از دارالمعلمین تا بنیانگذاری صنایع کپسول‌سازی و تولید اجاق فر
تقدیر برای محمود خلیلی که پس از فراغت از تحصیل از مدرسه دارالمعلمین خیابان ناصرخسرو با درجه ممتاز به مدت دو سال در همان مدرسه شاگردان بسیاری را آموزش می‌داد، طور دیگری رقم خورد. همه‌چیز ابتدا با تلخکامی همراه بود.
در ۱۳۰۷ وزیر معارف وقت، اعتمادالدوله قراگزلو، او را از کار بیکار و حکم عزلش را صادر کرد. اما همین واقعه باعث شد تا او در رشته الکترومکانیک بختش را بیازماید. کار او تعمیر ماشین‌های صنعتی کارخانه‌ها، پر کردن باتری و تعمیر آرمیچر بود و اخلاق خوبش باعث شد خیلی زود کار و بارش رونق بگیرد.
علیرضا زمانی، تهران‌پژوه، در باره این کارآفرین می‌گوید: «خلیلی با توجه به مهارت‌ها و توانایی‌هایش در سال ۱۳۱۵ سرپرستی امور روشنایی شمیران را قبول کرد و بعد از مدتی به ریاست اداره کل برق تهران منصوب شد. همچنین در سال ۱۳۲۱ در کنار انبار گندم تهران، آسیابی برای آرد کردن به راه انداخت. البته فعالیت‌ها و ابتکاراتش به همین موارد ختم نشد و او برای اولین بار دستگاهی از فرانسه وارد تهران کرد که با آن تیرهای بتونی می‌ساخت و طولی نکشید که این تیرها کوچه و خیابان‌ها را قرق کردند.
فعالیت‌های او به این اقدامات معطوف نشد و او این بار با مساعدت دکتر مصدق به آمریکا رفت و با دانش و تکنولوژی حفر چاه‌های عمیق آشنا شد و بعد از بازگشت چاه‌های زیادی حفر کرد. بعد از ملی شدن صنعت نفت، خلیلی فرصتی برای آوردن صنعت گاز به ایران پیدا کرد و به همراه فرزندش به آمریکا و انگلستان رفت و یک سال روی این موضوع به مطالعه پرداخت. او بعد از بازگشت در سال ۱۳۳۲ با مشارکت دکتر اسفندیار یگانگی شرکت بوتان را ثبت کرد و از آنجا که مصرف گاز مایع مستلزم وجود لوازم گازسوز و سیلندر و ظروف تحت فشار برای حمل، ذخیره‌سازی و توزیع آن بود، راه دشواری را پشت سر گذاشت.
مهندس مهدی بازرگان در کتاب «شصت سال خدمت و مقاومت» در این باره می نویسد: «یادم می آید خلیلی چقدر با مسوولان شرکت ملی نفت در زمان کنسرسیوم کلنجار رفت تا گردنشان بگذارد گازهایی را که هدر داده و می‌سوزانند، تصفیه کرده و بوتان و پروپان آن را در تانکرهای تحت فشار به ایشان بفروشند و گاز نفت در ایران توزیع شود. سپس برای اینکه مصرف گاز آشپزخانه‌ها به صورت صنعت ملی درآید، به موازات ساختن انبار و تهیه وسایل و کامیون‌های توزیع گاز، اقدام به ایجاد کارخانه کپسول‌سازی و تولید اجاق فر و غیره کرد؛ اجاق و فرهایی که آشپزخانه‌های تهران و شهرستان‌ها را تسخیر کرد و عامل ایجاد ۶-۵ شرکت تولید و توزیع گاز شد.»
محمود خلیلی یکی از کارآفرینانی بود که پس از تجربه کار در دولت به بخش خصوصی آمد و شرکت حفاری را برای رساندن آب به مزارع و روستاها تاسیس و در آن سرمایه گذاری کرد. همچنین او مدتی تصمیم به تولید وسایل گازسوز داخل ایران گرفت. اولین محصول آنها که با استقبال مردم روبه‌رو شد آبگرمکن ایستاده ۴۰ گالنی با کنترل ترموستاتیک بود. این محصول در یک کارگاه کوچک و به اتفاق دو تکنیسین ساخته می‌شد. با توجه به دستاوردهای متعدد خلیلی، او را می‌توان بنیانگذار گاز مایع در ایران نامید. خلیلی در سال ۱۳۵۳ درگذشت.
منبع: هشمهری
