پاسخهایی شگفتآور به این که «چرا بیشتر خبرها بد است؟»
چرا روزنامهها و شبکههای تلویزیونی پر از خبرهایی درباره فجایع، فساد و بیکفایتیهاست؟ تام استافورد، روانشناس، میگوید، دلیلش احتمالاً ما مخاطبان هستیم. چگونه؟
فرادید | بعضیاوقات هنگام خواندن اخبار حس میکنید فقط رخدادهای افسردهکننده و وحشتناک گزارش میشوند. چرا رسانهها به جای تمرکز روی رویدادهای خوب زندگی روی وقایع بد تمرکز میکنند؟ و این گرایشِ ناراحتکننده چه چیزی درباره ما مخاطبان به ما میگوید؟
به گزارش فرادید، اینطور نیست که فقط رویدادهای بد در جهان رخ دهند. احتمالاً روزنامهنگاران به این دلیل جذب گزارش دادنِ اخبار بد میشوند که فجایع ناگهانی گیراتر از پیشرفتهای تدریجی هستند. یا شاید دلیلش این باشد که گردآورندگانِ اخبار باور دارند گزارشهای منفی درباره سیاستمدارانِ فاسد یا اتفاقاتِ بدیمن، داستانهای سادهتری هستند.
اما یک احتمال قویتر نیز وجود دارد و آن اینکه ما، خوانندگان و بینندگان اخبار، به روزنامهنگاران آموزش دادهایم تا روی خبرهای بد تمرکز کنند.
بسیاری از آدمها مدعی هستند که اخبار خوب را ترجیح میدهند. اما آیا واقعاً این حقیقت دارد؟
برای بررسی بیشتر این احتمال، دو محقق به نامهای مارک تراسلر و استورات سوروکا، از دانشگاه مکگیل در کانادا، یک آزمایش را طرح کردند. آنها از نتایجی که تحقیقاتِ پیشین درباره چرایی ارتباط مخاطبان با اخبار بد به دست داده بودند، رضایت نداشتند. آنها میگفتند این آزمایشها یا کنترلنشده (برای مثال به افراد گفته شده بود که در خانه اخبار را از طریق کامپیوتر دنبال کنند، درحالیکه حتی نمیتوان متوجه شد که آیا آنها واقعاً از کامپیوتر استفاده کردند یا خیر)، یا غیرواقعی بودند (برای مثال از آنها دعوت شده بود که در آزمایشگاه حضور پیدا کنند و اخبار را گزینش کنند و مشارکتکنندگان میدانستند که انتخابهایشان کاملاً تحتِ نظر است). بنابراین، این تیم تحقیقاتی تصمیم گرفت تا استراتژی جدیدی را امتحان کند: استراتژی فریب.
پرسشِ انحرافی
تراسلر و سوروکا از مشارکتکنندگانی که در دانشگاههاشان بودند درخواست کردند برای مطالعه «ردیابی چشم» به آزمایشگاه آنها بروند. ابتدا از داوطلبان درخواست شد تا از یک وبسایت خبری، اخبار سیاسی را انتخاب کنند و بخوانند تا بدینوسیله دوربین بتواند برخی سنجههای پایه برای اندازهگیریِ ردیابی چشم را تولید کند. به مشارکتکنندگان گفته شد که خواندنِ مقالات برای آماده کردنِ سنجههای درست اهمیت دارد، اما مهم نیست که آنها چه چیزی میخوانند.
بعد از مرحله «آمادگی»، آنها یک ویدیوی کوتاه نگاه کردند (برای فاصله انداختن بینِ ابتدا و انتهای پژوهش) و سپس به پرسشهایی درباره نوع اخبارِ سیاسیای که دوست دارند مطالعه کنند، پاسخ دادند. نتایج آزمایش و گزارشهای خبریای که مشارکتکنندگان بیشتر از همه مطالعه کرده بودند، ناامیدکننده بود.
مشارکتکنندگان اغلب داستانهای خبری منفی ـ درباره فساد، شکستنِ تعهدها، عدم پیشرفت، ریاکاری و ... ـ را به جای اخبار با بار ارزشیِ خنثی یا مثبت انتخاب کرده بودند. آنهایی که علاقهمندیِ بیشتری به امور جاری و اخبار سیاسی داشتند، بیشترین حجم از اخبار منفی را گزینش کرده بودند؛ و وقتی از آنها پرسیده شده بود که به چه نوع خبری علاقه دارند، آنها گفته بودند اخبار خوب را میپسندند. آنها بهطور معمول گفته بودند که رسانهها تمرکزِ خیلی زیادی روی تولید اخبار منفی دارند.
سوگیریِ منفینگر
محققان نتایج آزمایش خود را به مثابه نتایجی کاملاً واضح و محکم از آنچه در روانشناسی «سوگیریِ منفینگر» گفته میشود، ارائه کردند که معنایش حرص و عطش جمعیِ ما مخاطبان در شنیدن یا به خاطر آوردندِ اخبار بد است.
نظریه آنها میگوید علتِ این قضیه فقط به شادنفرود [خوشحالی از بدبیاری دیگران]مربوط نیست، بلکه ما به نحوی فرگشت یافتهایم که به تهدیدهای احتمالی منفی واکنشهای سریع نشان دهیم. اخبار بد نشانهای است که میگوید نیاز داریم طریق عمل کردنمان را برای پیشگیری از خطر تغییر دهیم.
همانطور که از این نظریه میتوان انتظار داشت، برخی شواهد نشان میدهد که افراد خیلی سریعتر به واژگان منفی واکنش نشان دهند.
در آزمایشگاه مشارکتکنندگان خیلی سریعتر به ظاهر شدنِ کلماتی مثلِ «سرطان»، «بمب» یا «جنگ» در مقایسه با واژگانی مثل «کودک»، «لبخند» و «شادی»، واکنش نشان میدهند و با سرعت بیشتری دکمهای که از آنها خواسته شده را فشار میدهند. (ایندرحالیست که واژگان مطلوب قدری بیشتر از کلمات نامطلوب روی صفحه نمایش داده میشوند.)
ما حتی واژگانِ منفی را خیلی سریعتر از واژگانِ مثبت شناسایی میکنیم و حتی پیشازآنکه کلمه ظاهر شود، پیشبینی میکنیم که آن کلمه، کلمهای با بار منفی باشد.
بنابراین، آیا هشیاریِ بالای ما برای شناسایی تهدیدها تنها دلیلِ گرایشِ ما به اخبار بد است؟ قطعاً نه.
تراسلر و سوروکا تفسیر دیگری ارائه کردهاند تا بتوانند شواهد خود را با آن توضیح دهند. آنها میگویند که ما به این دلیل به اخبار منفی توجه میکنیم که در کل فکر میکنیم جهان گلوبلبلتر از واقعیت است.
بسیاری از ما باور داریم که در زندگیهایمان بسیار بهتر از سطح میانگینِ جامعه هستیم و اینکه، درست مثل کلیشهها، انتظار داریم که انتهای هر داستانی خوب تمام شود. این دیدگاه مطلوب نسبت به جهان است که باعث میشود که اخبار منفی از نظرمان تعجبآور و برجسته جلوه کند. در زمینه روشن است که لکههای تیره برجسته جلوه میکنند؛ بنابراین جلب شدنِ توجه ما به اخبار منفی خیلی پیچیدهتر از آن است که بخواهیم آن را به منفینگر بودنِ روزنامهنگاری یا عطش مخاطب به تاریکی این اخبار نسبت بدهیم.
این نگاه باعث میشود که یک روز دیگر که با اخبار بد مواجه شدیم، قدری نسبت به انسانیت امیدوارتر باشم!
منبع: BBC
نویسنده: Tom Stafford
ترجمه: عاطفه رضواننیا- سایت فرادید