کشف چشم‌اندازی که 34 میلیون سال زیر یخ‌ها پنهان بوده است

فرادید| دانشمندان منظره وسیع و پنهانی از تپه‌ها و دره‌های شکل‌گرفته توسط رودخانه‌های باستانی را کشف کرده‌اند که میلیون‌ها سال است در زیر یخ‌های قطب جنوب «یخ زده» است.

به گزارش فرادید؛ محققان انگلیسی و آمریکایی هشدار دادند که این چشم‌انداز که بزرگ‌تر از بلژیک است، بیش از 34 میلیون سال است که دست‌نخورده باقی مانده است، اما گرمایش جهانی ناشی از فعالیت‌های انسان می‌تواند آن را در معرض خطر قرار دهد.

پروفسور استوارت جیمیسون، متخصص یخبندان در دانشگاه دورهام و نویسنده اصلی این مطالعه، گفت: «این یک چشم‌انداز کشف‌نشده است؛ هیچ‌کس هرگز به آن نگاه نکرده است».

مشاهدۀ این چشم‌انداز فقط با امواج رادیویی ممکن است

این منطقه با وسعت 32000 کیلومتر مربع، زمانی خانه درختان، جنگل‌ها و احتمالاً حیوانات بوده است. جیمیسون می‌گوید: اما پس از آن یخ‌ها آمدند و این منظره «در زمان یخ زد».

او با تاکید بر اینکه محققان نه از داده‌های جدید، بلکه فقط از یک رویکرد جدید استفاده کرده‌اند، افزود: «آنچه هیجان‌انگیز است این است که این منظره به نوعی در یک چشم‌انداز کاملا آشکار خود را پنهان کرده بود».

جیمیسون گفت که زمینِ زیرِ لایۀ یخی شرق قطب جنوب حتی کمتر از سطح مریخ شناخته شده است. راه اصلی برای «دیدن» زیر این یخ‌ها فرستادن هواپیمایی است که در بالای آنجا پرواز کند و امواج رادیویی را به داخل یخ بفرستد و پژواک‌ها را تجزیه و تحلیل کند؛ تکنیکی که به نام صداگذاری رادیویی-پژواکی شناخته می‌شود.

اما انجام این کار در سراسر قاره قطب جنوب چالش بزرگی را به همراه خواهد داشت. بنابراین در این تحقیق محققان از تصاویر ماهواره‌ای موجود از سطح برای «ردیابی دره‌ها و پشته‌ها» در عمق بیش از 1.6 مایلی زیر یخ استفاده کردند.

او افزود که سطح مواج یخ یک «تصویر شبح‌مانند» است که به آرامی بر روی این ویژگی‌های زیرین انباشته شده است.

محققان فکر می‌کنند میلیون‌ها سال قبل قطب جنوب منظره‌ای شبیه آنچه امروز در ماداگاسکار یا ولز می‌بینیم داشته است

هنگامی که این تصاویر ماهواره‌ای با داده‌های امواج رادیویی ترکیب می‌شود، تصویری از منظرۀ دره‌های عمیق و تپه‌هایی با قله‌های تیز شبیه به برخی از نقاط دیگر سطح زمین ظاهر می‌شود.

جیمیسون با مقایسۀ این منظره با مناظر اسنودونیا در شمال ولز گفت، مانند نگاه کردن از پنجره یک پرواز طولانی و دیدن یک منطقه کوهستانی در پایین بود.

تعیین دقیق زمان آخرین باری که تابش خورشید به این دنیای پنهان برخورد کرده است دشوار است، اما محققان مطمئن هستند که حداقل 14 میلیون سال از آن زمان گذشته است. جیمیسون می‌گوید «حدس» او این است که آخرین بار بیش از 34 میلیون سال قبل بود که این منظره نور خورشید را دید؛ یعنی همان زمانی که قطب جنوب برای اولین بار یخ زد.

برخی از محققان قبلا دریاچه‌ای به اندازه یک شهر در زیر یخ‌های قطب جنوب پیدا کرده بودند و گروه تحقیق بر این باور است که مناظر باستانی دیگری نیز در آن پایین وجود دارد که هنوز کشف نشده‌اند. نویسندگان این مطالعه گفتند گرمایش زمین می‌تواند تهدیدی برای چشم انداز تازه کشف شده آنها باشد.

آنها در مجله Nature Communications نوشتند: «ما اکنون در مسیر ایجاد شرایط جوی مشابه با شرایط 14 تا 34 میلیون سال پیش هستیم؛ زمانی که دمای زمین 3 تا 7 درجۀ سانتی‌گراد گرمتر از دمای فعلی بود».

این مطالعه یک روز پس از آن منتشر شد که دانشمندان هشدار دادند که ذوب شدن صفحه یخی همسایه غرب قطب جنوب احتمالاً در دهه‌های آینده به میزان قابل توجهی سرعت می‌گیرد، حتی اگر جهان به آرزوهای خود برای محدود کردن گرمایش جهانی دست یابد.