مورد باورنکردنی «صخرههای زنده»؛ سنگهایی که رشد میکنند
سنگهای تروانت (trovant) در رومانی نمونهای از عجایب زمینشناسی هستند که اگر ویژگیهای آنها را بشنوید فکر میکنید از دل داستانهای علمیتخیلی بیرون آمدهاند.
فرادید| شهر کوچک رومانیایی Costești خاستگاه انبوهی از صخرههاست که نظیرشان در دنیا وجود ندارد. این تختهسنگهای برجسته که ظاهرا به زندگی معمولی بیتحرک صخرهها راضی نیستند، به آرامی از درون خود تراوش میکنند و حتی بهطوری که انگار زنده هستند، میتوانند رشد و حرکت کنند. عجیب نیست که به این عجایب زمینشناسی که به نام تروُوانت شناخته میشوند، «سنگهای زنده» هم میگویند.
به گزارش فرادید، تحقیقات علمی در مورد ترُوانتها بسیار کم بوده است، اما این سنگهای عجیب در طول سالها توجه بسیاری از زمینشناسان و گردشگران را به خود جلب کردهاند. آنها را میتوان در مکانهای عجیب زیادی در منطقه شمال بخارست، پایتخت رومانی پیدا کرد.
بحثهایی پیرامون این سنگها شده است، اما تصور میشود ترُوانتها، سنگالها یا سختدانههایی از جنس ماسهسنگ با لایههای سخت ماسهای بیرونی باشند، چیزی شبیه اسمارتیس. این سنگالهای درونی از لایۀ سنگی اطرافشان سختتر هستند و بنابراین وقتی سنگ بستر نرمتر پیرامون آنها از بین برود، آنها ظاهر میشوند.
یک «صخره زنده» رو به چشمانداز شهرستان بوزائو، رومانی
وقتی باران به روی سنگ میبارد، آب باران با محتوای معدنی سنگالها واکنش نشان میدهد و سبب میشود محتوای درونی سنگها به بیرون تراوش کند و در نتیجه یک نمای ظاهرا «رو به رشد» را به خود بگیرد چون این واکنش منجر به شکلگیری زائدههای حبابمانند بزرگ میشود، طوری که انگار سنگ در حال تولید یک بچهسنگ از درون خودش است.
البته این اتفاق بسیار کند صورت میگیرد. تخمین زده میشود این سنگها در بازه زمانی ۱۲۰۰ سال، کمتر از ۵ سانتیمتر (۲ اینچ) رشد کنند. پس انتظار نداشته باشید بتوانید این پدیده را در یک ویدیوی تایملپس مشاهده کنید.
فلورین استویکان، یکی از مدیران پارک ملی بوئیلا-وانتوراریتا، سال ۲۰۱۰ به رادیو بینالمللی رومانی گفت: «ترُوانتها اساساً بیضی یا کروی هستند، اگرچه ممکن است در اشکال مختلف ظاهر شوند.»
«تاریخچه آنها نسبتاً ساده است. هفت میلیون سال پیش دلتایی وجود داشت که معدن سنگ امروزی در آن قرار دارد. این دلتا حاوی رسوبات، به ویژه ماسه سنگ و سنگ سیلت بود که توسط یک رودخانه ماقبل تاریخ از سراسر قاره جمعآوری و منتقل شده بودند. متعاقباً، مواد مختلف معدنی در محلولهایی که در این حوضچه شن و ماسه در گردش بودند، حل شدند.»
استویکان میافزید: «این مواد معدنی مانند سیمان عمل کردند و ذرات رسوبی مختلف را به هم چسبانند. امروزه ترُوانتهایی با ترکیبات متنوع وجود دارند. برخی از آنها از ماسهسنگ و برخی دیگر از شن ساخته شدهاند. در اصطلاح زمینشناسی، آنها از گردهسنگ و جوشسنگ یا کُنگلومِرا ساخته میشوند.»
مترجم: زهرا ذوالقدر