نوش دارو بعد از مرگ ناصر

«امشب بازیگر مطرح سینمای ایران ناصر ملک مطیعی مهمان ویژه‌برنامه دورهمی برای شب یلداست. این اولین حضور ناصر ملک مطیعی در یک برنامه تلویزیونی پس از انقلاب است. این برنامه به روال هرشب از ساعت ۲۳ روی آنتن می‌رود «دورهمی» امشب علاوه‌بر ملک مطیعی، میزبان علی اوجی، نرگس محمدی، حجت اشرف‌زاده و عماد طالب‌زاده است.

«همچنین قرار است که امشب راس ساعت هفت بعد از ظهر ناصر ملک مطیعی، ستاره کهنه‌کار سینمای ایران در برنامه «من و شما» که از شبکه شما پخش خواهد شد، حضور داشته باشد.

با این اوصاف شب یلدای تلویزیون با حضور ستاره سال‌های دور سینما در شبکه چهار آغاز می‌شود و با میزبانی از او در شبکه نسیم به پایان می‌رسد.»

ساعت هفت بعد از ظهر روز پنج‌شنبه ۳۰ آذرماه سال ۱۳۹۶، میلیون‌ها ایرانی گیرنده‌های تلویزیونی خود را روی کانال شما تنظیم کردند تا بعد از چهل سال تصویر بازیگر محبوبشان را از قاب تلویزیون ببینند. برنامه «من و شما» شروع شد، آرش ظلی پور مجری برنامه با بینندگان سلام و احوالپرسی کرد و... ناگهان تصویر او فید شد و تصاویری از یک جنگل با موزیکی آرام جایش را گرفت.

مدت کوتاهی بعد نیز بدون هیچ توضیحی درباره قطع ناگهانی برنامه، سریال «سه دونگ سه دونگ» پخش شد. از همان لحظه قطع برنامه حاشیه‌ها و شایعات زیادی مطرح شد. دلیل قطع برنامه هرچه بود، آن روز تصویر ملک‌مطیعی از قاب تلویزیون ایران پخش نشد. مخاطبان منتظر ماندند تا دورهمی مهران مدیری شروع شود.

دقایق شب یلدا سپری شد و عقربه‌های ساعت روی عدد ۱۱ نشست. برنامه دورهمی شروع شد اما... بخش‌های مربوط به حضور ملک مطیعی در این برنامه هم سانسور شد تا آب یخی روی شوق و انتظار میلیون‌ها بیننده برنامه دورهمی ریخته شود.

این اتفاق‌های عجیب سریالی آن هم در یک روز و درباره حضور یک بازیگر نام آشنا، کام مخاطبان رسانه ملی را در شب یلدا تلخ کرد. بسیاری از چهره‌های مطرح سینما، ورزش، فرهنگ و حتی سیاست به این موضوع واکنش نشان دادند و از صدا وسیما و مدیرانش انتقاد کردند؛ اما شاید مهم‌ترین واکنش این سخن بود: «مساله مهم این است که هیچ گله و شکایتی ندارم... مردم دنبال من هستند و مرا دوست دارند و ۷۰ سال است مرا نگه داشته‌اند...» جملات کوتاهی که خود ناصرملک مطیعی با بغض در واکنش به اتفاقات شب یلدا گفت و دل میلیون‌ها ایرانی را سوزاند.

او گله‌ای نداشت.۴۰ سال تمام دور مانده بود و تمام نامهربانی‌ها را تاب آورده بود، اما پسرش در صفحه شخصی‌اش نوشته بود مدت‌ها منتظر دیدن تصویر پدرم در تلویزیون بودم. مدت‌ها که می‌گویم سه روز و سه هفته و سه سال نیست. بیش از سی سال است. قرار بود به آرزویم برسم. دیدن تصویر پدر در قاب تلویزیون، ولی نشد، نگذاشتند.

کمپینی برای ناصرخان

به فاصله تنها یک روز از شب یلدای ۹۶ در فضای مجازی کمپینی برای حمایت از ناصر ملک مطیعی شکل گرفت. این کمپین که عمدتا در اینستاگرام دنبال شد با حضور چهره‌های مطرحی به‌زودی همه‌گیر شد. شهاب حسینی با انتشار تصویری از ملک مطیعی به این کمپین پیوست و نوشت شما بخش مهمی از تاریخ و هویت سینمای ایران هستید و خواهید بود. علی کریمی بازیکن مطرح و ستاره فوتبال نیز با شرکت در این کمپین در صفحه اینستاگرامش نوشت: ناصر خان نشونت هم ندن، جات تو دل مردم هست و خواهد بود.»

این کمپین در فاصله کوتاهی توانست گسترش قابل توجهی پیدا کند. ناصر ملک مطیعی نیز در واکنش به شکل گیری این کمپین گفت: «حقیقتش این است که چند روزی است منتظر زمانی هستم تا سپاسگزاری خود را به شما مردم اعلام کنم. جواب ناسزا و بد و بیراه را می‌شود یک جوری داد؛ اما جواب محبت، لطف و مهر خیلی مشکل است. به همین مناسبت دستان شما را می‌بوسم. از همه شما و از همه هنرمندان و ورزشکاران و... که برای من چیزی نوشتند و حمایتم کردند ممنونم. خدا را شکر می‌گزارم و ممنونم.»

حسرتی که ابدی شد

بعد از این اتفاق‌های زمزمه‌های پخش دوباره برنامه‌های «من و شما» و «دورهمی» با حضور ملک مطیعی قوت گرفت. برخی از مسوولان صداوسیما از پخش این برنامه‌ها در زمان‌های مناسب سخن گفتند و بسیاری از مخاطبان نیز آماده پخش و دیدن این تصاویر بودند.

اما حسرت مرد ۸۸ ساله سینمای ایران برای پخش دوباره تصویرش در ایران ابدی شد. حالا درست پس از پنج ماه ناصر ملک مطیعی به علت نارسایی کلیه و تنگی نفس در بیمارستان آتیه بستری شد و در اولین دقایق بامداد شنبه پنجم خرداد ماه او برای همیشه از سرزمینش رفت تا خاطره تلخ حذفش در قاب تلویزیون برای همیشه با او بماند. او در سال ۱۳۰۹ در تهران متولد شد و با بازی در فیلم «ولگرد» به محبوبیت قابل‌توجهی رسید و در طول سال‌های فعالیتش به خاطر نوع لباس منحصربه‌فردش در بسیاری از فیلم‌ها و اجرا‌های درخشان به چهره‌ای بسیار آشنا تبدیل شد.

کت و شلواری مشکی بر تن، کلاه شاپویی بر سر و کفش مشکی نوک تیز در پا. راه رفتن، نشستن و حرکت دست‌ها با قدرت و غرور و تمامی این‌ها در کنار هم وقتی در قامت ناصر ملک‌مطیعی جمع می‌شد، یک شمایل تمام عیار از قهرمان کلاه مخملی سینمای سال‌های قبل از انقلاب رقم می‌زد: در همان سال‌ها کم نبودند بازیگرانی که چنین می‌پوشیدند و با چنین ظاهری در فیلم‌ها حضور می‌یافتند، اما شانس و اقبال بود، دلنشینی بود، توان بالا بود یا هر چیز دیگری موجب شد رتبه نخست محبوبیت در این ظاهر به ملک‌مطیعی اختصاص یابد؛ بازیگری که بعد از سال ۱۳۵۷ فقط فرصت آن را یافت در دو فیلم بازی کند و با چشم‌پوشی از این دو فیلم می‌توان گفت: حیات هنری او ۴۰ سال قبل به پایان رسید؛ اما این ۴۰ سال نه ملک‌مطیعی از یاد‌ها رفت، نه محبوبیت او کم شد، نه کسی فراموش کرد یک زمان سالن‌های سینما با نقش بستن تصویر ناصرخان بر پرده مملو از تماشاگر می‌شد.

یکی از مهم‌ترین فیلم‌های زندگی مرحوم ملک مطیعی را می‌توان فیلم «قیصر» به کارگردانی مسعود کیمیایی دانست. مرحوم ملک مطیعی در این فیلم با ستارگانی مانند بهروز وثوقی همکاری داشت. فیلم قیصر یکی از آثاری به شمار می‌رود که باعث ایجاد موج نو سینمای ایران شدند. ملک مطیعی در فاصله سال‌های ۱۳۲۸ تا ۱۳۵۷ در ۹۷ فیلم بازی کرده است. او همچنین دو بار در سال‌های ۴۹ و ۵۰ برنده جایزه بهترین بازیگری مرد از جشنواره فیلم سپاس (که بعد‌ها نام جشنواره فجر از این جشنواره الهام گرفت) شد. او پس از انقلاب در شغل‌هایی مانند قنادی و مشاور املاکی هم کار کرده است.

بازی او در نقش «قلندر» در فیلمی به همین نام ساخته زنده‌یاد علی حاتمی و نقش آفرینی‌اش در نقش «امیرکبیر» در سریال «سلطان صاحبقران» علی حاتمی و بازی در نقش «فرمون» در فیلم «قیصر» به کارگردانی مسعود کیمیایی تصویری ماندگار از این بازیگر ایرانی در ذهن مخاطبان به یادگار گذاشته است. او سال‌ها به همراه محمدعلی فردین و بهروز وثوقی، مثلث محبوب سینمای ایران را تشکیل می‌داد. بهروز وثوقی بعد از انتشار خبر درگذشت ملک مطیعی در صفحه اینستاگرامش عکسی از او را منتشر کرد و نوشت: «برادرم رفت.»

نوشدارو بعد از مرگ ناصر

جالب اینکه اگرچه ناصر ملک مطیعی بار‌ها حسرت پخش دوباره تصویرش از تلویزیون را بیان کرده بود؛ اما مدیران این رسانه پرخرج، هرگز زیر بار پخش برنامه‌های من و شما و دورهمی نرفتند. با این حال روز گذشته صداوسیما در بخش خبری ساعت ۱۴ که از شبکه خبر پخش می‌شد، بعد از اعلام درگذشت او تصاویری از او در فیلم‌های قبل از انقلاب و زندگی‌اش در سال‌های اخیر را پخش کرد. مراسم تشییع پیکر زنده‌یاد ناصر ملک‌مطیعی امروز یکشنبه ساعت ۹ صبح از مقابل ساختمان شماره ۲ خانه سینما واقع در خیابان وصال برگزار می‌شود.

واکنش هنرمندان به مرگ ناصر ملک مطیعی

اصغر فرهادی: این مرد بزرگ امروز زندگی را بدرود گفت. در اوج احترام و محبوبیتی که برازنده و شایسته شخصیت مردم‌دوست، بلندنظر و فرهیخته‌اش بود. یادش برای همیشه به نیکنامی در این سرزمین باقی خواهد ماند.»

پرویز پرستویی در فقدان ملک‌مطیعی نوشت: قیصر؛ داداش فرمونت رفت. ناصرخان دیگه ممنوع‌التصویر نیستی. تبریک به صداوسیما... تبریک به مسوولین ارشاد اسلامی و تبریک به هنرمندانی که در طول این سال‌ها سکوت کردند؛ ولی حتما در مراسم تشییع در صف اول حضور خواهند داشت.

مجید برزگر: شمایل مهم سینماى ایران، تشخص ِ. با اعتبار سینماى مردم، خداحافظ. با شما عاشق سینما شدیم. بابت این چهل سال به سهم خودم شرمنده‌ام. ملک مطیعی گفته بود: بهتر بود مودبانه کنار بروم؛ چون افراد جدید نمی‌خواستند نامشان زیر نام من باشد و من نمی‌خواستم به ته صف بروم و کسی مرا صدا کند. کسی از دوستان من هم نمانده بود. بهروز که به خارج رفت، فردین هم مدتی تقلا کرد تا بتواند کار کند، ایرج قادری هم خواست که کار کند و کار کرد؛ ولی من از کسی تقاضای کار نکردم و خودم را کنار کشیدم.

فریبرز عرب‌نیا: ناصرخان ملک مطیعی هم از میان ما پرکشیدند! روان ایشان شاد شد و شماری فراوان از مردم اندوهگین، اما من به آن کسانی می‌اندیشم که نگذاشتند بر پرده سینما و صفحه تلویزیون دیده شود. آقایان، روی سخنم با شماست! حالتان چطور است؟ خوب هستید؟ مردم را می‌بینید؟ جای بزرگ «ناصرخان ملک‌مطیعی» و «ناصرخان حجازی» را در دلهاشان می‌بینید؟ چیزی شما را به فکر آن دنیا و آخرین سفر ما آدم‌ها نمی‌اندازد؟ «وجدان» چند بخش است؟

جمشید هاشم‌پور: مردمان هر اقلیمی با خصوصیاتی شناخته می‌شوند، ویژگی اقلیم ما هم حسرت و حسرت و حسرت است، بزرگ‌مرد روحت شاد. دلتنگت می‌شویم.

امین حیایی: درد تنها واژه‌ای ا‌ست که با نگارش عمقش مشخص نخواهد شد، بلکه از راه که می‌رسد خاطره‌هایت را زنده می‌کند و به یکباره در قلبت سوزش آن را حس می‌کنی و امشب با نهایت دردی که در سینه داریم به سوگ هنرمندی خواهیم نشست که با رفتنش به ما ثابت کرد قدر آن‌ها را نمی‌دانیم و یکی پس از دیگری در کنج دلتنگی‌هایشان آسمان هنر را ترک می‌کنند. ناصرخان ملک مطیعی اسطوره بی‌تکرار آرامشت ابدی! روحت شاد.

رضا درمیشیان: در دهه سى که در لاله‌زار راه مى‌رفت، با انگشت او را نشان مى‌دادند به‌عنوان اولین سوپراستار سینماى ایران و در دهه نود او را به‌عنوان یکى از نمادهاى ممنوع‌الکارى در سینماى ایران. او را از پرده‌هاى سینما پایین کشیدند؛ اما تصویرش در قلب مردم جاودانه شد: ناصر ملک مطیعى در سکوت، تنهایى و غریبانه، اما سربلند رفت.

مهتاب کرامتی: دل شکوندن تقاص داره بی‌تردید،، ناصر ملک مطیعی عزیز همیشه تو قلبمون بوده و هست، چه وقتی که روی پرده سینما می‌درخشید و چه وقتی که به ناحق دلش رو شکوندن و خونه‌نشینش کردند و چقدر مرد بود و صبوری کرد، بزرگی کرد و بزرگ موند و جاودانه.. روحتون شاد که شما تا ابد زنده‌اید.

باران کوثری: «فرمون فرمون که می‌گن این آقاست... سلطان این آقاست، استاد این آقاست. جاودان که می‌گن این آقاست. هرجا که باشه، یه مرد بود، یه مرد...»

رضا گلزار: «افسوس و حسرتی فراوان برجا ماند برای ناصر خان که مردانگی را تعریف بود.»

رضا عطاران: «بزرگ سینمای ایران، ناصر خان ملک مطیعی ماندگار خواهد ماند در قلب مردم برای همیشه.»

حمید فرخ‌نژاد: «دلشکسته رفتی فرمون خان.»