کشف بقایای یک «نوزاد محترم» که 10 هزار سال قبل در این غار دفن شد

فرادید| باستان‌شناسان حین بررسی غاری در لیگوریا ایتالیا، قدیمی‌ترین تدفین شناخته‌شده‌ی یک نوزاد دختر را در اروپا پیدا کرده‌اند. محققان این نوزاد را که با گورنهاده‌ها احاطه شده بود، به افتخار رودخانه نزدیک او «نِوِه» (Neve) نامیدند. این نوزاد ۴۰ تا ۵۰ روز سن داشته و حدود ۱۰ هزار سال پیش مرده است. 

به گزارش فرادید؛ بقایای این کودک در کفنی پیچیده شده که با بیش از ۶۰ مهره و چهار آویز تزئین شده که همه آن‌ها از صدف ساخته شده‌اند. پنجه یک شاه بوف که احتمالاً هدیه بوده هم در همان نزدیکی کشف شده است. 

آنطور که گروه تحقیق در مجله «گزارشات علمی» استدلال کرده، این تدفین بازتاب نوع رفتار با نوزاد به‌عنوان یک هویت کامل توسط فرهنگ شکارچی-گردآورنده اولیه دوران میان‌سنگی است و اقلامی که کنار او دفن شدند بیانگر اهمیت عاطفی قابل‌توجهی هستند.

سه دندان کودک که بعد از ده هزار سال به شکل مناسبی حفظ شده‌اند

یافتن استخوان‌های نوزادان از دوران ماقبل‌تاریخ یا باستان بسیار نادر است، چون این استخوان‌ها بسیار شکننده هستند. کشف جدید به ویژه به این دلیل غیرمعمول است که بقایای نوزاد برای استخراج DNA به قدر کافی سالم است. در بیشتر موارد، DNA استخوان نوزادان به قدری از بین رفته که نمی‌توان جنیست آن‌ها را تعیین کرد. 

تدفین‌های بزرگسالان با قدمت بیش از ۱۴۰۰۰ سال تا حدودی یافته‌های باستان‌شناسی عادی به حساب می‌آیند. اما نمونه‌هایی از دوران میان‌سنگی اولیه (حدود ۱۰۰۰۰ سال قبل از میلاد) کم و نادر هستند. 

بقایای نوزادی که محققان با الهام از رودخانه‌ای نزدیک آن، نام مستعار «نِوِه» را برایش انتخاب کردند، همراه با گورنهاده‌هایی پیدا شده است. سبک پیچیده دفن نمایانگر شخصیت کامل و محترمی است که این جامعۀ باستانی شکارچی-گردآورنده به این نوزاد داده است.

گور نِوِه در غار آرما ویرانا در کوه‌های لیگوریا، منطقه‌ای در شمال غربی ایتالیاست. این سایت که مکان محبوبی برای بازدیدکنندگان است، هدف سارقان آثار باستانی نیز بوده است. محققان سال ۲۰۱۵ پس از پدیدار شدن ابزارهای اواخر عصر یخبندان توسط غارتگران، مطالعه غار را آغاز کردند. قدمت نشانه‌های فعالیت در غار به بیش از ۵۰۰۰۰ سال قبل می‌رسد، زمانی که احتمالاً ساکنان آن نئاندرتال‌ها بودند. باستان‌شناسان استخوان‌های گراز و گوزن را با نشانه‌هایی از قصابی، همچنین چربی حیوانی زغال‌شده پیدا کردند. تیم پس از حفاری عمیق‌تر در غار در سال ۲۰۱۷، محل دفن نوزاد را پیدا کرد. 

صدف‌ها و آویزهایی که کنار کودک دفن شده بودند

کلودین گراول-میگل، از نویسندگان این مطالعه و باستان‌شناس می‌گوید: «من در میدان مجاور حفاری می‌کردم. به یاد دارم که نگاهی به سمت محل تدفین انداختم و با خودم فکر کردن این استخوان عجیبی است». 

گروه تحقیق سال ۲۰۱۸ گور را به طور کامل حفاری کرد. زیورآلات دفن‌شده همراه نِوِه با دقت ساخته شده بودند و با بررسی الگوهای قرارگیری آن‌ها، این احتمال داده شد که این زیورآلات را سایر اعضای جامعه همراه کودک دفن کردند. 

فابیو نِگرینو، باستان‌شناس و از نویسندگان این مطالعه، می‌گوید: «وجود صدف‌های سوراخ‌دار با آثار استفاده طولانی‌مدت به این معناست که بزرگسالان از آن‌ها برای طولانی‌مدت استفاده کرده‌اند. شاید این صدف‌ها به لباس او دوخته شده باشند.» 

بقایای نِوِه در کفنی پوشیده شده که با مهره‌ها و آویزهایی از جنس صدف تزیین شده است. چنگال یک شاه بوف به عنوان هدیه کنار او دفن شده است

آزمایش‌هایی که روی دندان‌های این نوزاد انجام شد، جزئیات زندگی کوتاه او را نشان داد. تجزیه و تحلیل کربن و نیتروژن نشان داد قبل از به دنیا آمدن نوزاد، مادرش از یک رژیم غذایی زمینی (خشکی) استفاده کرده است. نِوِه در رحم مادر، استرس را تجربه کرده و این موضوع موجب توقف موقت رشد دندان‌های او شده است. آزمایش‌های DNA و پروتئین نشان داد که او متعلق به دودمان اروپایی است که به هاپلوگروپ U۵b۲b معروف است. 

محققان این یافته را با بقایای دو نوزاد دفن‌شده در رودخانه آپ‌وارد سان در آلاسکا مقایسه کردند که حدود ۱۱۵۰۰ سال پیش دفن شده بودند و در سال ۲۰۱۳ کشف شدند. در هر دو مورد، به نوزادان دختر شخصیت کامل بزرگسال داده‌اند. این تصدیق شخصیت و احترام شاید نشات‌گرفته از یک فرهنگ اجدادی مشترک باشد یا شاید به‌طور مستقل وجود داشته است. 

ماریا مارتینون تورس، دیرین‌انسان‌شناس می‌گوید که شواهد شخصیت دادن به کودکان به اوایل انسان‌های خردمند و دوران نئاندرتال‌ها بازمی‌گردد.

مترجم: زهرا ذوالقدر