این «سنگ سبز» از الماس کمیاب‌تر و از طلا گران‌قیمت‌تر است
سنگ قولنج یا ژادیت (Jadeite) از الماس کمیاب‌تر و از طلا باارزش‌تر است. چرا این گوهر سبز از میانمار یکی از ارزشمندترین مواد معدنی جهان است؟
فرادید|وقتی صحبت از جواهرات گران‌قیمت می‌شود، مردم همواره الماس، یاقوت سرخ یا یاقوت کبود را تجسم می‌کنند، اما یک ماده معدنی وجود دارد که می‌تواند از همه آن‌ها گران‌تر باشد: ژادیت (Jadeite). این سنگ سبز درخشان به‌قدری کمیاب و از دید فرهنگی مهم است که می‌تواند میلیون‌ها دلار به ازای هر قیراط فروخته شود. البته کمابیش تمام آن از یک مکان می‌آید: میانمار.
به گزارش فرادید، چه چیزی ژادیت را ارزشمند می‌کند و چرا یکی از پرطرفدارترین مواد معدنی روی زمین است؟
ژادیت چیست؟
ژادیت نوعی یشم است، اما تنها نوع آن نیست. یشم در واقع دو گونه دارد:
- نفریت: رایج‌تر، کم‌ارزش‌تر و بیشتر در حکاکی‌ها استفاده می‌شود.
- ژادیت: کمیاب‌تر، سخت‌تر و بسیار رنگارنگ با رنگ سبز عمیق معروف به «یشم امپریال».
این ماده معدنی از سیلیکات سدیم و آلومینیوم تشکیل شده و تنها در شرایط بسیار ویژه (فشار بالا و دمای پایین) تشکیل می‌شود. به همین دلیل یافتن آن بسیار دشوار است.
میانمار؛ قلب ژادیت
نزدیک ۷۰ درصد ژادیت جهان از میانمار، کشوری در جنوب شرقی آسیا بین تایلند و لائوس می‌آید. قرن‌هاست میانمار در تولید ژادیت تسلط دارد و هم عرضه و هم ارزش آن را کنترل می‌کند.
کشورهای دیگر هم ذخایر ژادیت دارند، مانند گواتمالا، مکزیک، ژاپن و حتی ایالات متحده، اما هیچ‌کدام کیفیت یا کمیت مشابه میانمار را تولید نمی‌کنند. مناظر سخت و معادن دورافتاده، استخراج آن را در دیگر مناطق بسیار پیچیده می‌کند.
قدرت فرهنگی ژادیت
اهمیت ژادیت تنها در زیبایی یا کمیابی نیست، بلکه در تاریخ و معنویت است.
در چین باستان ژادیت مقدس شمرده می‌شد. امپراتورها با اشیای یشمی دفن می‌شدند زیرا مردم باور داشتند روح را در زندگی پس از مرگ محافظت می‌کند. این سنگ نماد جاودانگی و قدرت الهی بود.
در فرهنگ مایا ارزش ژادیت بیشتر از طلا بود. نماد زندگی ابدی، باروری و ارتباط با خدایان بود. ماسک‌های ساخته شده از ژادیت روی مردگان گذاشته می‌شدند تا زندگی پس از مرگ تضمین شود. روشن است که ژادیت بیش از یک جواهر و پل ارتباطی میان زندگی، مرگ و امور الهی بوده است.
باورها در دنیای مدرن: طلسم شانس
امروزه ژادیت هنوز نماد قدرت، حفاظت و هماهنگی دیده می‌شود. بسیاری باور دارند تعادل ایجاد می‌کند، خوش‌شانسی می‌آورد و در برابر انرژی منفی محافظت می‌کند.
همچنین اعتقاد بر این است که:
- ذهن را آرام می‌کند و استرس را کاهش می‌دهد.
- تصمیم‌گیری عاقلانه را ترغیب می‌کند.
- قلب را از دید جسمی و عاطفی شفا می‌دهد.
به همین دلایل است که برای بسیاری از مجموعه‌داران و باورمندان، ژادیت تنها یک جواهر نیست، بلکه طلسمی است برای سلامت، خوش‌شانسی و آرامش.
چرا ژادیت معروف نیست؟
اگر ژادیت این‌قدر کمیاب و باارزش است، چرا نامش را مانند الماس یا طلا زیاد نمی‌شنویم؟
- محدودیت دسترسی: بیشتر آن از میانمار می‌آید.
- کنترل سیاسی: تجارت یشم در میانمار سختگیرانه کنترل می‌شود و مشکلاتی مانند فساد و درگیری با صنعت معدن را به همراه دارد.
- محبوبیت منطقه‌ای: این سنگ در آسیا به ویژه چین، ارزشمندتر است و تقاضا قیمت‌ها را افزایش می‌دهد.
بنابراین، در حالی که الماس در بازار جواهرات غربی سلطه دارد، ژادیت همچنان گنجی اختصاصی است که در اصل در آسیا ارزش دارد.
ژادیت چقدر گران است؟
قیمت ژادیت باکیفیت می‌تواند به میلیون‌ها دلار به ازای هر قیراط برسد و آن را باارزش‌تر از پلاتین، طلا یا حتی برخی الماس‌ها می‌کند. قیمت آن به عوامل زیر بستگی دارد:
- رنگ: هرقدر سبزتر و شدیدتر باشد، ارزشمندتر است
- شفافیت: هرقدر شفاف‌تر باشد، ارزشمندتر است
- مبدأ: ژادیت میانمار به ویژه یشم امپریال، بیشترین ارزش را دارد.
برای مجموعه‌داران، ژادیت تنها یک خرید نیست، بلکه سرمایه‌گذاری در تاریخ، فرهنگ و کمیابی است.
خلاصه اینکه ژادیت ثابت می‌کند ارزشمندترین چیزهای روی زمین همیشه شناخته‌شده‌ترین‌ها نیستند. این گوهر سبز کمیاب‌تر از الماس، مملو از تاریخ و آمیخته با افسانه است. داشتن ژادیت نه‌تنها نشانه لوکس بودن است، بلکه به معنای داشتن بخشی از فرهنگ و باورهای انسانی است که هزاران سال دوام آورده است.
برای عاشقان جواهرات و مجموعه‌داران، ژادیت همچنان یکی از گنجینه‌های نهایی است، کمیاب، اسرارآمیز و نفیس!
مترجم: زهرا ذوالقدر
