سرزمین آبشارها هم گرفتار بحران آب شد

در دیار لرستان، جایی‌ که کوه‌ها به‌سان استخوان‌های بیرون‌زده‌ زمین در برابر بادهای خاموش ایستاده‌اند و دره‌ها حافظه‌ پنهان نسل‌های فراموش‌شده‌اند، آب دیگر همان جوهره‌ حیات نیست.

رودخانه‌هایی که روزگاری رمق از ریشه‌ها می‌ربودند، اکنون چون خطی کمرنگ بر خاک ترک‌خورده کشیده شده‌اند  و چشمه‌هایی که در افسانه‌ها برای عاشقان راه می‌گشودند، این روزها با سکوتشان دل‌ها را می‌سوزانند.

این استان با ۶۲۰ روستای درگیر تنش آبی،از ابتدای دهه‌ ۱۴۰۰    با تجربه‌ای پیوسته از کاهش بارش، افت منابع آبی زیرزمینی، کاهش دبی رودخانه‌ها و نابودی پوشش گیاهی روبه‌رو شده‌است.در لرستان، خشکسالی با صدای خزنده‌ ترک‌برداشتن خاک آغاز شد. نه ناگهان، که قطره‌قطره. با یک زمستان بی‌برف و یک بهار بی‌باران.

سپس سال‌هایی آمدند که آسمان پشت به کوه‌ها کرد و دشت‌ها بدون وداع خیس، به فراموشی سپرده شدند. اقلیم، آرام‌آرام تغییر کرد، همان‌طور که پوست زمین، ترک برداشت و لب‌های رودخانه‌ها به خشکی نشست.آنچه لرستان را از دیگر اقلیم‌های درگیر خشکسالی جدا می‌کند، نه‌فقط شدت بحران، که تناقض آشکارش با گذشته‌ای آبی است. استانی که به سرزمین آبشارها شهره بود، جایی‌که هر دره‌اش با رودی زنده گره خورده بود، امروز در صف اول جغرافیای بی‌آبی ایران ایستاده است.

خشکسالی بی‌امان بر فراز لرستان گسترده شده است. رودخانه‌ها یکی پس از دیگری خشک شده‌اند. چشمه‌های افسانه‌ای به خاطره‌ها پیوسته‌اند و زمین تشنه و بی‌پناه مانده است. اینجا در سرزمینی که روزی زمزمهٔ آب از هر کوه و دره‌اش به گوش می‌رسید، امروز فقط صدای خش‌خش برگ‌های پژمرده به گوش می‌رسد.

خرم‌آباد، بروجرد، کوهدشت، دورود، ازنا و الیگودرز؛ ۶ شهری که نامشان اکنون با بحران آب گره‌خورده است. از چشمهٔ «کیو» که روزی نماد زندگی بود تا رود خروشان «کشکان» که امروز به آبراهی نحیف تبدیل شده است. گویی طبیعت لرستان نفس‌های آخر را می‌کشد. آمارها هشدار می‌دهند که ۴۸درصد مساحت لرستان درگیر خشکسالی بسیار شدید است و آب دهی رودخانه‌ها ۸۷درصد کاهش‌یافته است و سفره‌های زیرزمینی هر روز تهی‌تر می‌شود.

اما این فقط یک بحران زیست‌محیطی نیست؛ این زنگ خطر برای آینده‌ای است که در آن حتی یک قطره آب هم به اندازهٔ یک گنج ارزشمند خواهد بود. اما سئوال اینجاست که آیا زمان آن نرسیده است که فریاد زمین را بشنویم ؟

آبرسانی با تانکر در قطب آب !

بحران آب در لرستان از مدتی قبل شدت گرفته است به نحوی که ۶۲۰ روستای استان با تنش آبی مواجهند و این وضع، در چگنی، رومشکان، کوهدشت و خرم‌آباد شدت بیشتری دارد.

نورالدین نوریزدان، مدیرعامل شرکت آب‌وفاضلاب لرستان، در گفتگو با تسنیم می گوید: بیش از ۵۳ روستا در کوهدشت با تنش آبی مواجهند و ۱۵روستا به‌ طورمتناوب با تانکر آب‌رسانی می‌شوند. در مجموع، ۱۸۸ روستای کوهدشت زیرپوشش خدمات شرکت آب‌وفاضلاب قرار دارند؛ اما زیرساخت‌های فرسوده، تغییرات اقلیمی و کاهش بارندگی، وضعیت را به‌مرحله‌ هشدار رسانده است.

مدیرعامل شرکت آب‌وفاضلاب لرستان درباره رفع مخاطرات این بحران، از اجرای عملیات اضطراری حفر چاه‌های آهکی جدید، ساخت مخازن ذخیره‌سازی آب و تعویض خطوط انتقال فرسوده در روستاهای آسیب‌دیده خبر می دهد.

بنا به این گزارش خشکسالی در لرستان فقط یک بحران زیست‌محیطی نیست؛ بلکه آینه‌ای است که ابعاد مختلف شکست حکمرانی آب، توسعه ناپایدار، و بی‌توجهی تاریخی به اقلیم را به نمایش می‌گذارد.از چاه‌هایی که بی‌رویه حفر شدند، از شبکه‌های آب‌رسانی فرسوده تا بی‌برنامگی در تغییر الگوی کشت؛ همه دست‌به‌دست هم دادند تا لرستان ، از دل سفره‌های خیس تاریخ، به خشکی امروز برسد.

منبع: اطلاعات