کشف عضوی جدید در بدن پس از ۳۰۰ سال!

کشفی غیرمنتظره در آناتومی بدن انسان نشان داد که پس از ۳۰۰ سال، اندام تازه‌ای شناسایی شده است؛ یافته‌ای که امیدهای تازه‌ای برای کاهش عوارض پرتودرمانی و ارتقای کیفیت زندگی بیماران به همراه دارد.

به گزارش فرارو به نقل از نیوز۱۸، گروهی از دانشمندان هلندی در جریان آزمایش‌های مربوط به تصویربرداری سرطان به کشفی شگفت‌انگیز دست یافتند: وجود غدد بزاقی جدید در ناحیه گلو. این کشف که می‌تواند نگاه دانش پزشکی به آناتومی بدن انسان را تغییر دهد، پیامدهای مهمی در بهبود کیفیت زندگی بیماران سرطانی خواهد داشت.

کشف تصادفی در حین آزمایش‌های سرطان

در سال ۲۰۲۰ پژوهشگران «مؤسسه سرطان هلند» واقع در آمستردام، در حال آزمایش نوعی روش پیشرفته تصویربرداری موسوم به PSMA PET-CT بودند؛ روشی که ترکیبی از سی‌تی‌اسکن (CT) و پوزیترون‌امیسیون‌توموگرافی (PET) محسوب می‌شود و برای شناسایی تومورهای پروستات به کار می‌رود. در این روش، ماده‌ای رادیواکتیو به بدن بیمار تزریق می‌شود تا مسیر حرکت آن ردیابی و نقاط غیرطبیعی شناسایی شود.

هدف پژوهش، یافتن تومورهای پروستات بود؛ اما پزشکان با شگفتی مشاهده کردند که در ناحیه‌ای پشت بینی و بالای حلق، دو نقطه ناشناخته به شکل غیرمنتظره‌ای روشن شده است. بررسی دقیق‌تر نشان داد که این نواحی در واقع مجموعه‌ای از غدد بزاقی جدید هستند که پیش‌تر در کتاب‌های پزشکی ذکر نشده بود.

غدد بزاقی «توباریال»؛ اندامی ناشناخته در گلو

این غدد تازه کشف‌شده که «غدد بزاقی توباریال» نام گرفته‌اند، حدود ۴ سانتی‌متر طول دارند و در قسمت فوقانی حلق قرار گرفته‌اند؛ جایی که تا پیش از این تصور می‌شد تنها غدد میکروسکوپی کوچک و پراکنده وجود دارد. دکتر ووتر فوگل، انکولوژیست پرتودرمانی در این مرکز، اظهار داشت:

«ما همیشه می‌دانستیم که سه جفت غده بزاقی بزرگ در بدن انسان وجود دارد؛ اما در این ناحیه هرگز چنین چیزی ثبت نشده بود. تصور کنید وقتی با چنین یافته‌ای روبه‌رو شدیم چه‌قدر شگفت‌زده شدیم.»

این تیم پژوهشی سپس اسکن‌های ۱۰۰ بیمار مختلف را بررسی کرد و در تمامی آن‌ها وجود این غدد تازه مشاهده شد. همین موضوع احتمال خطای آزمایش را به شدت کاهش داد و یافته‌ها را به واقعیتی علمی نزدیک‌تر کرد.

اهمیت این کشف برای درمان بیماران مبتلا به سرطان

پژوهشگران توضیح می‌دهند که یکی از مشکلات بزرگ بیماران مبتلا به تومورهای سر و گردن، آسیب به غدد بزاقی در اثر پرتودرمانی است. هنگامی که این غدد تخریب می‌شوند، بیمار دچار مشکلات جدی در خوردن، بلعیدن و حتی صحبت کردن می‌شود.

به گفته دکتر فوگل، این عارضه مشابه همان آسیبی است که به غدد بزاقی زیر فک وارد می‌شود. آن‌ها با بررسی بیش از ۷۰۰ پرونده بیمار دریافتند که هرچه میزان پرتوگیری این غدد تازه بیشتر باشد، شدت عوارض بیماران نیز بالاتر می‌رود.

بر این اساس، اگر بتوان در برنامه‌ریزی پرتودرمانی این غدد ناشناخته را نیز مورد توجه قرار داد و از آسیب به آن‌ها جلوگیری کرد، کیفیت زندگی بیماران پس از درمان به طور چشمگیری بهبود خواهد یافت.

تغییر در نگاه به آناتومی انسان

کشف «غدد توباریال» تنها یک یافته پزشکی ساده نیست؛ بلکه می‌تواند برداشت‌های سنتی از آناتومی بدن انسان را تغییر دهد. برای بیش از سه قرن، دانش پزشکی تصور می‌کرد ساختار اصلی غدد بزاقی انسان کاملاً شناخته شده است. حالا کشف یک جفت غده جدید نشان می‌دهد که حتی در قرن بیست‌ویکم هنوز بخش‌هایی از بدن وجود دارد که ناشناخته باقی مانده‌اند.

این موضوع همچنین یادآور می‌شود که علم پزشکی همچنان در حال پیشرفت است و هر کشف تازه می‌تواند مسیرهای جدیدی برای درمان بیماری‌ها باز کند.

گام‌های بعدی پژوهشگران

پژوهشگران اکنون در تلاشند تا بهترین روش‌ها را برای محافظت از این غدد طی درمان‌های پرتویی بیابند. هدف آن‌ها این است که مشخص کنند کدام دسته از بیماران بیشترین منفعت را از این یافته خواهند برد.

اگر این تلاش‌ها موفقیت‌آمیز باشد، می‌توان انتظار داشت که عوارض جانبی پرتودرمانی به میزان قابل توجهی کاهش یابد. این موضوع نه‌تنها امید تازه‌ای برای بیماران مبتلا به سرطان‌های سر و گردن ایجاد می‌کند، بلکه می‌تواند به الگویی جدید در طراحی روش‌های درمانی تبدیل شود.