تضعیف ارادی پوند در انگلستان

«مارک کارنی»، رئیس بانک انگلستان قطعیت افزایش نرخ بهره در ماه آینده را از بین برد. کارنی پنجشنبه شب در مصاحبه خود با شبکه بی‌بی‌سی، رشد نرخ بهره به ۷۵/ ۰ درصد را در هاله‌ای از ابهام قرار داد. بازار‌های انگلستان با فرض رشد ۲۵/ ۰ درصدی نرخ بهره طبق برنامه پیشین بانک مرکزی، اثر آن را پیش‌خور کرده بودند؛ اما پس از مصاحبه سکاندار پولی، واکنش منفی بازار با ریزش پوند محرز شد.

پول انگلستان در ۲ روز پایانی هفته نزدیک به ۵/ ۱ درصد نسبت به دلار آمریکا افت کرد. پوند یک هفته پیش در بالاترین سطح خود از زمان «برگزیت» رسیده بود. تقویت پوند در شرایطی که تضعیف ارز در دستور کار برخی دولت‌ها از جمله آمریکا قرار گرفته، نرخ تورم سالانه از پیش‌بینی عقب مانده و صندوق بین‌المللی پول انگلستان را یکی از کندترین اقتصاد‌های اروپا خطاب کرده، وضعیت خوشایندی برای بانک انگلستان محسوب نمی‌شد؛ بنابراین کارنی وارد عمل شد تا از تشدید تب پوند پیشگیری کند.

بهار طلایی پوند؟
فصل بهار با صعود پوند نسبت به دلار آمریکا و یورو آغاز شده بود و پوند را به پربازده‌ترین ارز معتبر دنیا در سال ۲۰۱۸ میلادی مبدل کرد. بازدهی ۶ درصدی نسبت به ارز‌های رایج دنیا، پوند را به قله «برگزیت» نزدیک کرد. پس از آغاز پروسه خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، پوند دیگر به نرخ برابری ۵/ ۱ نسبت به دلار نرسیده است؛ اما در روز‌های میانی هفته قبل بود که ارز انگلستان برای لمس نرخ برابری ۴۴/ ۱ خیز برداشت و به نزدیکی آن نیز رسید.

به این ترتیب، بهترین روز پوند استرلینگ پس از برگزیت، ۴ روز پیش ثبت شد. صعود این ارز به دلیل انتظارات سرمایه‌گذاران از رشد نرخ بهره، توافق کم‌هزینه اتحادیه اروپا و بریتانیا و کاهش ریسک تجارت رقم خورده بود. همزمان با وجود این رویکرد در بازارها، نرخ رشد دستمزد‌ها برای نخستین بار در ۱۸ ماه گذشته از نرخ تورم عبور کرد تا شرایط برای مانور انقباضی بانک مرکزی انگلستان فراهم شود؛ اما این تمام ماجرا برای پوند نبود. صندوق بین‌المللی پول در آخرین گزارش خود، انگلستان را به‌عنوان یکی از کندترین اقتصاد‌های اروپا معرفی کرده است.

رشد اقتصادی ۷/ ۱ درصدی سال ۲۰۱۷ با رشد ۵/ ۱ درصدی برای سال‌جاری و سال ۲۰۱۹ میلادی جایگزین خواهد شد. از طرفی بررسی روند یک سال اخیر در رالی یورو با پوند، درخشش بیشتر یورو را نشان می‌دهد؛ چراکه نرخ برابری این ۲ رقیب اروپایی نسبت به دلار افزایشی است که خود در پروسه تضعیف قرار دارد. بنابراین، بخش زیادی از رشد پوند را می‌توان به «دلار ترامپ» نسبت داد. منظور از دلار ترامپ، سیاست ارزی کاخ سفید برای تضعیف تعمدی شاخص ارز آمریکا در راستای پوشش کسری تراز تجاری این کشور است.

با این تفاسیر، رشد پوند به معنای تداوم این مسیر نیست و رویه دوم ماجرا قدرت زیادی در آینده خواهد داشت. در واقع، تقویت پوند در شرایطی که «جنگ ارزی» گزینه روی میز برخی دولت‌ها از جمله ایالات‌متحده است، چندان به سود پوند محسوب نمی‌شود. تقویت یورو نسبت به دلار نیز در ماه‌های گذشته با واکنش تند بانک مرکزی اروپا همراه شده بود. «ماریو دراگی»، رئیس بانک اتحادیه ماه گذشته نسبت به روند ادامه‌دار تضعیف دلار هشدار داد.

سکوت بانک مرکزی انگلستان و بازدهی قابل توجه پوند در سال‌جاری میلادی، اقتصاد کند این کشور را تحت فشار بیشتری قرار داده بود؛ بنابراین مارک کارنی بالاخره وارد میدان شد و تقویت پوند در برابر سایر ارز‌ها به خصوص دلار را با یک مصاحبه متوقف کرد. کارنی رویکرد انقباضی که قرار بود با رشد نرخ بهره در ۱۰ ماه مه (۲۰ اردیبهشت) تایید شود را از قطعیت خارج کرد.

افت بیش از انتظار نرخ تورم نیز مزید بر علت شد تا احتیاط به فضای هیات مدیره بانک انگلستان بازگردد. پس از مصاحبه سکاندار پولی، نرخ برابری پوند به دلار سیر نزولی گرفت و تا لب مرز ۴/ ۱ نیز رسید. در واقع، کارنی توانست تب پوند را فرو بنشاند تا معادلات ارزی در سطح بین‌المللی به سود دلار ترامپ و به ضرر پوند پیش نرود.
کارنی شتاب پوند را گرفت!

کارنی در بازار‌های مالی انگلستان به «دوست غیرقابل اعتماد» معروف شده است. این لقب به وجود سردرگمی در مسیر آتی سیاست پولی بانک مرکزی انگلستان با ریاست کارنی مربوط می‌شود. البته، مارک کارنی فارغ از نظر بازار‌های مالی در زمینه سیاست‌گذاری پولی جزو معتبرترین بانکداران دنیا است. او تاکید زیادی بر انتخاب بهترین گزینه با توجه به شرایط برای ثبات اقتصاد دارد و اقدام وی برای مهار پوند نیز ناشی از همین ویژگی است.

بانک انگلستان برای نشست ماه مه خود نرخ ۷۵/ ۰ درصدی را برنامه ریخته بود؛ اما گزارش نامطلوب خرده‌فروشی، کاهش نرخ تورم شاخص مصرف‌کننده نسبت به پیش‌بینی و تصمیمات در خصوص «برگزیت» از سوی کارنی به‌عنوان عوامل تجدیدنظر احتمالی در روند نرخ بهره نام برد. البته رشد نرخ بهره و انقباض پولی کماکان در برنامه کلی این بانک وجود دارد.

نرخ تورم (نقطه به نقطه ۱۲ ماهه) در ماه مارس ۷/ ۲ درصد پیش‌بینی شده بود؛ اما نرخ غیرمنتظره ۵/ ۲ درصدی برای تورم سالانه به ثبت رسید. نرخ تورم انگلستان هنوز هم از هدف ۲ درصدی بالاتر است؛ با این حال، افت ناگهانی آن به میزان ۲/ ۰ درصد باعث تضعیف تفکر «باز»‌ی (رویکردی که به انقباض پولی و کنترل تورم از طریق رشد نرخ بهره گرایش دارد) در هیات مدیره بانک انگلستان شد. سکاندار پولی بریتانیا، ضمن اشاره به داده‌های اقتصادی «نرم» (رشد کمتر از توقع) که در طول هفته گذشته منتشر شدند، از فشار اندکی که بر بازار‌ها وارد شده، اظهار آگاهی کرد.

او ترجیح سیاست‌گذاران در این شرایط را نظارت موثر بر وضعیت عنوان کرد: «ما با خونسردی کامل همه چیز را تحت نظر قرار خواهیم داد.»