چرا نئاندرتال‌ها منقرض شدند و ما ماندیم؟ کشف یک عامل جدید!
یک بررسی جدید و جالب توجه نشان می‌دهد که وجود یک تفاوت اساسی در مغز گونه ما نسبت نئاندرتال‌ها سبب شده تا ما جمعیت سالم‌تر و قوی تری داشته باشیم که در نهایت منجر به بقای گونه ما و البته انقراض نئاندرتال‌ها شد.
در یک بررسی صورت گرفته بر روی موش ها، دانشمندان دریافتند که بخش‌های کلیدی مغز انسان مدرن نسبت به پسر عموی منقرض شده اش، یعنی نئاندرتال ها، به زمان بیشتری برای رشد نیاز دارد. این زمان بیشتر ناشی از تفاوت‌های پروتئینی است که به نظر می‌رسد خطا‌های کروموزومی را نیز کاهش می‌دهد و در نهایت منجر به جمعیت سالم‌تر و قوی‌تر می‌شود.
این دستاورد می‌تواند در پاسخ به این پرسش که چرا نئاندرتال‌ها منقرض شده، ولی ما باقی ماندیم، نقش عمده‌ای ایفا کند.
به گفته دانشمندان، در واقع ماجرا همچون داستان مشهور مسابقه لاکپشت و خرگوش است که در نتیجه عملکرد آهسته، اما پیوسته لاکپشت، این جاندار در نهایت پیروز شده است. در مسابقه میان نئاندرتال‌ها و گونه ما نیز همین زمان بیشتر برای رشد و تکامل بخش‌های کلیدی مغز سبب پیروزی گونه ما شده است.
نتایج این مطالعه حاکی از آن است که این زمان بیشتر در توسعه نئوکورتکس ما (لایه بیرونی چروکیده که مسئول تفکر است) نقشی اساسی ایفا کرده تا از ما در برابر بیماری‌ها محافظت کند، ویژگی که به نظر می‌رسد نئاندرتال‌ها فاقد آن بودند.
در سال‌های اخیر، پیشرفت‌های ژنتیکی به دانشمندان این امکان را داده است تا DNA استخراج شده از بقایای باستانی را توالی‌بندی کنند و اطلاعات دقیقی را در مورد نحوه مقایسه و تضاد ژنوم نئاندرتال با ژنوم ما آشکار کنند.
به عنوان مثال، ما حدود ۱۰۰ اسید آمینه - ترکیباتی که پروتئین‌ها را تشکیل می‌دهند – را می‌شناسیم که با جدا شدن انسان‌های مدرن از شاخه‌ای که نئاندرتال‌ها و پسرعموی نزدیک دیگری به نام دنیسووان‌ها را به وجود آوردند، تغییر کردند.
جایگزینی اسید آمینه می‌تواند اثرات قابل توجهی داشته باشد، اما تاکنون مشخص نبود که این جایگزینی‌ها چه عملکردهاییی را در بین انسان و نئاندرتال تغییر داده اند؛ بنابراین تیمی از محققان به رهبری فیلیپه مورا-برمودز، ژنتیک‌دان موسسه زیست‌شناسی سلولی مولکولی و ژنتیک ماکس پلانک در آلمان، آزمایش‌هایی را انجام دادند تا ببینند آیا می‌توانند نقش این تغییرات اسید آمینه را در رشد نئوکورتکس شناسایی کنند یا خیر.
مورا-برمودز توضیح داد: «ما دریافتیم که سه آمینو اسید انسان مدرن در دو پروتئین باعث متافاز طولانی‌تر می‌شوند، مرحله‌ای که کروموزوم‌ها برای تقسیم سلولی آماده می‌شوند، و این منجر به خطا‌های کمتری در هنگام توزیع کروموزوم‌ها می‌شود.
علاوه بر این، متافاز در ارگانوئید‌های انسان نئاندرتال کوتاه‌تر بود، که منجر به دو برابر شدن تعداد خطا‌های جداسازی کروموزوم در مقایسه با ارگانوئید‌های کنترل شد. این نشان می‌دهد که جایگزینی اسید آمینه انسان مدرن در مقایسه با نئاندرتال‌ها مسئول خطا‌های توزیع کروموزوم کمتری هستند.»
از آنجایی که خطاها در تعداد کروموزوم ها، معروف به پلی زومی، می‌تواند منجر به اختلالات جدی و همچنین سرطان‌هایی مانند سرطان خون شود، نتایج نشان می‌دهد که این تغییر در نهایت به نفع انسان امروزی تمام شده است.
این یافته‌ها همچنین نشان می‌دهند که عملکرد مغز در نئاندرتال‌ها ممکن است تحت تأثیر اختلالات کروموزومی با نرخی بالاتر از آنچه در انسان‌های امروزی می‌بینیم، قرار داشته باشد.
در نهایت این دانشمندان نتیجه می‌گیرند که: «داده‌های کنونی نشان می‌دهد چنین اثرات مضر ناشی از تفکیک نادرست کروموزومی ممکن است در انسان‌های امروزی کمتر از نئاندرتال‌ها، دنیسووا‌ها و میمون‌ها باشد و همین امر سبب بقای آن‌ها شده است». نتایج این تحقیق در نشریه معتبر Science منتشر شده است.
منبع: فرارو
