میکروب‌کشی با الهام از بال سنجاقک

پژوهشگران با الهام از بال سنجاقک، نانوپوشش آنتی‌باکتریالی ساخته‌اند که می‌تواند با هزینه‌ای پایین، باکتری‌ها را از بین ببرد. با استفاده از این پوشش روی سطوح مختلف می‌توان شیوع آلودگی‌ها را از طریق دست، مهار کرد.

محققان مؤسسه «آ*ستار» (A*STAR) در سنگاپور با الهام از بال سنجاقک موفق به ابداع نانوپوشش آنتی‌باکتریالی شده‌اند که می‌تواند بدون استفاده از آنتی‌بیوتیک و ایجاد مقاومت ضدمیکروبی، آن‌ها را از بین ببرد.

۸۰ درصد از عفونت‌ها از طریق دست گسترش پیدا می‌کنند؛ بنابراین ضدعفونی کردن دست می‌تواند در کاهش توسعه بیماری‌های عفونی مؤثر باشد. مواد آنتی‌باکتریال رایج معمولا حاوی موادی شیمیایی نظیر تریکلوسان هستند که مشکلات و خطراتی برای سلامتی به همراه دارند. از سوی دیگر، استفاده گسترده از مواد آنتی‌باکتریال با گذشت زمان، منجر به مقاومت باکتری‌ها می‌شود.

نانوستون‌های روی بال سنجاقکیافته‌های پژوهشگران سنگاپوری نشان می‌دهد که بال سنجاقک به دلیل ساختار منحصربه‌فرد خود، به‌صورت طبیعی ضدمیکروب است. سطح بال سنجاقک حاوی نانوستون‌هایی است که با نزدیک شدن میکروب‌ها، غشای سلولی آن‌ها تخریب می‌شود و به‌سرعت از بین می‌روند.

با الهام از این ویژگی ساختاری، محققان اقدام به تولید نانوپوششی کرده‌اند که خواص آنتی‌باکتریال دارد. این نانوپوشش حاوی نانوستون‌هایی از جنس «اکسید روی» است که روی زیرلایه‌های سرامیکی، شیشه‌ای و تیتانیم قرار می‌گیرند. آزمایش‌ها نشان داده است که این نانوپوشش، ۹۹ ٫ ۹ درصد از باکتری‌هایی نظیر ای. کولای را از بین می‌برد.

ازآنجایی‌که باکتری‌ها به روش فیزیکی و نه شیمیایی از بین می‌روند، این روش تأثیر منفی روی محیط‌زیست نخواهد داشت. همچنین سازوکار این روش به‌گونه‌ای است که مقاومت آنتی‌باکتریایی به همراه ندارد.

این نانوپوشش را می‌توان روی سطوح مختلف نظیر دستگیره در، میز یا دکمه آسانسور به کار گرفت تا از شیوع آلودگی‌های روی دست جلوگیری کند. این فناوری را هم‌چنین می‌توان برای تصفیه آب به کار برد. یکی از مزیت‌های این روش، هزینه پایین و ایمنی بالای آن است که موجب رقابت‌پذیر شدن آن در مقایسه با دیگر روش‌ها می‌شود.

نتایج این پروژه در قالب مقاله‌ای با عنوان «Nanopillar Coated Surfaces with Substrate-Dependent Superbactericidal Property» در نشریه «Small» به چاپ رسیده است.