یارکشی ترامپ مقابل ایران

رئیس‌جمهوری فرانسه همزمان با قطعی شدن سفر نخست‌وزیر ژاپن به تهران برای آنچه میانجیگری میان ایران و آمریکا خوانده می‌شود، پس از دیدار با دونالد ترامپ گفت که پاریس و واشنگتن اهداف مشترکی در قبال ایران دارند و مذاکرات جدیدی باید برای گسترش مفاد برجام آغاز شود.

اظهاراتی که با واکنش ایران مواجه شد. تهران پیش‌تر در واکنش به قصور اروپایی‌ها و در سالگرد خروج آمریکا از برجام بخشی از تعهدات هسته‌ای خود را کاهش داد و مهلتی دو ماهه به اعضای باقی‌مانده در این توافق داد تا در این‌مدت به تعهدات خود به ویژه در دو حوزه بانکی و نفتی عمل کنند.

حال به‌نظر می‌رسد که اظهارات رئیس‌جمهوری فرانسه درخصوص مذاکرات جدید در تضاد با خواسته‌های ایران باشد.
در همین ارتباط، امانوئل مکرون رئیس‌جمهوری فرانسه عصر پنج‌شنبه پس از دیدار و گفتگو با دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا درباره ایران گفت: فکر می‌کنم ما قطعا اهداف مشترکی در قبال ایران داریم.

به گزارش «ایرنا»، مکرون افزود: چه کاری می‌خواهیم بکنیم؟ ابتدا می‌خواهیم مطمئن شویم که آن‌ها به سلاح هسته‌ای دست نمی‌یابند. منظورم این است که ما تا سال ۲۰۲۵ ابزاری (برجام) در اختیار داریم و می‌خواهیم از آن فراتر رویم و اطمینان کامل برای طولانی‌مدت به دست آوریم.

رئیس‌جمهور فرانسه هدف دوم مشترک پاریس و واشنگتن را «کاهش فعالیت موشک بالستیک» ایران عنوان کرد و ادامه داد: سوم اینکه ما می‌خواهیم فعالیت منطقه‌ای آن‌ها را مهار کنیم. یعنی این سه هدف مهم هستند و البته ما هدف مشترک چهارمی هم داریم؛ صلح در منطقه.

مکرون که دولتش به همراه آلمان و انگلیس به‌عنوان سه طرف اروپایی برجام تاکنون اقدامی عملی برای حفظ این توافق نکرده‌اند، تاکید کرد که اهداف مشترک این‌ها هستند و مابقی بحث‌ها پیرامون «جزئیات فنی» برای دستیابی به این اهداف است. او تاکید کرد: برای ایجاد آن نیاز است که مذاکرات جدیدی شروع شود و فکر می‌کنم این کاری است که توسط رئیس‌جمهوری ترامپ آغاز شده است.

همراهی ترامپ با مکرون
همزمان رئیس‌جمهور آمریکا در تلاش برای اینکه نشان دهد دولت او و فرانسه با یکدیگر بر سر ایران اختلاف نظری ندارند، با تکیه بر ادعای تکراری خود گفت که آمریکا و فرانسه نمی‌خواهند ایران سلاح هسته‌ای داشته باشد. به گزارش «ایسنا» دونالد ترامپ روز پنج‌شنبه در کنفرانس خبری مشترک خود با امانوئل مکرون همتای فرانسوی‌اش گفت: من فکر نمی‌کنم که ما درباره ایران اختلافی داشته باشیم.

ما نمی‌خواهیم ایران سلاح هسته‌ای داشته باشد، فرانسه هم همین‌طور. همه‌اش همین است و سلاح هسته‌ای نیز نخواهند داشت. ترامپ با بیان اینکه تحریم‌های آمریکا علیه ایران بسیار قوی بوده‌اند، مدعی شد که این تحریم‌ها تاثیر خود را گذاشته و اکنون درمانده شده‌اند.

او در ادامه ادعاهایش گفت: من درک می‌کنم که آن‌ها می‌خواهند مذاکره کنند و اگر بخواهند گفتگو کنند خوب است. در یک ماه اخیر رئیس‌جمهور آمریکا و دیگر مقامات این کشور به‌طور ضد و نقیض از تمایل خود برای مذاکره با ایران سخن می‌گویند.

مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا روز یکشنبه هفته گذشته اعلام کرد که واشگنتن حاضر است بدون هیچ پیش‌شرطی با رهبران ایران گفتگو کند. این در حالی است که مقامات ایران بار‌ها با تاکید بر اینکه این آمریکا بوده است که میز مذاکره را ترک کرده، هر گونه مذاکره تحت فشار و باوجود این سیاست‌های واشنگتن را رد می‌کنند.

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه اخیرا در گفتگو با شبکه ای‌بی‌سی نیوز تحریم‌های جدید آمریکا را تروریسم اقتصادی دانست و با رد پیشنهاد دولت ترامپ برای مذاکره تاکید کرد: به احتمال زیاد چنین اتفاقی رخ نخواهد داد، چراکه مذاکره به منزله تداوم سیر فشارهاست. تجارب تجاری رئیس‌جمهور آمریکا همان‌طور که در کتاب «ترامپ: هنر مذاکره‌گری» آمده است، در مقابل ایرانیان جواب نخواهد داد.

تنها احترام در مواجهه با ایران جواب خواهد داد. رئیس‌جمهوری آمریکا اردیبهشت ماه سال گذشته کشورش را از برجام خارج کرد و تحریم‌هایی را که براساس این توافق رفع شده بود، علیه ایران بازگرداند. در واکنش به این فرآیند، شورای عالی امنیت ملی ایران همزمان با نخستین سالروز خروج آمریکا از برجام در ۱۸ اردیبهشت ماه، بیانیه‌ای منتشر کرد که در آن افزون بر اجازه ذخیره‌سازی و نگهداری آب سنگین و اورانیوم غنی‌شده فراتر از محدودیت‌های مندرج در برجام، مهلتی دو ماهه به اعضای باقی‌مانده در این توافق داد تا در این‌مدت به تعهدات خود به ویژه در دو حوزه بانکی و نفتی عمل کنند.

گام بعدی ایران، افزایش چهار برابری تولید اورانیوم با غنای ۶۷/ ۳ درصد بود که متعاقب بیانیه شورای عالی امنیت ملی انجام گرفت.

واکنش ایران به اظهارات مکرون
در واکنش به اظهارات رئیس‌جمهور فرانسه، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران تاکید کرد که طرح موضوعات فرابرجامی کمکی به حفظ برجام نمی‌کند. به گزارش «ایسنا» سید عباس موسوی گفت: طرف‌های اروپایی تاکنون به رغم برخی سخنان و بیانیه‌های سیاسی، در عمل به تعهدات خود ذیل برجام و تعهدات بعد از خروج غیرقانونی آمریکا از برجام ناتوان بوده و نتوانسته‌اند زمینه انتفاع کامل کشورمان طبق این توافق چندجانبه را فراهم کنند.

در این شرایط، آن‌ها با طرح موضوعات فرابرجامی، نه‌تنها کمکی به حفظ برجام نمی‌کنند، بلکه زمینه بی‌اعتمادی بیشتر بین طرف‌های باقی مانده برجام را فراهم و آمریکا را به هدف خود در خروج غیرقانونی از برجام که چیزی جز فروپاشی آن نبود، نزدیک‌تر می‌کنند. سیدعباس موسوی ادعا‌های تکراری، بدون پشتوانه و متناقض رئیس‌جمهور آمریکا در این دیدار را فاقد ارزش خواند و شایسته واکنش تازه ندانست.

آبه ۲۲ خرداد در تهران
این تحولات در شرایطی است که دولت ژاپن به‌طور رسمی زمان سفر نخست‌وزیر این کشور به ایران را اعلام کرد. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری کیودو، سخنگوی دولت ژاپن روز پنج‌شنبه اعلام کرد که شینزو آبه نخست‌وزیر این کشور هفته جاری و در روز‌های ۱۲ تا ۱۴ ژوئن (۲۲ تا ۲۴ خردادماه) به ایران سفر می‌کند.

یوشیهیده سوگا، دبیر دولت ژاپن در کنفرانس خبری هفتگی خود درباره سفر شینزو آبه گفت: ما تلاش خواهیم کرد که این سفری مفید و معنی‌دار باشد. آبه با سفر به ایران که در اثنای بالا رفتن سطح اختلافات میان تهران و واشنگتن انجام می‌گیرد، اولین نخست‌وزیر ژاپن خواهد بود که از زمان پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۹۷۹ تاکنون به تهران سفر می‌کند.

او که همواره از توافق هسته‌ای با ایران حمایت کرده است، هفته گذشته نیز میزبان رئیس‌جمهور آمریکا در توکیو بود. به گزارش کیودو، کارشناسان دیپلماسی می‌گویند که بیشترین چیزی که آبه ممکن است در این سفر به دست آورد این است که ایران و آمریکا را متقاعد کند به مذاکرات مستقیم با یکدیگر بازگردند، تنش‌ها را کاهش دهند و بدون پیش‌شرط بر سر میز مذاکره بنشینند.

همزمان المانیتور نیز نوشت که نخست‌وزیر ژاپن در سفر به تهران احتمالا پیشنهاد کند روحانی و ترامپ پاییز امسال در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل، دیدار کنند. بنابر این گزارش، تارو کونو وزیر امورخارجه ژاپن نیز پیش از نخست‌وزیر به ایران سفر خواهد کرد تا با محمدجواد ظریف همتای ایرانی‌اش دیدار و مقدمات سفر آبه را فراهم کند.

سفر نخست‌وزیر ژاپن به ایران همزمان با نودمین سال تاسیس روابط دیپلماتیک میان دو کشور انجام خواهد گرفت. از سوی دیگر، وزیر امورخارجه آلمان نیز هفته جاری در یک سفر منطقه‌ای به ایران می‌آید.