چنگدو جی-۱۰؛ اژد‌های نیرومند و نسخه چینی از جنگنده اف-۱۶

جنگنده چنگدو جی-۱۰ (Chengdu J-۱۰) یکی از اجزای حیاتی نیروی هوایی ارتش چین است. این هواپیما که با نام مستعار اژد‌های نیرومند یا ویگرس دراگن (Vigorous Dragon) شناخته می‌شود، اغلب با همتای آمریکایی خود یعنی جنگنده اف-۱۶ فایتینگ فالکون مقایسه می‌شود.

آشنایی با چنگدو جی-۱۰ ویگرس دراگن

جت جنگنده چند منظوره چنگدو جی-۱۰ نخستین هواپیمای جنگی ساخت چین است که از نظر عملکرد و قابلیت‌ها به جنگنده‌های غربی نزدیک می‌شود. توسعه این هواپیما در سال ۱۹۸۸ آغاز شد. هدف از ساخت جی-۱۰ معرفی جنگنده‌ای بود که توانایی مقابله با تهدید هواپیما‌های نسل چهارم شوروی مانند میگ-۲۹ و سوخو سو-۲۷ و هواپیما‌های غربی مانند اف-۱۶ آمریکا را داشته باشد.

ساخت جی-۱۰ در ابتدا به عنوان یک جنگنده برتری هوایی برنامه ریزی شده بود، اما فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و تغییر نیازمندی ها، توسعه این هواپیما را به سمت یک جنگنده چند منظوره سوق داد. چنگدو جی-۱۰ نخستین پرواز خود را در سال ۱۹۹۸ انجام داد. کل پروژه به شدت محرمانه حفظ شده بود. در واقع، نخستین عکس‌ها از این جنگنده سه تا چهار سال پس از نخستین پرواز آن منتشر شد.

برخی منابع به این نکته اشاره دارند که چنگدو جی-۱۰ تحت تاثیر پروژه جنگنده لاوی نیروی هوایی رژیم صهیونیستی شکل گرفته است. جی-۱۰ شباهت‌های بسیاری به جنگنده لاوی دارد. این جت جنگنده بومی رژیم صهیونیستی برای ارائه عملکردی بسیار مشابه با جنگنده اف-۱۶ طراحی شده بود.

جنگنده چند منظوره چنگدو جی-۱۰ خدمت خود در نیروی هوایی چین را از سال ۲۰۰۴ آغاز کرد، اما برای نخستین بار در سال ۲۰۰۶ به طور عمومی معرفی شد.

اگرچه جی-۱۰ یک هواپیمای جنگی نسبتا پیشرفته محسوب می‌شود، اما نمی‌تواند با عملکرد جنگنده‌های چند منظوره غربی مشابه مانند اف-۱۶ آمریکا و یوروفایتر تایفون اروپا رقابت کند.

ویژگی‌ها و تسلیحات چنگدو جی-۱۰

چنگدو جی-۱۰ جنگنده‌ای تک سرنشین و تک پیشرانه است. یک نسخه دو سرنشین نیز از این هواپیما وجود دارد که جی-۱۰ اس نام دارد. این نسخه به عنوان هواپیمای آموزشی یا به عنوان جنگنده قابل استفاده است.

اولین دسته شامل حدود ۵۰ هواپیمای جی-۱۰ از پیشرانه‌های توربوفن روسی ای‌ال-۳۱ اف‌ان استفاده می‌کنند. این دسته بین سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۶ به نیروی هوایی چین تحویل داده شد.

این در شرایطی بود که یک پیشرانه توربوفن بومی نیز در دست توسعه بود. مدل‌های جدید شامل جی-۱۰ بی با بدنه و اویونیک ارتقا یافته به پیشرانه توربوفن دبلیو اس-۱۰ ساخت چین مجهز شده اند.

جنگنده جی-۱۰ دارای قابلیت‌های نبرد هوا به هوا و هوا به سطح است. این هواپیمای جنگی دارای ۱۱ نقطه اتصال بیرونی است که طیف گسترده‌ای از سلاح‌ها را پوشش می‌دهد. همچنین، جی-۱۰ توانایی حمل غلاف‌های اکتساب هدف و ناوبری یا مخازن سوخت کمکی را دارد. گفتنی است که این جنگنده قابلیت سوخت گیری حین پرواز را دارد.

سلاح اصلی در ماموریت‌های برتری هوایی، موشک‌های هوا به هوای برد متوسط پی ال-۱۲ هستند. برای برد‌های نزدیک، موشک‌های فرو سرخ پی ال-۸ قابل استفاده هستند. در سناریو حمله به سطح، چنگدو جی-۱۰ قابلیت حمل شش بمب هدایت لیزری ۵۰۰ کیلوگرمی، بمب‌های سقوط آزاد، یا غلاف راکت ۹۰ میلیمتری را دارد. این هواپیما همچنین به یک توپ ۲۳ میلیمتری شش لول مجهز است.

هواپیمای جی-۱۰ به رادار کنترل آتش پالس داپلر بومی مجهز است. این رادار توانایی ردیابی همزمان ۱۰ هدف و درگیری با ۴ مورد از آن‌ها را دارد. برد تشخیص تخمینی این رادار ۱۰۰ کیلومتر است. این هواپیما به سامانه پرواز با سیم مجهز است.

بیشینه سرعت جی-۱۰، ۱.۸ ماخ و برد پروازی در حالت عادی ۱۸۵۰ کیلومتر در حالت رزمی ۱۲۴۰ کیلومتر است. این هواپیما می‌تواند تا ۵۹ هزار پا (۱۸ هزار متر) ارتفاع بگیرد.

منبع: عصر ایران