نوعی از قارچ در نیروگاه چرنوبیل از تشعشعات هسته‌ای تغذیه می‌کند
پس از انفجار راکتور شماره ۴ نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل در سال ۱۹۸۶ (۱۳۶۵ شمسی)، منطقه‌ای به شعاع ۳۰ کیلومتر به‌عنوان «منطقه ممنوعه» تعیین شد؛ جایی که سطح بالای تشعشعات یونیزه‌کننده آن برای انسان و بیشتر موجودات زنده مرگبار بود. با این حال، در اکتشافات جدید، گروهی از دانشمندان متوجه شدند که نوعی قارچ سیاه‌رنگ با نام کلادوسپوریوم (Cladosporium sphaerospermum) نه‌تنها در این محیط آلوده دوام آورده، بلکه رشد خود را به سمت نواحی با بیشترین میزان تابش هدایت می‌کند. این کشف غیرمنتظره نشان داد که حتی در شرایطی که برای حیات انسانی غیرقابل تحمل است، طبیعت راهی برای بقا پیدا می‌کند.
پژوهشگران در خرابه‌های راکتور شماره ۴ نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل (Chernobyl)، قارچ‌هایی سیاه‌رنگ با نام کلادوسپوریوم (Cladosporium sphaerospermum) را شناسایی کرده‌اند که برخلاف موجودات زنده معمولی، نه‌تنها در برابر تشعشعات مرگبار مقاومت نشان می‌دهند، بلکه از آن به‌عنوان منبع انرژیو تغذیه‌ای استفاده می‌کنند. این کشف به‌عنوان یکی از شگفتی‌های علمی قرن شناخته می‌شود و کاربردهای گسترده‌ای در پاکسازی محیط‌های آلوده و حتی مأموریت‌های فضایی دارد.
پس از انفجار راکتور شماره ۴ نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل در سال ۱۹۸۶ (۱۳۶۵ شمسی)، منطقه‌ای به شعاع ۳۰ کیلومتر به‌عنوان «منطقه ممنوعه» تعیین شد؛ جایی که سطح بالای تشعشعات یونیزه‌کننده آن برای انسان و بیشتر موجودات زنده مرگبار بود. با این حال، در اکتشافات جدید، گروهی از دانشمندان متوجه شدند که نوعی قارچ سیاه‌رنگ با نام کلادوسپوریوم (Cladosporium sphaerospermum) نه‌تنها در این محیط آلوده دوام آورده، بلکه رشد خود را به سمت نواحی با بیشترین میزان تابش هدایت می‌کند. این کشف غیرمنتظره نشان داد که حتی در شرایطی که برای حیات انسانی غیرقابل تحمل است، طبیعت راهی برای بقا پیدا می‌کند.
این قارچ‌ها از فرآیندی منحصر‌به‌فرد به نام رادیوسنتز (Radiosynthesis) بهره می‌برند؛ روشی مشابه فتوسنتز، اما به‌جای نور خورشید، انرژی اشعه‌ی گاما را جذب می‌کنند. رنگدانه‌ی ملانین موجود در ساختار آن‌ها مانند یک آنتن طبیعی عمل کرده و انرژی تابش را به انرژی شیمیایی قابل استفاده تبدیل می‌کند. مطالعات آزمایشگاهی نشان داده‌اند که این قارچ‌ها در محیط‌های پرتشعشع نه‌تنها سریع‌تر رشد می‌کنند، بلکه بیوماس بیشتری نیز تولید می‌کنند؛ موضوعی که توجه دانشمندان زیست‌شناسی و فیزیک هسته‌ای را به خود جلب کرده است (بیوماس یا Biomass به معنای مجموع کل جرم زنده‌ی موجودات یا مواد آلی تولیدشده توسط آن‌ها است؛ شامل سلول‌ها، بافت‌ها و ترکیباتی که در فرآیند رشد و متابولیسم ساخته می‌شوند. در زیست‌شناسی، بیوماس شاخصی برای اندازه‌گیری میزان تولید زیستی و ظرفیت یک موجود یا اکوسیستم در ذخیره و تبدیل انرژی به ماده‌ی آلی محسوب می‌شود).
اهمیت این کشف فراتر از حوزه زیست‌شناسی است. پژوهشگران باور دارند که چنین قارچ‌هایی می‌توانند در آینده برای پاکسازی مناطق آلوده به رادیواکتیو به کار گرفته شوند، زیرا توانایی طبیعی آن‌ها در جذب و تبدیل انرژی تابشی می‌تواند به کاهش آلودگی کمک کند. از سوی دیگر، سازمان‌های فضایی مانند ناسا نیز در حال بررسی این قابلیت هستند تا شاید بتوان از این قارچ‌ها در سفرهای فضایی طولانی‌مدت استفاده کرد. توانایی آن‌ها در جذب و خنثی‌سازی پرتوهای کیهانی می‌تواند به‌عنوان یک سپر زیستی طبیعی برای محافظت از فضانوردان در مأموریت‌های مریخ یا سفرهای میان‌ستاره‌ای عمل کند.
این یافته‌ها توسط رسانه‌های علمی معتبر از جمله Rapusia، WION، LadBible، AloneReaders و The Tech Outlook گزارش شده و به‌عنوان یکی از مهم‌ترین کشفیات زیستی پس از فاجعه چرنوبیل معرفی شده‌اند. بسیاری از محققان این کشف را نمونه‌ای از انعطاف‌پذیری شگفت‌انگیز حیات می‌دانند؛ اینکه موجودات زنده حتی در محیط‌های مرگبار و غیرقابل سکونت، راهی برای سازگاری و ادامه‌ی زندگی پیدا می‌کنند.
منبع: گیمفا
