چینی‌ها می‌گویند این «زن آمریکایی» ویروسِ کرونا را به کشورشان آورده است

فرادید | ماجته بِناسی، یک سربازِ ذخیره ارتشِ آمریکا و مادر دو فرزند، اخیراً هدفِ «تئوری‌های توطئه‌ای» قرار گرفته که می‌گویند او بوده که ویروسِ کرونا را به چین آورده است.

این ادعا‌ها که گفته می‌شود «غلط» هستند هر روز به گستردگی در شبکه یوتیوب انتشار می‌یابند و تاکنون هزاران نفر از آن‌ها بازدید کرده‌اند. گفته می‌شود حزبِ کمونیستِ چین از این ادعا‌ها استقبال کرده است.

بناسی و همسرش هرگز نشانه‌های بیمارِ کووید-۱۹ را نداشته‌اند و نتیجه آزمایشِ آن‌ها منفی بوده است؛ با‌این‌حال، همچنان موضوعِ داغ گفتگو‌ها در شبکه‌های اجتماعی چین هستند که اغلب آن‌ها را برای انتشار این ویروس متهم می‌کنند.

آن‌ها می‌گویند این ادعا‌ها زندگیِ آن‌ها را از این رو به آن رو کرده است. این زوج می‌گویند قبل از آنکه حساب‌های کاربری خود را در شبکه‌های اجتماعی مسدود کنند، آدرسِ منزلشان در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته شده بوده و صندوق‌های ای-‌میل‌شان پر از پیام‌هایی از طرفِ باورمندان به نظریه‌های توطئه شده است.

بناسی به سی‌اِن‌اِن گفته است: «مثل آن است که هر روز از یک خواب بد به یک کابوس وارد می‌شویم.»

به همراهِ گسترشِ ویروسِ کرونا در سراسر جهان، شایعه‌ها درباره آن نیز در حالِ گسترش است. غول‌های بزرگ تکنولوژی گفته‌اند اقداماتی را برای مبارزه با اطلاعاتِ غلط درباره ویروسِ کرونا انجام داده‌اند. اما این اقدامات در موردِ خانواده بناسی کارساز نبوده است.

گرفتاری‌هایی که این خانواده متحمل شده است، نشان می‌دهد تا چه اندازه بسترِ رسانه‌های اجتماعی به اطلاعاتِ آشکارا غلط پاداش می‌دهد و آن‌ها را تقویت می‌کند. این مورد همچنین یک بار دیگر با قدرت یادآوری می‌کند که اطلاعاتِ غلط در فضای آنلاین، هر چقدر که غلط بودن و غیرحقیقی بودنِ آن اشکار باشد، می‌تواند واقعی باشد و پیامد‌های ماندگاری در فضای آفلاین داشته باشد.

بیشتر بخوانید:

ماجته و همسرش مَت همچنان در شغل‌های دولتی خو فعال هستند. ماجته یک کارمندِ ارتشِ آمریکا در ویرجینیاست و به عنوان افسرِ امنیتی کار می‌کند. مَت نیز یک افسروی نیروی هوایی بازنشسته است که به عنوانِ کارمندی غیرنظامی در نیرویِ هوایی پنتاگون مشغولِ کار است.

کار کردن برای دولتِ آمریکا مانع از آن نشده که این زوج نیز مانند خانواده‌های دیگری که هدفِ آزار و اذیت و اطلاعاتِ غلط قرار گرفته‌اند، احساسِ ناامیدی نکنند.

مَت تلاش کرد تا ویدیو‌ها را از یوتیوب بردارد و از انتشارِ آنلاینِ آن‌ها پیشگیری کند. این زوج می‌گویند با یک وکیل و پلیس صحبت کرده‌اند، که هر دو به آن‌ها گفته‌اند کار زیادی نمی‌توان در این مورد انجام داد.

خاستگاهِ تئوریِ توطئه

تئوری‌های توطئه از این نظر که آن‌ها هم تکامل و جهش پیدا می‌کنند تا بتوانند خود را انتشار دهند و بقا یابند، بی‌شباهت به ویروس‌ها نیستند. قبل از آنکه ماجته بناسی به شخصیتِ نقشِ اولِ این تئوری‌ها تبدیل شود، انواعی از تئوری‌های توطئه ماه‌ها بود که در حال گردش بودند.

در هفته‌های آغاز این همه‌گیری، این نظریه مطرح شد که ویروس، سلاحِ بیولوژیکیِ آمریکا بوده است. بعد از آن یکی از اعضایِ دولتِ چین به‌وضوح اعلام کرد که آمریکا ویروس را به داخلِ چین آورده است.

در ماه مارس بود که توجه نظریه‌پرداز‌های توطئه به ماجته بناسی جلب شد. شروعِ این نظریه‌ها، مشارکتِ او در بازی‌های جهانیِ ارتش به میزبانیِ ووهان، مرکزِ انتشارِ ویروس بود.

ماجته بناسی در مسابقه دوچرخه‌سواری شرکت کرده بود. اما در آخرین دور دچار سانحه شد و یک دنده شکسته و صدمه مغزی برایش باقی ماند. بناسی علی‌رغم سانحه مسابقه را به پایان رساند، اما این آغاز اتفاقی بدتر بود. صد‌ها ورزشکار از ارتشِ آمریکا در این مسابقات حضور داشتند، اما از میانِ همه آن‌ها بناسی انتخاب شد و نوکِ تیرِ پیکانِ حملاتِ نظریه‌پردازانِ توطئه به سمتِ او نشانه گرفته شد. نخستین کسی که ایده نقش داشتنِ بناسی در آلوده کردنِ جهان به ویروسِ کرونا را مطرح کرد، یک آمریکاییِ ۵۹ ساله به نامِ جورج وِب بود که سال‌هاست با ۱۰۰۰۰۰ دنبال‌کننده و بیش از ۲۷ میلیون بازدیدکننده در یوتیوب به پخشِ اطلاعاتِ غلط می‌پردازد.

در سال ۲۰۱۷ سی‌اِن‌اِن فاش کرد که وِب یکی از سه نظریه‌پردازِ خبرِ جعلیِ ورود کشتی با بار «بمب» به بندرِ چارلستون در کالیفرنیای جنوبی بوده است. این بمب‌ها هرگز تحقق نیافت؛ اما همین اخبارِ جعلی باعث شد بخش‌هایی از بزرگترین بندرِ آمریکا برای مدتی بسته شود تا امنیت کسی به خطر نیفتد.

وب می‌گفت: تا همین اواخر ویدیو‌های یوتیوبِ او شاملِ آگهی‌های بازرگانی هم می‌شد، که یعنی همان اندازه که وب از طریقِ این اخبار درآمد کسب می‌کرده، مالکِ این پلتفورم یعنی شرکتِ گوگل نیز از آن کسب درآمد می‌کرده است.

او همچنین ادعا کرده است که دی جِیِ ایتالیایی بِنی بنیاسی که در سالِ ۲۰۰۲ یک آهنگِ پرفروشی به نام «رضایت» را ارائه کرده بود، آلوده به ویروسِ کرونا بوده و او هم به همراه ماجته و مَت بناسی بخشی از توطئه‌ای است که به ویروسِ کرونا مرتبط است.

ماجته و مَت بناسی گفته‌اند هرگز بِنی را ملاقات نکرده‌اند و تا آنجایی که می‌دانند هیچ نسبتی با هم ندارند. بنی نیز در این راه گفته بناسی یک اسمِ فامیلیِ رایج در ایتالیاست.

بنی بناسی به سی‌اِ‌ِن‌اِن گفته که هرگز ویروسِ کرونا نگرفته و مانند همه هنرمندان در سراسر کشور کنسرت‌های خود را به دلیل لغوِ پرواز‌ها و فاصله اجتماعی، لغو کرده است.

وِب گفته هیچ ارتباطی با نظریه توطئه ندارد، او خودش را یک «خبرنگارِ تحقیقی» می‌داند و نه نظریه‌پردازِ توطئه.
او همچنین گفته است، بعد از صحبت‌های او درباره ویروسِ کرونا، یوتیوب پخش آگهی روی فیلم‌های او را متوقف کرده است. وب گفته که به‌طور معمول فقط چند صد دلار در ماه از یوتیوب کسب درآمد می‌کرده است.

یوتیوب تأیید کرده که پخش آگهی روی فیلم‌های وب را متوقف کرده، اما نگفته که آیا پیش از این ویدیو‌های بازرگانی روی فیلم‌های وب پخش می‌شده یا نه.

یکی از سخنگویانِ یوتیوب گفته که این شرکت به پخشِ اطلاعاتِ درست درباره کرونا متعهد است. این شرکت گفته که برخی ویدیو‌های وب درباره کرونا را از صفحات اینترنت برداشته است.

نظریه‌های غلط در فضای مجازی، پیامد‌های واقعی در فضایِ واقعی

تهمت‌های که به خانواده بناسی زده می‌شود ممکن است به شدت غیرحقیقی باشد، اما آن‌ها تهدید‌ها و ترسِ واقعی را در دنیایِ بسیار واقعی احساس می‌کنند.

مَت بناسی گفته که می‌ترسد این اتفاق به یک «پیتزاگیت» دیگر منجر شود. او اشاره دارد به یک تئوریِ توطئه دیگر که ادعا کرده بود یک حلقه از آزارگرانِ کودک که به نحوی با هیلاری کلینتون در ارتباط هستند، یک پیتزافروشیِ زنجیره‌ای بزرگ در واشنگتن را نیز اداره می‌کنند.

این خبر چندان موردِ توجه قرار نگرفت تا اینکه در اواخرِ سال ۲۰۱۶، یک مردِ مسلح وارد پیتزافروشی شد و به روی همه اسلحه کشید و گفت: هدفش تحقیق درباره «پیتزاگیت» است.

مَت بناسی می‌گوید: «خیلی سخت است که وِب را مقصر بدانیم. قوانین به شما می‌گویند که کارِ زیادی نمی‌شود کرد، چون ما در این کشور آزادی بیان داریم. بعد به شما می‌گوید «برو با یک وکیلِ صحبت کن»، که ما این کار را کردیم. ما با یک وکیل صحبت کردیم. شما به سرعت می‌فهمید برای آدم‌های معمولی مثل ما، دادخواهی درباره چنین مسائلی بسیار گران تمام می‌شود. از ما هیچ حمایتی از طرفِ نیروی پلیس و دادگاه نمی‌شود.»

مَت بناسی می‌گوید از یوتیوب شکایت کرده، اما حتی وقتی این شرکت می‌خواهد ویدیو‌هایی را از صفحات پاک کند، این کار چند روز طول می‌کشد. تا این اتفاق بیفتد، یک ویدیو وایرال شده و صدمه‌ای که نباید را وارد کرده است. بدتر از همه آن است که با اینکه ویدیو‌ها از روی یوتیوب برداشته شده‌اند، اغلب در همین بستر بارگذاریِ مجدد می‌شوند.
در چین، ویدیو‌های مربوط به بناسی مرتب در بستر‌هایی مانند وی‌چت، وایبو و... به اشتراک گذاشته می‌شوند و به چینی ترجه می‌شوند.

استادِ حقوقِ دانشگاه بوستون، دنیل سیترون، می‌گوید، این تجربه منحصر‌به‌فرد نیست. کسانی که «حملاتِ سایبری» را تجربه می‌کنند، از طرفِ پلیس و نهاد‌های دیگر، خدماتِ حمایتی و تحقیقاتی لازم را دریافت نمی‌کنند.
سیترون می‌گوید، قانون باید تغییر کند.

بناسی می‌گوید، «دیگر فرقی نمی‌کند که چه کاری انجام شود، آسیب که نباید، رسیده است. من می‌دانم که دیگر آن آدمِ سابق نخواهم بود. هر وقت سراغِ گوگول بروید و اسمِ من را جستجو کنید، بیمارِ صفرِ نیز همراه آن بالا خواهد آمد.»

منبع: CNN
ترجمه: سایت فرادید