"زباله شهر" در همسایگی اهواز

پریسا عظیمی | عکس‌های منتشر شده از صفیره (سایت مصوب محیط زیست در طرح جامع مدیریت پسماند شهر اهواز)، در شبکه‌های مجازی بیشتر به صحنه‌های خوف آور فیلم‌های هالیوودی می‌ماند، صحنه‌هایی از شهری ویران شده و پرندگانی سیاه بال که به امید پیدا کردن طعمه‌ای بر فراز تلی از آوار و زباله پرواز می‌کنند.

جاده دسترسی به سایت زباله صفیره ازمیان کوه‌هایی از زباله‌ها می‌گذرد. با وجود تلاش‌ها و فعالیت‌های انجام شده دراین سایت، اما محل دفن زباله کلانشهر اهواز با چالش‌ها و بحران‌های اساسی مواجه است و بهداشت و سلامت شهروندان اهوازی را بشدت تهدید می‌کند.

دود آتش‌سوزی‌های متعدد و رفت و آمد و حضور افراد دوره گرد و سودجو در اطراف این سایت و معضلات مختلف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی بیش از همه به چشم همسایگان این سایت می‌رود. در فصل گرما و در زمانی که اهواز دمای حدود ۵۰ درجه را تجربه می‌کند، آتش‌سوزی‌های سریالی و بوی غیر قابل تحمل دود و زباله‌های سوخته شده، هم جسم را می‌آزارد و هم روح و روان شهروندان اهوازی را.

کیفرخواست به جرم تهدید علیه بهداشت عمومی
به گفته مهندس «محمدجواد اشرفی»، مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان در یک ماه گذشته، وضعیت نامناسب و اسفبار مدیریت پسماند و وضعیت محل دفن زباله‌های اهواز، بحران زیست محیطی برای شهروندان اهوازی و دیگر خوزستانی‌ها ایجاد کرده است.

اشرفی می‌افزاید: با وجود تذکرات اداره کل حفاظت محیط‌زیست خوزستان به سازمان مدیریت پسماند شهرداری اهواز برای انجام اقدامات کوتاه مدت و برنامه‌ریزی کامل برای ساماندهی محل دفن زباله‌های اهواز، هیچ اقدامی در این خصوص انجام نشده است، حتی در آخرین بازدیدی که از این سایت داشتیم با وجود میزان آلودگی بالای آن، هیچ اقدام مؤثر و مطلوبی از سوی شهرداری برای ساماندهی این وضعیت انجام نشده است.

وی به واحد جداسازی بازیافت پسماندهای‌تر و خشک زباله‌ها که به خاطر شیوع کرونا و سلامتی کارگرانش به طور موقت تعطیل شده اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: این دلیل نمی‌شود که در چنین شرایطی پسماند‌های زباله‌های شهر اهواز به شکل نادرست رها شوند.

اشرفی، میزان پسماند‌های شهر اهواز را با تناژ تقریبی ۸۰۰ تن در شبانه روز می‌داند و این طور بیان می‌کند: این زباله‌ها در محل دفن پسماند‌ها به طور غیربهداشتی رها می‌شوند و به لحاظ عدم مدیریت، آلودگی زیست محیطی شدیدی ایجاد کرده‌اند.

آتش‌سوزی‌های عمدی و غیرعمدی که در چهار ماه اخیر در این سایت داشتیم آلودگی قابل توجهی به سمت شهر اهواز آورد و تنفس را برای ساکنان آن مناطق بسیار سخت و دشوار کرد؛ البته در این مورد تذکرات زیادی به مسئولان شهرداری داده شده و کارگروهی متشکل از معاون عمرانی استاندار و معاون دادستان و دیگر مسئولان مربوطه تشکیل شده و اداره محیط زیست شهرستان اهواز برای رسیدگی مسئولان شهرداری به این وضعیت کیفرخواستی را به جرم تهدید علیه بهداشت عمومی تنظیم کرده و دادستانی هم روی این موضوع حساس شده که قطعاً برخورد‌های لازم صورت خواهد گرفت.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان تأکید می‌کند: چنانچه شهرداری به تذکرات و وعده‌های داده شده جامه عمل نپوشاند، مقامات قضایی برخورد قضایی و قانونی خواهند کرد، البته اشرفی این نکته را هم یادآور می‌شود که بیان این مشکلات به معنای نادیده گرفتن تلاش‌های مجموعه شهرداری اهواز نیست.

شهرداری اهواز با چالش‌های مالی وعدم توانمندی در زمینه‌های فنی مواجه است که این موارد موجب شده تاکنون سرمایه‌گذاری خوبی در زمینه بازیافت و تفکیک زباله که سرمایه ملی هم محسوب می‌شود، انجام نشود.

از سال ۹۴ صفیره رها شد!
در همین حال مهندس «علیرضا عالی پور»، معاون خدمات شهری شهرداری اهواز هم معتقد است، تا سال ۹۴ دفن زباله‌های شهر اهواز به‌صورت بهداشتی انجام می‌شده، اما از سال ۹۴ تاکنون به‌دلیل سوء مدیریت‌ها در شهرداری مانند تخلفات مالی و فنی دفن پسماند زباله‌ها با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو شده است.

به گفته عالی‌پور، سایت صفیره در سال ۸۹ به‌عنوان سایت مصوب محیط زیست در طرح جامع مدیریت پسماند شهر اهواز تصویب شد و شهر‌های شیبان و کوت عبدالله نیز موظف شدند زباله خود را به این سایت منتقل کنند. این زباله‌دان حدود ۱۲۰ هکتار وسعت دارد و در این محل تلاش شده با استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا و همچنین بکارگیری سیستم‌های جدید، میزان زباله دفنی به حداقل برسد.

وی به اجرای تجربه ژاپنی‌ها در اهواز اشاره می‌کند و می‌گوید: در سال ۹۱ مقرر شد روش‌های دفن بهداشتی و بازیافت عملیاتی شود از این‌رو بخشی از اعتبارات را که ۱۰ میلیارد تومان بود دولت پرداخت کرد و در مجموع با احداث چندین کیلومتر جاده و برق‌کشی و دیوار کشی و... سایت صفیره محصور شد و اولین سلول دفن به روش بهداشتی با متد «فوکوئوکا» که الگو گرفته از کشور ژاپن بود احداث شد؛ این روش بر اساس دفن در ارتفاع طراحی شده و این هم به‌دلیل شرایط خاص اهواز و بالا بودن سطح آب‌های زیرزمینی آن بود.

زیرا سرایت شیرابه زباله به آب‌های تحت‌الارضی و اتصال به سفره‌های زیرزمینی سبب آلودگی این آب‌ها می‌شد، آبی که در برخی روستا‌های اطراف از طریق چاه‌های عمیق به مصرف شرب اهالی می‌رسید؛ بنابراین بهترین روش استحصال شیرابه، بازچرخانی و تصفیه آن و خروج گاز از طریق لوله‌های عمودی بود.

عالی‌پور با بیان اینکه اولین سلول با موفقیت ساخته شد، می‌افزاید: زیرسازی و بتون‌ریزی کف سلول، حوضچه جمع‌آوری شیرابه، کارخانه پردازش و تفکیک و جاده‌های دسترسی، برق‌کشی و دیوارکشی و محوطه‌سازی انجام شد و تقریباً تا پایان سال ۹۳ با وضعیت مطلوبی مشغول فعالیت بود و طبق پیش‌بینی‌های صورت گرفته سلول اول باید طی ۵ سال پر می‌شد و در این فاصله شهرداری باید اقدام به سلول دوم می‌کرد.

اما به‌دلیل سوء مدیریت‌هایی که به وجود آمد پرونده‌های بسیار زیادی برای شهرداری مفتوح شد که یکی از این پرونده‌ها هم مربوط به سایت صفیره بود که با تغییرات در سازمان پسماند، امور از مدار کار خارج شد و سلول اول پیش از موعد ظرفیتش پر شد و با وجود هزینه منابع درآمدی سلول دیگری هم برای بهره‌برداری آماده نشده بود.

معاون خدمات شهری شهرداری اهواز این طور ادامه می‌دهد که از سال ۹۴ تاکنون هم متأسفانه دفن زباله‌ها در فضای ۱۲۰ هکتاری سایت صفیره به‌صورت سنتی انجام می‌شود که مشکلات ناشی از آن به‌دلیل نبود اعتبارات در شهرداری و عدم حمایت دولت بوده است.

مهندس عالی‌پور با اشاره به اینکه کارخانه تفکیک زباله به‌دلیل کرونا تعطیل شده بود و اکنون حدود یک ماهی است که فعال شده و کارگران هم در آن مشغول به کار هستند، ادامه می‌دهد: درحال حاضرساخت یکی دیگر از سلول‌های دفن زباله را در دستور کار قرار داده‌ایم که ظرف یک سال آتی به بهره‌برداری می‌رسد.

منبع: روزنامه ایران