جمجمه‌ای که می‌تواند دیدگاه ما دربارۀ تکامل انسان را دگرگون کند
فسیل جمجمۀ یک نخستی که در ترکیه کشف شده است، با قدمتی معادل ۸.۷ میلیون سال، الهام‌بخش دانشمندان برای ارزیابی مجدد نظریه‌های دیرینه درباره تکامل انسان شده است. اگر نتیجه‌گیری این محققان درست باشد، تکامل انسان نه از آفریقا بلکه در سواحل مدیترانه‌ای اروپا آغاز شده است.
فرادید| مطالعه‌ی منتشرشده در نشریۀ Communications در ۲۳ آگوست نشان می‌دهد که اجداد میمون‌ها و انسان‌های آفریقایی ممکن است قبل از مهاجرت به آفریقا بین ۹ تا ۷ میلیون سال پیش در اروپا تکامل یافته باشند.
به گزارش فرادید، تجزیه و تحلیل این میمون تازه کشف‌شده به نام Anadoluvius turkae که در سایت باستانی Çorakyerler به دست آمده است، نشان می‌دهد میمون‌های فسیلی مدیترانه متنوع هستند و بخشی از نخستین گونه‌های شناخته‌شده‌ی انسان‌سایان اولیه هستند، گروهی که شامل میمون‌های آفریقایی (شامپانزه‌ها، بونوبوها و گوریل‌ها)، انسان‌ها و اجداد فسیلی آن‌ها می‌شود.
پروفسور دیوید بگون، استاد گروه مردم‌شناسی دانشکده‌ی هنر و علوم دانشگاه آنکارا می‌گوید: «یافته‌های ما نشان می‌دهد انسان‌سایان نه تنها در اروپای غربی و مرکزی تکامل یافته‌اند، بلکه بیش از پنج میلیون سال آنجا تکامل یافته و در شرق مدیترانه گسترش یافته‌اند تا اینکه در نهایت در آفریقا پراکنده شدند و تغییر محیط‌ها و کاهش جنگل‌ها دلیل احتمالی آن بوده است. اعضای این گروه که Anadoluvius turkae به آن تعلق دارد در حال حاضر فقط در اروپا و آناتولی شناسایی شده‌اند.
این نتیجه‌گیری بر اساس تجزیه و تحلیل یک جمجمه‌ی سالم‌مانده بوده که سال ۲۰۱۵ در ترکیه کشف شده است؛ جمجمه‌ای که بیشتر ساختار صورت و بخش جلویی مغز را دارد (تصویر نمایه لحظۀ کشف این جمجمه را نشان می‌دهد).
بگون می‌گوید: «کامل بودن فسیل به ما اجازه داد با استفاده از بسیاری از کاراکترها و ویژگی‌هایی که در برنامه‌ی طراحی‌شده برای محاسبه‌ی روابط تکاملی کدگذاری شده‌اند، تجزیه و تحلیل گسترده‌تر و دقیق‌تری انجام دهیم. پس از استفاده از تصویربرداری انعکاسی دریافتیم صورت در بیشتر حالات کامل است. قسمت جدید، پیشانی است که استخوان آن در قسمت تاج جمجمه حفظ شده است. فسیل‌هایی که قبلاً توضیح داده شده بودند، کاسه سرشان به این اندازه نیست.»
محققان می‌گویند آنادولویوس به اندازه‌ی یک شامپانزه نر بزرگ (۵۰ تا ۶۰ کیلوگرم) بوده، اندازه‌ای بسیار بزرگ برای یک شامپانزه، نزدیک به اندازه متوسط یک گوریل ماده (۷۵-۸۰ کیلوگرم)؛ آنادولویوس در یک محیط جنگلی خشک زندگی میکرده و احتمالاً زمان زیادی را روی زمین گذرانده است.
سِویم اِروُل، عضو دیگر گروه تحقیق می‌گوید: «ما هیچ استخوان اندامی نداریم، اما با قضاوت از روی آرواره‌ها و دندان‌هایش، حیواناتی که کنار آن پیدا شدند و شاخص‌های زمین‌شناسی محیط، آنادولویوس احتمالاً برخلاف محیط‌های جنگلی میمون‌های بزرگ امروزی، در شرایط نسبتاً بازی زندگی میکرده است. بیشتر شبیه تصور ما از محیط‌های انسان‌های اولیه در آفریقا بود. آرواره‌های قوی و دندان‌های بزرگ مینا، حاکی از داشتن یک رژیم غذایی حاوی مواد غذایی سخت یا سفت از منابع زمینی مانند ریشه‌ها و ساقه‌های زیرزمینی است».
حیواناتی که با آنادولویوس زندگی می‌کردند، امروزه معمولاً در مراتع آفریقا و جنگل‌های خشک دیده می‌شوند، مانند زرافه، گراز زگیل‌دار، کرگدن، بزهای کوهی متنوع، گورخر، فیل، خارپشت، کفتار و گوشت‌خواران شبیه شیر. تحقیقات نشان می‌دهد که ظاهراً این جامعه‌ی اکولوژیکی حدود هشت میلیون سال پیش، از شرق مدیترانه در آفریقا پراکنده شده است.
این یافته‌ها Anadoluvius turkea را به عنوان شاخه‌ای از درخت تکاملی معرفی می‌کند که موجب پدیدآمدن شامپانزه‌ها، بونوبوها، گوریل‌ها و انسان‌ها شدند. منشا میمون‌های آفریقایی امروزه، همینطور انسان‌های نخستین را آفریقا می‌دانیم، اما نویسندگان این مطالعه به این نتیجه رسیدند که اجداد هر دو از اروپا و شرق مدیترانه هستند.
سایت حفاری Çorakyerler در ترکیه، یکی از مهم‌ترین سکونتگاه‌های انسان‌نماها در اوراسیا است
آنادولویوس و سایر میمون‌های فسیلی از یونان (Ouranopithecus) و بلغارستان (Graecopithecus) گروهی را تشکیل می‌دهند که در بسیاری از جزئیات آناتومی و بوم‌شناسی به انسان‌تباران اولیه نزدیک است. فسیل‌های جدید، بهترین نمونه‌های حفظ‌شده از این گروه از انسان‌سایان هستند و تا به امروز قوی‌ترین شواهدی را ارائه می‌کنند که نشان می‌دهد این گروه از اروپا سرچشمه گرفته و بعداً در آفریقا پراکنده شدند.
تجزیه و تحلیل دقیق این مطالعه نشان می‌دهد که میمون‌های بالکان و آناتولی از اجداد اروپای غربی و مرکزی تکامل یافته‌اند. این تحقیق با داده‌های جامع‌تر، شواهدی ارائه می‌دهد که این میمون‌های دیگر نیز جزو انسان‌سایان بوده‌اند، به این معنا که به احتمال بیشتر، کل گروه در اروپا تکامل یافته و متنوع شده باشد نه این که شاخه‌های جداگانه‌ای از میمون‌ها قبلاً به‌طور مستقل طی چندین میلیون سال، از آفریقا به اروپا نقل مکان کرده‌اند و سپس بدون مشکل منقرض شدند.
بگون می‌گوید: «هیچ مدرکی دال بر سناریوی دوم وجود ندارد، اگرچه همچنان سناریوی مورد علاقه‌ی کسانی است که فرضیه‌ی منشأ اروپایی را قبول ندارند. این یافته‌ها در تضاد با این دیدگاه قدیمی است که میمون‌ها و انسان‌های آفریقایی منحصراً در آفریقا تکامل یافته‌اند. در حالی که بقایای انسان‌سایان اولیه در اروپا و آناتولی به وفور یافت می‌شود، در آفریقا کاملاً غایب هستند تا زمانی که نخستین انسان‌تبار حدود هفت میلیون سال پیش در آفریقا ظاهر شد.»
«این مدرک جدید پشتیبان این فرضیه است که انسان‌سایان از اروپا سرچشمه گرفته و به همراه بسیاری از پستانداران دیگر بین نه تا هفت میلیون سال پیش در آفریقا پراکنده شده‌اند، اگرچه باز هم به طور قطعی آن را ثابت نمی‌کند. به همین دلیل، ما باید فسیل‌های بیشتری از اروپا و آفریقا بین هشت تا هفت میلیون سال پیش پیدا کنیم تا بین این دو گروه ارتباط قطعی برقرار کنیم.»
مترجم: زهرا ذوالقدر
