تصاویر؛ گوجه ملکه شب؛ گوجه‌ای کمیاب و شبیه بادمجان با مزه شیرین و ملس که هر چه نور بیشتری بخورد سیاه‌تر می‌شود

گوجه ملکه شب (Queen of the Night Tomato) یکی از خاص‌ترین و چشم‌گیرترین گونه‌های گوجه در دنیای باغبانی است؛ میوه‌ای که با رنگ بنفش- سیاه عمیق، ظاهر متفاوت و خواص غذایی قابل توجهش، میان علاقه‌مندان به گیاهان کمیاب و کشاورزان خانگی بسیار محبوب شده است. 

این گوجه نه‌تنها در بشقاب غذا جلوه‌ای هنری ایجاد می‌کند، بلکه از لحاظ ژنتیکی و زیستی نیز ویژگی‌هایی دارد که آن را از سایر ارقام گوجه‌فرنگی متمایز می‌کند. در این متن، با تاریخچه، ویژگی‌های رشد، کاربرد‌های خوراکی و خصوصیات منحصر‌به‌فرد این گونه بیشتر آشنا می‌شویم. 

تاریخچه و ویژگی‌های ظاهری ملکه شب

 گوجه ملکه شب محصول یک برنامه اصلاح نژادی نسبتاً جدید است که هدف آن افزایش میزان آنتوسیانین‌ها - رنگدانه‌های طبیعی سازنده رنگ بنفش - در میوه بوده است. نتیجه این تلاش، گوجه‌ای است با پوست تقریباً سیاه که زیر نور آفتاب تیره‌تر می‌شود و در بخش‌هایی که سایه‌دار بوده، به رنگ بنفش یا قرمز متمایل است. این تضاد رنگی سبب شده که این گوجه در نمایشگاه‌های گیاهی و بازار‌های محصولات کشاورزی غیرعادی، توجه زیادی را جلب کند. 

اندازه میوه‌ها معمولاً متوسط تا کوچک بوده و شکل آنها گرد یا کمی بیضی است. درون میوه، گوشت قرمز تیره دیده می‌شود و این تضاد میان بیرون و داخل، جذابیت ویژه‌ای دارد. طعم این گوجه به طور معمول شیرین- ملس، آبدار و با ته‌طعمی خاکی توصیف می‌شود؛ ویژگی‌ای که طرفداران گوجه‌های «هریلوم» و ارگانیک به آن علاقه دارند. 

شرایط رشد و ویژگی‌های کشاورزی

گیاه ملکه شب از نظر رشد نسبتاً مقاوم و کم‌توقع است. این گیاه در مناطق گرم و معتدل عملکرد بهتری دارد و در طول فصل رشد می‌تواند ارتفاع قابل‌توجهی پیدا کند. 

نیاز اصلی این گوجه نور مستقیم خورشید است؛ چرا که مقدار آنتوسیانین موجود در پوست آن به شدت به میزان نور دریافتی بستگی دارد و هرچه نور بیشتر باشد، رنگ تیره‌تر و نزدیک‌تر به سیاه خواهد شد. 

از نظر مراقبت، این گونه آب‌دهی منظم، اما نه بیش از حد را ترجیح می‌دهد. خاک‌های غنی و با زهکشی خوب نیز عملکرد گیاه را افزایش می‌دهند. برخی کشاورزان گزارش کرده‌اند که این رقم نسبت به آفات معمول گوجه‌فرنگی کمی مقاوم‌تر است، اما همچنان باید مراقب قارچ‌ها و کرم‌های برگ‌خوار بود. 

زمان برداشت معمولاً بین ۷۰ تا ۸۰ روز پس از کاشت طول می‌کشد، و میوه‌ها زمانی آماده‌اند که رنگشان کاملاً تیره شده و با لمس کمی سفت باشند. 

کاربرد‌های خوراکی و ارزش غذایی

 یکی از دلایل محبوبیت ملکه شب علاوه بر ظاهر چشم‌نوازش، ارزش غذایی قابل توجه آن است. وجود آنتوسیانین‌های بالا باعث شده این گوجه در رده‌ی گیاهان آنتی‌اکسیدانی قوی قرار گیرد؛ ترکیباتی که در کاهش التهاب، بهبود سلامت قلب و مقابله با استرس اکسیداتیو نقش دارند. 

این گوجه را می‌توان به صورت خام در سالاد، چیده روی پیتزا، یا به‌عنوان بخشی از چاشنی‌های خانگی استفاده کرد. رنگ تیره‌ی آن هنگام پخت کمی روشن‌تر می‌شود، اما همچنان جذابیت بصری را حفظ می‌کند. بسیاری از آشپز‌ها از این گوجه برای ایجاد تضاد رنگی در بشقاب استفاده می‌کنند، زیرا پوست تقریباً سیاه آن در کنار سبزی‌ها یا پنیر‌های روشن جلوه خاصی دارد. 

از لحاظ مزه، ملکه شب ترکیبی دلپذیر از شیرینی و اسیدیته ملایم دارد و برای سس‌های تازه، سالسا، یا حتی خوردن به‌صورت تک‌میوه‌ای گزینه‌ای عالی است. 

عجیب‌ترین ویژگی‌های گوجه ملکه شب

یکی از عجیب‌ترین ویژگی‌های گوجه ملکه شب این است که هرچه نور بیشتری دریافت کند، تیره‌تر می‌شود؛ تا جایی که در مناطق آفتابی، پوست آن تقریباً به رنگ سیاه کامل دیده می‌شود. این در حالی است که قسمت‌هایی از میوه که در سایه‌ی برگ قرار گرفته‌اند، همچنان قرمز یا بنفش باقی می‌مانند و همین موضوع سبب ایجاد الگو‌های غیرعادی و چشم‌گیر روی میوه می‌شود. 

نکته عجیب دیگر این است که این گوجه به دلیل سطح بالای آنتوسیانین از نظر ژنتیکی به میوه‌های تیره‌ای مانند بلک‌بری نزدیک‌تر است تا بسیاری از گونه‌های معمول گوجه‌فرنگی. این شباهت در ترکیبات زیستی باعث شده برخی آن را «گوجه‌فرنگی توت‌مانند» بنامند. 

برخی باغبان‌ها گزارش کرده‌اند که این گوجه در شب حالت درخشندگی خفیفی دارد؛ البته نه در حد فسفرسانس واقعی، بلکه به دلیل بازتاب خاص نور بر سطح تیره‌ی پوست. از نظر طعم، این گوجه در دما‌های مختلف مزه متفاوتی دارد؛ در گرما طعم شیرین‌تر و در هوای سردتر مزه‌ای پیچیده و خاکی‌تر پیدا می‌کند. 

شناخته‌شده‌ترین ویژگی عجیب این رقم این است که به دلیل ظاهر خاصش، بسیاری از مردم ابتدا فکر می‌کنند میوه خراب یا کپک‌زده است، اما در واقع این رنگ طبیعی و حتی نشانه‌ی کیفیت بالای آن است.

منبع: راز بقا