اثر مرزهای آنچه که ممکن به نظر می‌رسید را جابه‌جا کرد و بر مسیر تحقیقات علمی در پزشکی ترمیمی تاثیر گذاشت.

۷- تماس ویدیویی؛ فیلم Metropolis

• تاریخ انتشار: ۱۰ ژانویه ۱۹۲۷
• کارگردان: فریتس لانگ
• بازیگران: گوستاو فرولیش، بریژیت هلم و آلفرد آبل
• مدت‌زمان: ۱۵۳ دقیقه (کات اصلی)

متروپلیس، اولین فیلم بلند علمی‌تخیلی که توسط فریتس لانگ ساخته شد، با نوآوری‌های آینده‌نگرانه خود از جمله نخستین نسخه سینمایی از تماس تصویری، مخاطبان دهه ۱۹۲۰ را شگفت‌زده کرد. باتوجه به زمان تولید این اثر، برخی لانگ را ایده‌پرداز اصلی تماس‌های ویدیویی می‌دانند. با این حال، شایان ذکر است که در همان سال اکران متروپلیس، تازه تلویزیون اختراع شد! اگرچه لانگ به دلیل پیش‌بینی فناوری تماس تصویری که امروزه رایج است، مورد تحسین قرار می‌گیرد، اما او برای ابداع آن تنها نوآوری‌های جدید زمان خود یعنی قرن بیستم را با یکدیگر ترکیب کرد که این موضوع مجددا نشان‌دهنده تفکر موازی بین فیلم‌سازان آینده‌نگر و دانشمندان دنیای واقعی است.

۶- دستگاه‌های پوشیدنی و بیومتریک؛ فیلم Back to the Future Part II

• تاریخ انتشار: ۲۲ نوامبر ۱۹۸۹
• کارگردان: رابرت زمکیس
• بازیگران: کریستوفر لوید، مایکل جی. فاکس، لیا تامپسون و توماس اف. ویلسون
• مدت‌زمان: ۱۰۸ دقیقه

کارگردان قسمت دوم فیلم Back to the future دستگاه‌های پوشیدنی و بیومتریک را اختراع نکرد، اما به درستی پیش‌بینی کرد که چگونه چنین فناوری‌هایی در آینده به‌طور فزاینده‌ رواج می‌یابند. در حالی که اختراع هدست‌های واقعیت مجازی به دهه ۱۹۶۰ برمی‌گردد، در قسمت دوم فیلم بازگشت به آینده پیش‌بینی شد که چگونه این دستگاه‌ها ساده‌تر و کوچک‌تر می‌شوند و به خانه‌ها راه پیدا می‌کنند. همین قضیه در مورد پیش‌بینی اسکنرهای امنیتی بیومتریک که اکنون ویژگی عادی گوشی‌های هوشمند هستند نیز صادق است. موارد زیادی وجود دارند که قسمت دوم فیلم بازگشت به آینده در مورد سال ۲۰۱۵ به درستی نشان می‌دهد، اما تکنولوژی‌های پوشیدنی و بیومتریک، دقیق‌ترین پیش‌بینی آن از دنیای فناوری است.

۵- تبلیغات شخصی‌سازی شده؛ فیلم Minority Report

• تاریخ انتشار: ۲۱ ژوئن ۲۰۰۲
• کارگردان: استیون اسپیلبرگ
• بازیگران: تام کروز، نیل مک‌دونا، سامانتا مورتون و کالین فارل
• مدت‌زمان: ۱۴۵ دقیقه

فیلم Minority Report با نوعی تصویرسازی آینده‌نگرانه، تبلیغات هدفمند و شخصی‌سازی‌شده را پیش‌بینی کرد. در جهانی که اسکن شبکیه به تبلیغ‌کنندگان امکان می‌داد پیام‌های بسیار شخصی‌سازی‌شده‌ای برای افراد ارسال کنند، فیلم Minority Report به درستی آینده‌ای را پیش‌بینی کرد که در آن تبلیغات با ترجیحات و داده‌های فردی تطبیق می‌یابند؛ امروزه این استراتژی بازاریابی بسیار رایج است. در نتیجه، این فیلم در طول قرن بیستم موجب به‌وجود آمدن بحث‌هایی درباره حریم خصوصی داده‌ها شد. در حالی که این فناوری در واقعیت مسیر متفاوتی را طی کرد، اما اثر نام‌برده بر آگاهی عمومی و سخنان مردم درباره آینده احتمالی تبلیغات شخصی‌سازی‌شده نقش داشت. چنین تبلیغاتی تنها نشانه‌ای از مشکلات بزرگ‌تر حریم خصوصی هستند که این فیلم علمی‌تخیلی اکشن به آن‌ها اشاره داشت.

۴- تبلت؛ فیلم ۲۰۰۱ :A Space Odyssey

• تاریخ انتشار: ۱۰ آوریل ۱۹۶۸
• کارگردان: استنلی کوبریک
• بازیگران: کِیر دولیا، گری لاک‌وود، ویلیام سیلوستر و داگلاس رین
• مدت‌زمان: ۱۴۹ دقیقه

مفهوم امروزی تبلت لمسی برای نخستین‌بار در داستان‌های علمی‌تخیلی کلاسیک دهه ۱۹۵۰ مانند “بنیان” ایزاک آسیموف و “نگهبان” آرتور سی. کلارک به‌وجود آمد. سپس کلارک و استنلی کوبریک اولین نسخه سینمایی تبلت مدرن را در فیلم “A Space Odyssey: 2001” به جهانیان نشان دادند. فضانوران آینده در این فیلم مشغول تماشای نیوزپدهای (NewsPad) خود در حین غذا خوردن هستند که این کار بسیار شبیه به آن چیزی است که امروزه مردم با تبلت‌ها و گوشی‌های خود انجام می‌دهند. اگرچه فناوری صفحه لمسی از اوایل دهه ۱۹۶۰ در دست توسعه بود، اما تا قرن بیست و یکم طول کشید تا تبلت‌ها با طراحی مشابه نیوزپد فیلم مذکور در همه‌جای دنیا مورد استفاده قرار گیرند.

۳- پیوند صورت؛ فیلم Face/Off

• تاریخ انتشار: ۲۷ ژوئن ۱۹۹۷
• کارگردان: جان وو
• بازیگران: جان تراولتا، نیکلاس کیج و جوآن آلن
• مدت‌زمان: ۱۳۸ دقیقه

فیلم Face/Off یک اثر علمی‌تخیلی، جنایی و اکشن مهیج است که داستان آن بر جراحی پیوند صورت تمرکز دارد، عملی که در زمان انتشار فیلم کاری تخیلی محسوب می‌شد. این فیلم به روایت داستانی پرتنش شامل تعویض چهره میان شخصیت‌ها می‌پردازد. اگرچه فیس‌آف روش‌های پزشکی واقعی را نشان نمی‌دهد، اما موجب شد علاقه‌مندی و بحث‌هایی درباره امکان‌پذیر بودن چنین جراحی‌های عجیبی شکل بگیرد. نگرش تخیلی فیلم به پیوند صورت، به جذابیت آن افزوده و پیچشی منحصربه‌فرد به ژانر اکشن-هیجانی بخشید. در دنیای واقعی، جراحی‌های پیوند صورت حدود یک دهه پس از انتشار فیلم Face/Off به عملی قابل انجام تبدیل شدند که این موضوع تقارن جالبی را میان داستان‌های تخیلی و پیشرفت‌های علمی نشان می‌دهد.

۲- واقعیت افزوده؛ فیلم RoboCop

• تاریخ انتشار: ۱۷ ژوئن ۱۹۸۷
• کارگردان: پل ورهوفن
• بازیگران: پیتر ولر، نانسی آلن و رانی کاکس
• مدت‌زمان: ۱۰۲ دقیقه

نسخه اول RoboCop هنوز هم به عنوان یک فیلم علمی‌تخیلی عالی شناخته می‌شود و بخش بزرگی از جذابیت آن به صحنه‌های POV یا اول شخص سایبورگ اصلی مربوط می‌شود که نسخه اولیه واقعیت افزوده را به نمایش گذاشت. اگرچه این نسخه به‌طور مستقیم نشان‌دهنده واقعیت افزوده امروزی نیست، اما به خوبی شما را با مفهومی از اطلاعات دیجیتال که روی دنیای فیزیکی نمایش داده می‌شود، آشنا می‌کند. با وجود اینکه داستان روبوکاپ بر اساس حدس و گمان بود، اما در شکل‌دهی به تصورات و بحث‌ها درباره امکان ترکیب واقعیت‌های دیجیتال و فیزیکی نقش داشت. این فیلم با الهام از واحدهای HUD که در همان دوران برای خلبانان توسعه داده می‌شدند، شکاف میان ریشه‌های این فناوری و پیشرفت‌های کنونی واقعیت افزوده را پر می‌کند.

۱- هوش مصنوعی؛ فیلم The Day the Earth Stood Still

• تاریخ انتشار: ۲۸ سپتامبر ۱۹۵۱
• کارگردان: رابرت وایز
• بازیگران: مایکل رنی، پاتریشیا نیل، بیلی گری و سم جافی
• مدت‌زمان: ۹۲ دقیقه

یکی از هوشمندانه‌ترین فیلم‌های علمی‌تخیلی جهان، اثری به نام The Day the Earth Stood Still است که رباتی تحت نام گورت (Gort)، اولین هوش مصنوعی واقعی در تاریخ سینما، را به تصویر می‌کشد. در حالی که فیلم متروپلیس دارای یک ربات هوشمند به عنوان آنتاگونیست بود، نسخه ساختگی ماریا یا همان گورت با بارگذاری ذهن انسان، صاحب ادراک شده بود. اگرچه این ربات در طول فیلم صحبت نمی‌کند، اما به وضوح نشان داده می‌شود او یک موجود ساختگی است که می‌تواند دستورات پیچیده را اجرا کرده و با موقعیت‌های دنیای واقعی سازگار شود. نکته جالب این است که اطلاعات وب‌سایت Britannica نشان می‌دهد اولین برنامه واقعی هوش مصنوعی نیز در سال ۱۹۵۱ منتشر شد که درست مانند گورت، بیش از ۵۰ سال نسبت به هوش مصنوعی مدرن قدیمی‌تر است.

منبع: دیجینوی