گردنبندی که بعد از ۹ هزار سال دوباره سر هم شد

فرادید| بر اساس مطالعه‌ای که در ۲ آگوست ۲۰۲۳ در مجله PLOS ONE توسط حلا آلاراشی از شورای عالی تحقیقات علمی منتشر شد، یک گردن‌بند مزین که در قبر باستانی یک کودک در اردن کشف شده، اطلاعات جدیدی را در مورد پیچیدگی اجتماعی فرهنگ نوسنگی در اختیار ما قرار داده است. 

به گزارش فرادید، زینت‌های بدن نمادهای قدرتمند و بازتاب ارزش‌های فرهنگی و هویت‌های شخصی عصر خود هستند، بنابراین در مطالعه فرهنگ‌های باستانی ارزش زیادی دارند. در این مطالعه، آلاراشی و همکارانش اجزاء فروپاشیدۀ یک گردنبند را بررسی کرده‌اند که قدمت آن بین ۷۴۰۰ تا ۶۸۰۰ قبل از میلاد است.

قطعات فروپاشیدۀ گردنبند که در گور کشف شدند

مواد مورد بحث شامل بیش از ۲۵۰۰ سنگ و صدف رنگارنگ، دو مهره کهربایی استثنایی (قدیمی‌ترین مهره‌ای که تاکنون در مشرق شناخته شده‌) به همراه یک آویز سنگی بزرگ و یک انگشتر ظریف حکاکی شده از جنس صدف مروارید می‌شود. 

نویسندگان با تجزیه و تحلیل ترکیب، ساخت و چیدمان فضایی این اقلام به این نتیجه رسیدند که آن‌ها متعلق به یک گردنبند چند ردیفه ترکیبی هستند که از هم پاشیده شده است. محققان در پروسه‌ی مطالعات‌شان، از گردنبند اصلی یک نسخه فیزیکی بازسازی کردند که حالا در موزه پترا در جنوب اردن به نمایش گذاشته شده است. 

این گردنبند چند ردیفه یکی از قدیمی‌ترین و چشمگیرترین زیورآلات دوران نوسنگی است که اطلاعات تازه‌ای را در مورد شیوه‌های تدفین آن زمان برای افراد دارای موقعیت اجتماعی بالا در اختیار ما گذاشته است. به نظر می‌رسد ساخت این گردنبند مستلزم دقت، همینطور واردات برخی از مواد عجیب و غریب از مناطق دیگر بوده است. 

مطالعه این گردنبند، پویایی اجتماعی پیچیده‌ای را میان اعضای جامعه‌ی باجا از جمله صنعتگران، بازرگانان و مقامات عالی رتبه که چنین قطعاتی را سفارش می‌دادند، نشان داد که قطعاً مستلزم بررسی بیشتر این فرهنگ نوسنگی است.

مترجم: زهرا ذوالقدر