(تصاویر) کشف اسکلت بانوی اشکانی در تپه اشرف اصفهان

دو سال قبل بود که یک اسکلت بانوی اشکانی به قدمت دو هزار سال در عملیات نجات‌بخشی آثار تاریخی شمال تپه تاریخی اشرف اصفهان کشف شد. در ادامه یک بازخوانی از این کشف مهم در مرداد ماه سال 99 خواهیم داشت.

علیرضا جعفری زند، سرپرست هیات باستان‌شناسی تپه اشرف گفت: گرچه هنوز اسکلت‌شناس جنسیت این اسکلت را تعیین نکرده، اما به احتمال این اسکلت متعلق به یک زن باشد و از این رو آنرا "بانوی اشکانی " با تدفین مهری دانست.

در حالی که یافته‌ها یکی پس از دیگری در عملیات نجات‌بخشی آثار تپه اشرف در مسیر لوله‌گذاری، شواهد رسیدن به گورستان اشکانی را به یقین نزدیک کرده است، جعفری زند از نبود توجه مسئولان و متولیان اصلی برای لزوم گسترده کردن کاوش‌ها و نجات شواهد تاریخی دوران ناشناخته اشکانی در اصفهان و در قلب فلات مرکزی ایران انتقاد کرد.

گرچه مسئولان میراث فرهنگی و مدیران شهری اصفهان بر اهمیت یافته‌های اخیر و شواهد باستانی در تپه اشرف اصفهان اذعان می‌کنند، اما بنا به گفته‌های سرپرست هیات باستان‌شناسی با توجه به اهمیت شواهد تاریخی بدست آمده تاکنون هیچ اقدامی در جهت حمایت از گسترش کاوش‌ها در خیابان مشتاق انجام نشده است.

جعفری زند گفت: میراث فرهنگی خیلی موثرتر می‌توانست به این موضوع ورود کند، ولی متاسفانه من هیچ حمایتی در این رابطه احساس نکردم و تاکنون هیچ اقدامی در راستای گسترش گمانه‌ها به صورت ترانشه صورت نگرفته است. به میراث فرهنگی اعلام کردم که نیاز به یک کاوش گسترده وجود دارد چراکه گمانه‌زنی‌ها موقعیت مناسبی را برای کاوش فراهم کرده و در عین حال بخش‍‌هایی از آثار بدست آمده زیر خیابان است و نجات این شواهد تاریخی در گرو گسترده کردن کاوش‌هاست. حساسیت موضوع را بار‌ها گوشزد و نامه نگاری کردم و دیگر نمی‌دانم از چه راهی باید وارد شوم و چه کوتاهی کرده‌ام که مسئولان نیم‌نگاهی هم به اینجا نداشتند و اشکال کار در کجاست؟!

سرپرست هیات کاوش، اسکلت تازه پیدا شده در تپه اشرف را بانوی اشکانی نامگذاری کرد که در کنار آن یک کوزه سفالی کامل نیز پیدا شده است.

شواهد بدست آمده در عملیات نجات‌بخشی آثار تپه اشرف احتمال وجود گورستان اشکانی را در یکی از کهن‌ترین نقاط شهری اصفهان تایید کرد، اما بنا به گفته جعفری‌زند بخشی از تدفین قربانی اسب زیر خیابان است و هیات کاوش به دلیل امکانات مالی و مساله خیابان مشتاق نمی‌تواند کاوش این تدفین آیینی را ادامه بدهند.

تدفین اسکلت تازه پیدا شده نیز از زانو به پایین زیر پیاده رو قرار گرفته و در عمل نجات بخشی کامل این شواهد و آثاری که به احتمال قریب به یقین در مجاورت آن‌ها قرار گرفته را مشکل کرده است. در این تدفین صورت به طرف شرق روی کتف چپ گردانده شده و همین نشان دهنده این است که با یک تدفین مهرپرستی رو به رو هستیم.

وی توضیح داد: قسمت اعظم امپراتوری اشکانی پیرو آیین مهرپرستی بودند، در دوره‌های تاریخی پیش از اشکانی، تدفین صورت به طرف طلوع خورشید دیده شده است، اما مساله این است که، چون همراه این اسکلت و در کنار آن لایه سفال‌های اشکانی وجود دارد به احتمال این اسکلت مربوط به دوره اشکانی است.

تپه تاریخی اشرف در شرق اصفهان و در کرانه زاینده‌رود قرار دارد. یافته‌های این تپه تاریخی در شهر اصفهان مربوط به دوران هخامنشی تا قرن دوازدهم هجری قمری است و از این جهت این تپه باستانی اهمیت زیادی در روشن شدن ابعاد تاریک تاریخی شهر اصفهان دارد.

در شش فصل گذشته کاوش تپه اشرف، یک سکه ساسانی و سفال‌های مربوط به قرن سوم پیش از میلاد (سلوکی و اشکانی) به دست آمد.

هیات باستان شناسی در این کاوش‌ها به حوضخانه و بنای نیمه تمام کاخ اشرف متعلق به قرن دوازدهم هجری قمری رسیدند. مهم‌ترین دستاورد کاوش‌های پیشین تپه اشرف شناسایی بخش‌هایی از قلعه ساسانی بود که اکنون در مجاورت خیابان مشتاق دوم مشهود است. همچنین در فصل ششم کاوش تپه اشرف، بخش‌هایی از یک سازه هخامنشی یافت شد که به دلیل نبود بودجه‌های لازم، در زیر خاک و با رعایت اصول باستان شناسی مدفون شد.

منبع: ایرنا