آیا «گُرگ‌های وحشت» واقعا بعد از 10 هزار سال دوباره زنده شده‌اند؟
یک شرکت آمریکایی پیشگام علم «انقراض‌زدایی» از تولد سه توله‌گرگ خبر داده که ژن‌هایشان شبیه گونه‌ای است که هزاران سال است دیگر روی زمین حضور نداشته است.
فرادید| محققان دو توله‌گرگ سفید برفی را در آغوش گرفته‌اند که با تمام وجود زوزه می‌کشند. نام آنها رومولوس و رموس است، به افتخار دو برادری که در افسانه پیدایش روم باستان نقش داشتند، اما این‌ها گرگ‌هایی نیستند که تا به حال دیده‌اید. آنها گرگ‌های باستانی غول‌پیکر یا «گرگ وحشت» (dire wolves) هستند.
به گزارش فرادید، این گونه از سگ‌سانان که با ظاهر بزرگ و ترسناک‌شان در سریال «بازی تاج و تخت» معروف شدند، بیش از ۱۰۰۰۰ سال پیش منقرض شدند.
روز دوشنبه، شرکت بیوتکنولوژی «Colossal Biosciences» که به شرکت «انقراض‌زدایی» مشهور است، خبر تولد رومولوس، رموس و یک گرگ وحشت سوم ماده به نام خالسی «khaleesi» (الهام‌گرفته از شخصیت دنریس تارگرین در همین سریال) را داد. به گفته این شرکت، گرگ وحشت حالا نخستین حیوانی است که با موفقیت انقراض‌زدایی شده است». با این حال، برخی دانشمندان با توجه به شباهت ژنتیکی زیاد این توله‌ها با گرگ خاکستری، در درستی این ادعا تردید دارند.
گرگ‌های وحشت در دوران پلیستوسین، یعنی بین ۲.۶ میلیون تا حدود ۱۱۷۰۰ سال پیش می‌زیستند. فسیل‌های آنها به‌وفور در قاره‌های آمریکای شمالی و جنوبی یافت شدند و آنها شایع‌ترین پستاندارانی هستند که در گودال‌های رنچو لا بریا در کالیفرنیا کشف شده‌اند. این گونه در قیاس با گرگ خاکستری امروزی (نزدیک‌ترین خویشاوند زنده‌اش) بزرگ‌تر بودند و دندان‌های بزرگتری داشتند.
از زمان راه‌اندازی شرکت Biosciences Colossal در سال ۲۰۲۱، پروژه‌های پر سر و صدای این شرکت برای «بازگرداندن» ماموت‌های پشمالو، دودوها و ببر تاسمانی خبرساز بوده است، اما پروژه‌ی مربوط به گرگ‌های وحشت تا پیش از این علنی نشده بود.
رومولوس و رموس در یک ماهگی
این شرکت قصد دارد این گونه را با اصلاح ژن‌های خویشاوندان زنده آنها بازسازی کند، طوری که جانوری بسیار شبیه گونه اصلی ایجاد شود. برای تولد رومولوس، رموس و خالسی، پژوهشگران ژنوم گرگ وحشت را از دندان ۱۳۰۰۰ ساله و جمجمه ۷۲۰۰۰ ساله‌ی گرگ وحشت استخراج، توالی‌یابی و تحلیل کردند.
بِث شاپیرو، مدیر علمی شرکت Colossal و محقق دانشگاه کالیفرنیا در سانتاکروز می‌گوید: «استخراج ژنوم بسیار سخت بود، چون آنها در مناطق سرد زندگی نمی‌کردند، در نتیجه DNA به‌خوبی حفظ نشده بود.»
سپس این ژنوم را با ژنوم گرگ خاکستری و سایر سگ‌سانان زنده مقایسه کردند. مقایسه آنها نشان داد ۲۰ تفاوت در ۱۴ ژن به ویژگی‌های روشن گرگ وحشت مربوط می‌شود مانند جثه بزرگ‌تر، سر پهن‌تر، دندان‌های بزرگ‌تر و خز سفید.
محققان ژن‌های گرگ خاکستری را ویرایش کردند تا با آن صفات مطابقت داشته باشد و سپس آنها را در سلول‌های تخمک سگ‌های اهلی قرار دادند که DNA اصلی‌شان حذف شده بود. این تخمک‌ها به جنین تکامل یافتند و سپس به رحم سگ‌های نژاد بزرگ دورگه انتقال داده شدند. نتیجه، تولد رومولوس و رموس در ماه اکتبر و خالسی در ژانویه بود که هر سه با سزارین به دنیا آمدند. یک گرگ وحشت ماده دیگر نیز ژانویه به دنیا آمد اما به دلیل عفونت روده، ده روز بعد از دنیا رفت. شرکت اعلام کرده این مرگ به ویرایش‌های ژنتیکی ارتباطی نداشته است.
حالا این گرگ‌های وحشت امروزی در یک پناهگاه حفاظت‌شده در شمال آمریکا (با مکان نامشخص) زندگی می‌کنند که از سوی انجمن حمایت از حیوانات آمریکا تأیید شده است.
DNA گرگ‌های وحشت ۹۹.۵٪ با DNA گرگ خاکستری یکسان است، اما آن نیم‌درصد تفاوت، می‌تواند شامل میلیون‌ها جفت باز شود. این مورد موجب شده برخی دانشمندان بپرسند: آیا این توله‌ها به راستی گرگ وحشت هستند یا فقط گرگ‌های خاکستری اصلاح‌شده‌‌ی ژنتیکی؟
جولی میچن، دیرین‌مهره‌شناس که در این پروژه مشارکت نداشته می‌گوید: «ما بیشتر با یک گرگ خاکستری روبه‌رو هستیم که ظاهر گرگ وحشت را دارد.»
میچن سال ۲۰۲۱ همراه شاپیرو نویسنده مشترک مقاله‌ای درباره‌ی تکامل گرگ‌های وحشت بود. در آن مقاله نشان داده شده بود که این گونه از دید ژنتیکی از گرگ‌های خاکستری متمایز است و حدود شش میلیون سال پیش از خط تکاملی گرگ‌ها جدا شده است.
او درباره‌ی موجودات جدید می‌گوید: «فکر نمی‌کنم این‌ها به راستی گرگ وحشت باشند.»
شاپیرو می‌گوید: «اگر این حیوان را ببینیم و متوجه شویم رفتار و ظاهرش شبیه گرگ وحشت است، من آن را گرگ وحشت می‌نامم، حتی اگر همکارانم با من مخالف باشند.»
سایر دانشمندان نیز اشاره کرده‌اند که این توله‌ها شاید ندانند چگونه مانند گرگ‌های وحشت رفتار کنند. آدام بویکو، متخصص ژنتیک که در این پروژه مشارکت نداشته می‌گوید که چون این توله‌ها در اسارت و بدون ساختار گله‌ای بزرگ شده‌اند، بعید است رفتاری همانند گرگ‌های وحشت واقعی از خود نشان دهند. همچنین، چون رژیم غذایی اجدادشان را ندارند، میکروب‌های روده‌ای اجدادشان را هم ندارند.
با این حال، بِن لَم، مدیرعامل Colossal می‌گوید:
«اگر ما در انقراض‌زدایی موفق باشیم، در حال توسعه فناوری‌هایی هستیم که می‌توانند به بهداشت انسان و حفظ تنوع زیستی کمک کنند.»
در همین راستا، این شرکت به تازگی دو نسل از گرگ‌های سرخِ شبیه‌سازی‌شده (که در حال حاضر در خطرناک‌ترین وضعیت انقراض میان گرگ‌ها قرار دارند) نیز به دنیا آورده است.
فقط ماه گذشته، Colossal اعلام کرد موفق به تولد «موش‌های پشمالو» شده است، گامی کلیدی برای انقراض‌زدایی ماموت‌های پشمالو. در اکتبر گذشته نیز ادعا کرده بود کامل‌ترین ژنوم باستانی متعلق به ببر تاسمانی را تاکنون ساخته است.
با این حال، برخی درباره هدف حفاظت این گرگ‌های وحشت تردید دارند یا اصلاً چگونه این گونه‌های «انقراض‌زدایی‌شده» می‌توانند در اکوسیستم‌های امروزی رها شوند؟
کریستوفر پرِستون، فیلسوف محیط‌زیست در دانشگاه مونتانا می‌گوید:
«در ایالت‌هایی مانند مونتانا، حتی برای حفظ جمعیت سالم گرگ‌های خاکستری با مشکلات سیاسی روبه‌رو هستیم. تصور اینکه روزی گرگ‌های وحشت رهاسازی شوند و نقشی زیست‌محیطی بپذیرند، دشوار است. پس بهتر است بپرسیم این حیوانات جدید دقیقاً قرار است چه نقشی ایفا کنند؟»
مترجم: زهرا ذوالقدر
