شناسایی سکونتگاه پنهان زیرزمینی یونان باستان با پرتوهای کیهانی!

باستان شناسان با استفاده از یک روش جدید و با بهره‌گیری از پرتوهای کیهانی و لیزر موفق شدند سکونتگاه‌های پنهان و ناشناخته زیرزمینی ۲۵۰۰ ساله را در شهر ناپل ایتالیا شناسایی کنند.

به نقل از آی‌ای، یک پژوهش جدید نشان می‌دهد که سکونتگاهی متعلق به دوران روم باستانی در زیر شهر ناپل ایتالیا وجود دارد. این سکونتگاه ۲۵۰۰ ساله با کمک پرتوهای کیهانی و لیزر کشف شد.

بقایای کشف شده متعلق به یونانیان و دخمه‌های مسیحیان است که حدود دو هزار سال پیش در دوران رومیان در این منطقه زندگی می‌کردند.

زمانی معابد، یک میدان و مقبره‌های زیرزمینی متعدد این منطقه را شلوغ کرده بودند. منطقه‌ای که اکنون به نام ناپل شناخته می‌شود در ابتدا به نام کوما(Cumae) شناخته می‌شد، اما در حدود سال ۶۵۰ قبل از میلاد به نئاپولیس(Neapolis) تغییر نام داد.

بر اساس این مطالعه، پژوهشگران مدت‌ها گمان می‌کردند که سکونتگاه‌های زیرزمینی یونان باستان در زیر خیابان‌های این شهر پنهان شده است، اما نتوانسته بودند همه آنها را پیدا کنند.

در این مقاله پژوهشی که در مجله Scientific Reports منتشر شده آمده است: بخش کوچکی از این گنجینه باستان‌شناسی به لطف ساختارهای زیرزمینی مانند مخازن آب ساخته شده از قرن شانزدهم یا پناهگاه‌های ساخته شده در طول جنگ جهانی دوم که به طور تصادفی از لایه‌های فرهنگی باستانی عبور می‌کنند، قابل دسترسی است.

استفاده از تکنیک میوگرافی

این گروه پژوهشی به لطف جدیدترین نوآوری اکنون توانسته است بدون نیاز به حفاری در خیابان‌های شهر ناپل، زیر پوست این شهر را ببیند.

طبق این مطالعه، این مکان، هیپوژیا یا اتاق‌های تدفین افراد ثروتمند مربوط به دوره هلنیستی یونان(قرن ششم تا سوم قبل از میلاد) را در خود جای داده است. همچنین دارای مقبره‌هایی از دوره روم باستان(از قرن دوم تا چهارم پس از میلاد) است.

این مقبره‌ها تقریباً در عمق ۱۰ متری زیر خیابان‌های ناپل قرار دارند که نشان می‌دهد یافتن آنها دشوار بوده است.

بنابراین باستان شناسان از روشی موسوم به میوگرافی(muography) برای شناسایی این محل زیرزمینی ناشناخته استفاده کردند.

واژه میوگرافی از ترکیب واژگان میون و توموگرافی(برش‌نگاری) پدید آمده است.

میون یک ذره زیر اتمی و اساسی‌ترین عامل سازنده جهان است. گفته می‌شود میون‌ها شبیه به الکترون‌ها اما سنگین‌تر هستند و توسط پرتوهای کیهانی در جو زمین تولید می‌شوند. این ذرات می‌توانند از میان ساختارهای سخت مانند دیوارها و سنگ‌ها بگذرند.

اعمال واکنش در این ذرات به صورت نیروهای گرانشی و الکترومغناطیسی و همچنین نیروهای ضعیف هسته‌ای است. این ذرات دارای پاد نیز هستند. عمر این ذرات اغلب بیش از ۲.۲ میکروثانیه نیست.

میون با جذب الکترون می‌تواند اتم میونیوم(Muonium) را بسازد که شعاع آن تقریباً برابر با هیدروژن است. به همین دلیل تا به حال این ذرات در اتم دیده نشده‌اند.

برش‌نگاری یا توموگرافی(Tomography) نوعی تصویربرداری سه‌بعدی است. در برش‌نگاری، تصویری که به دست می‌آید تنها سایه دوبعدی از حجمی سه‌بعدی نیست، بلکه عکس برشی از حجم است که ممکن است در هر یک از سه جهتِ فضا باشد. شناخته‌شده‌ترین برش‌نگاری، برش‌نگاری رایانه‌ای یا سی‌تی‌اسکن است که فیزیکدان انگلیسی گودفری هاونسفیلد در سال ۱۹۷۲ آن را برای کاربرد در پزشکی پیشنهاد کرد و در سال ۱۹۷۹ جایزه نوبل پزشکی را برای او به ارمغان آورد.

بنابراین «توموگرافیِ میون» یا میوگرافی، روشی است که از میون‌های پرتوی کیهانی برای تولید تصاویر سه بعدی از حجم‌ها با استفاده از اطلاعات موجود در پراکندگی کولن(Coulomb) میون‌ها استفاده می‌کند.

از آنجایی که میون‌ها بسیار عمیق‌تر از پرتوی ایکس نفوذ می‌کنند، میوگرافی می‌تواند برای تصویربرداری از مواد بسیار ضخیم‌تر از توموگرافی مبتنی بر اشعه ایکس مانند سی‌تی اسکن استفاده شود. شار میون در سطح زمین به گونه‌ای است که یک میون واحد از ناحیه‌ای به اندازه دست انسان در هر ثانیه عبور می‌کند.

کارشناسان می‌توانند شار این ذرات، یعنی ذرات میون موجود در یک منطقه خاص را در طول زمان با استفاده از تکنیک میوگرافی اندازه‌گیری کنند. در نتیجه، ممکن است بتوان یک تصویر سه بعدی از حفره‌های زیرزمینی ایجاد کرد.

پرتوهای کیهانی ذرات بارداری هستند که در درون اجرام آسمانی تولید می‌شوند و شتاب می‌گیرند و به فضای کیهان پرتاب می‌شوند. برخی از این ذرات سرگردان در کیهان به زمین می‌رسند و وارد جو زمین می‌شوند. پس از ورود ذرات کیهانی به داخل جو زمین معمولاً با مولکول‌های اتمسفر برخورد می‌کنند.

در اثر این برخوردها ممکن است مولکول هوا چندپاره شود یا ذرات دیگری مانند فوتون‌ها، الکترون‌ها و پوزیترون‌ها تولید شوند. خود ذرات ایجاد شده ممکن است در اثر برخوردهای بعدی، ذرات بیشتری را تولید کنند. به مجموعه ذراتی که در داخل جو زمین ایجاد می‌شوند ذرات ثانویه گفته می‌شود.

از آنجایی که تولید ذرات ثانویه از ذره کیهانی اولیه شبیه فرایند تولید بهمن است، ذرات ثانویه را بهمن‌های هوایی گسترده و گاهی به اختصار «بهمن‌های هوایی» می‌نامند. در میان ذرات بهمن‌های هوایی گاهی ذرات کمتر شناخته‌شده‌ای مانند میون‌ها یافت می‌شوند.

بر اساس گزارش‌ها، این گروه پژوهشی دستگاه‌های ردیاب میون را در حدود ۱۸ متری زیر زمین برای کشف این مکان‌های ناشناخته قرار دادند. این گروه شار میون را از این مکان به مدت ۲۸ روز اندازه‌گیری کرد. آنها همچنین یک اسکن لیزری سه بعدی از ساختارهای شناخته شده قبلی را برای مقایسه شار میون انجام دادند.

در نهایت، این بررسی کامل نشان داد که اتاقکی در عمق ۱۰ متری زمین وجود دارد که به احتمال زیاد یک گورستان متعلق به دوران هلنیستی است. اما متأسفانه آنها نتوانستند تعیین کنند که در این اتاق پنهان چه چیز یا چیزهایی وجود دارد.

منبع: ایسنا